Sagarrari bere zuku osoa ateratzeko proiektu gaztea Elgoibarren
Ane Munin Ansola eta Asier Lizarralde Arrillaga gazte elgoibartarrek betidanik izan dute harremana baserri munduarekin, eta lehen sektoreko proiekturen bat martxan jartzea burutan zuten aspalditik. “2019an Gaztenek programara aurkeztu genuen sagartokiaren egitasmoa, eta onartu zigutenean, 2020an, martxan jarri genuen”, gogoratu ditu hastapenak Muninek. Argi zuten biek sagarraren bueltako zerbait abiatu nahi zutela. “Bertako produktua da sagarra, eta lehenagotik, bakoitzak bere aldetik, sagardoa egiten genuen”, dio. Sagardotik harago doan proiektua da abiatu dutena, dena den: sagarrarekin esperimentatzeko proiektua da Lizagasar.
Elgoibarko hiru hektarea eta erdiko lursailean bertako 15 barietateko 2.100 inguru sagarrondo ditu bikoteak landatuak. “Orokorrean, produktuekin eta lehengaiekin, bertakoa zaindu eta babestu behar dugula sinesten dugu, galtzeko arriskua baitago bestela”, azaldu du ekoizle gazteak. Egitasmoa lantzen hastean argi izan zuten bertatik bertarako ibilbidean mugitu nahi zutela.
Eredu ekologikorako konbertsio fasean daude Lizagasar proiektuko sagastiak. Zigilu ekologikoa lortzeko hiru urteko jarraipena egiten ari zaizkie, eta gauzak ongi bidean, datorren urtean jasoko dute. Zigilutik harago, dena den, nekazaritzaren ikuspegi holistikoarekin ari dira lanean bi gazteak. “Biodibertsitatearen zaintza ere kontuan hartzen dugu; adibidez, sagastian zehar txori kabiak jarri ditugu, horiek intsektuak jaten dituztelako”. Sagarrondoak mahastien ohiko forman jarri dituzte, lerroka, belarraren mozketa txandakatuz egiteko: lerro batekoa bai, bestekoa ez. “Zer lortzen dugun horrela? Bada, belarra luze dagoen tokietan amona mantangorriak egoten dira, eta horiek pulgoia jaten dute, beraz, ez dugu pulgoia tratatu beharrik…”.
Sagarraren forma eta testura berriak zukutzen
Sagarra oinarri duten sei produktu egiten dituzte momentuz Lizagasarreko biltegian: sagardoa, sagar zukua, ozpina, dultzea, marmelada, purea eta sagar zukuarekin egindako madalena eta bizkotxoak. “Gure filosofia da sagarretik ahalik eta produktu gehien ateratzea, eta esperimentazioaren bidez, gauza berritzaileak ere proposatzea”, dio. Madalenen kasuan, Mendaroko Galle-Tiak artisau gozogileekin eskuz esku aritu dira. Eskaintzan produktu horiek dituzte momentuz, baina gauza berriak probatu nahi dituzte; esaterako, Errioxako destilategi batekin sagar pattarra prestatzen ari dira.
Zuzeneko salmenta lehenesten dutela kontatu digute proiektuko kideek: inguruko azoketan, etxez etxeko banaketan eta sagastian bertan saltzen dituzte produktuak. Horrez gain, bisita gidatuak ere egiten dituzte taldeekin. “Hori ere bada gure helburua, lan nola egiten dugun erakustea eta azaltzea”, amaitu du.
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]