78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.
Lezon jaioa 1946an, azken orduotan zendu da Patri Urkizu euskaltzale, idazle eta irakaslea. Kantitatez zein kalitatez, obra handia ondu du Urkizuk: era guztietako liburuak, poesiatik hasi eta testu klasikoen edizioetaraino, baita azterketa linguistikoak ere, Euskal Filologian doktore zenez gero, eta bildumak ere egin zituen.
Teatroari heldu zion lehenbizi, eta horrekin segituko zuen gerora ere, hamarkada luzez. Euskal teatroaren historia saiakera liburua argitaratu zuen 1975ean, tartean xaribariez mintzatzeko; horixe izan zuen lehen lan luzea. Hamarkada bat geroago, Euskal Antzertia aurkeztu zuen, Piarres Larzabal eta Antonio Labaien maisuen lanak aztertuta. Izan ere, garai hartan, Eusko Jaurlaritzak babestuta, martxan ipini zen Antzerti, arte dramatikoa aztertzeko egitasmoa, eta bertan aritu zen Urkizu. Baina ez zuen horretara mugatu bere idazketa; esaterako, euskarazko poesiari eginiko Espainiako Kritika Saria jaso zuen Zeren azken finean (GAK, 1984) lanagatik.
Argitaratzen segitu zuen. Besteren artean, Zuberoako irri-teatroa plazaratu zuen Baigorriko Izpegi argitaletxearekin. Gaztelaniaz Teatro popular vasco deiturikoa argitaratu zuen. Bordelen eta Madrilen izan zen irakasle, unibertsitatean, euskararen eta euskal literaturaren munduratzeari buruzko ezagutzak ematen.
Bertsogintzaz ere asko idatzia da Urkizu. Besteak beste, Bertso zahar eta berri zenbaiten bilduma 1798 (Durangoko Udala, 1987), Lapurdi Baxanabarre eta Zuberoako bertso eta kantak (Etor, 1991), edota Anton Abbadiaren koplarien guduak. Bertso eta aire zenbaiten bilduma, 1851-1897 (Eusko Ikaskuntza, 1997).
Nabarmentzekoak dira Zoazte hemendik (Susa, 1995) nobela eta Balada zaharrez (Erein, 2005) saiakera liburua. Azken horren harira, zeinean istorioak kontatzen diren bertsotan, ARGIAn elkarrizketa egin zion Pilar Iparragirrek, eta zera kontatu zion Urkizuk, baladen funtzioaz eta horiek liburu batean biltzeaz galdetuta:
"Egia da batzuek zorrotzegi kontsideratu izan dituztela kanta apokrifo hauek, adieraziz ea zer arraiotarako balio duten asmakizun horiek benetako historiarako. Gaur egungo ikerleek begirunez ikusten dituzte, nire ustez, zeren esaten dute herri txikietan asmakizun hauek -eta asmakizun asko izan ziren Ingalaterran ere- hizkuntza eta kultura berpizteko eta duintze bidean jartzeko oso baliagarriak izan direla. Eta nik uste dut euskal teatroaren historian dudarik gabe istorio hauek beste dimentsio bat hartu dutela, eta horregatik uste dut interesgarri direla, dudarik gabe".
Euskal Idazleen Elkarteko presidente izendatu zuten 1989an, eta kargu horretan egon zen 1997ra arte. Horrez gain, Eusko Ikaskuntzako kide izan zen, eta euskaltzain urgazle ere izendatu zuten.
Alkate trantsizioan, euskararen alde
1979tik 1983ra Lezoko alkate izan zen Patri Urkizu, Trantsizio garai bete-betean. Aitzindaria izan zen udalean euskara itzultzailea ipintzen. Ekinbide horrekin, udalbatzetan bat-bateko itzulpenak egiten hasi ziren Lezoko Udalean, baita aktak euskaraz jasotzen ere. Udal langileei lanordutan euskara ikasteko saioak eskaintzeko egitasmoa abiatu zuen, eta kaleko kartel eta seinaleak euskaratzeari ekin zion, artean administrazio arloko hiztegia egiteko zegoen garaian.
Patri Urkizuri buruzko informazioa, publiko
Ibilbide oparoa osatu du Urkizuk, herriaren alde, euskararen eta euskal kulturaren mesedetan, eta duela hiru urte pasatxo aurkeztu zuen eskuartean zuena: bere ibilbideko sorkuntza osoa herritarren eskura ipintzea. Bost hamarkadatako ibilia, atari digital batean: patriurkizu.eus.
"Goza eta dasta itzazue testu apal horiek", nabarmendu zuen Urkizuk ekitaldi hartan.
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]
Eraberrituta dator Laba. Egoitza handiagoak ostalaritza eskaintza zein kultur ekitaldiak baldintza hobeagoetan ematea ahalbidetuko du.
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.
Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".