Martxoak 3 elkarteak Espainiako eta EAEko erakundeak kritikatu ditu sarraskiaren 44. urteurrenean
Espainiako PSOE-UP gobernuak Martin Villaren deklarazio hartzea oztopatzen ari dela salatu du elkarteak, eta EAEko erakundeek ez dutela urrats praktikorik ematen San Frantzisko eliza Memoria Gune bilakatzeko. Martxoaren 3ko mobilizazioetara deitu ditu herritarrak, hildakoen borrokarekin “jarraitzeko”.
Ostiral goizean prentsa agerraldia egin du Gasteizko Martxoak 3 elkarteak. Asteartean 44 urte beteko dira Espainiako poliziak Gasteizko bost grebalari hil eta ehunka zauritu zituenetik. Inor ez da epaitua izan gertakari haiengatik. Frankismoaren krimenen aurkako Argentinako kereilak aukera bat zabaldu zuen. Prozesu horren baitan –eta traba ugariren ostean– Rodolfo Martín Villak deklaratzeko zita du martxoaren 20an. Maria Servini epailearen aurrean egin behar du, Argentinak Madrilek duen enbaxadan. Inputatu gisa dago deitua Martín Villa, sarraskien garaian Gobernazio ministro zena. Elkartearen iritziz deklarazio hartzea justizia egiteko aukera historikoa da, baina alarma piztu du: “Azken orduko maniobrek egoera hori desbideratu dezakete, eta egun gutxira, oraindik ere babesgabetasun eta ziurgabetasun izugarria dago” –urtarrilean Espainiako Gobernua Martín Villari deklarazioa hartzearen aurka azaldu zen, baina Servini epaileak aurrera egitea erabaki du–.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Unidas Podemos egin ditu maniobra horien erantzule Martxoak 3 elkarteak, aurreko gobernuen “ildo berean” ari direla salatuz. “Ez dakigu ez duten [inpunitatearekin amaitu] nahi, ezin duten edo ez diren haustera ausartzen. Beste behin gogoratu behar diegu zigorgabetasunez ez dagoela demokraziarik. Biktima guztientzako justiziarik gabe ez dago demokraziarik”, ohartarazi du.
EAEko erakundeei ekintzarako deia
“Ez dakigu ez duten [inpunitatearekin amaitu] nahi, ezin duten edo ez diren haustera ausartzen. Beste behin gogoratu behar diegu zigorgabetasunez ez dagoela demokraziarik. Biktima guztientzako justiziarik gabe ez dago demokraziarik”, ohartarazi du Martxoak 3 elkarteak
Memoria Gara plataforma 2018tik ari da lanean sarraskiaren agertokia izan zen San Frantzisko eliza Memoriaren eta Giza Eskubideen Gune bilakatzeko. Martxoak 3 elkartea da plataformaren kideetako bat. Elkarteak gogoratu du proiektuak Gasteizko Udalaren, Arabako Aldundiaren, Eusko Jaurlaritzaren zein Gogora Institutuaren oniritzia duela. Baina Memoria Gunea errealitate bihurtzeko urrats praktikorik ez dutela eman salatu du: “Oraindik ez dago hitzetatik ekintzetara pasatuko direla baieztatzen duen gertaera zehatzik”. Erakunde horiek Gasteizko apezpikutzarekin egin behar dute akordioa, egitasmoa gauzatuko bada. San Frantzisko eliza ez da zeregin erlijiosoetarako erabiltzen 2014 urteaz geroztik.
Borrokan jarraitzeko deia
Azkenik, elkarteak dei egin die herritarrei sarraskiaren urteurrenaren harira antolatutako ekimen eta mobilizazioetan parte hartzera. Gasteizen 1976ko martxoaren 3an erail zituzten Pedro María Martínez Ocio, Romualdo Barroso, Francisco Aznar, José Castillo eta Bienvenido Peredaren omenez; elkartasun mobilizazioetan Basaurin eta Tarragonan Poliziak hil zituen Juan Gabriel Rodrigo eta Vicente Antón Ferreroren omenez; eta “batez ere, egia eta justiziaren alde”: “Gaur atzo bezala, oraindik ere beharrezkoa delako kalera ateratzea gure eskubideen defentsan eta askatasunen alde. Azken batean, hori da jada ez daudenei egin diezaiekegun omenaldirik onena, haien borrokarekin jarraitzea”.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]