Sexu-abusuak egin zituen Manuel Estomba apaizaren izena darama Irungo parke batek
Testigantzen eta Bilboko Goitzategiaren arabera Derioko seminarioan sexu-gehiegikeriak egin zituen apaizak parke bat dauka bere jaioterrian, Irunen. Manuel Estombak hainbat liburu argitaratu zituen euskaraz eta misiolari ibili zen Hego Amerikan.
Irun erdialdean, haurrentzako ikastetxe erlijioso baten ondoan, Jose Manuel Estomba parkea dago. Jadanik hilda dagoen apaizak, sexu-gehiegikeriak egin zituen Derioko seminarioan zuzendari espiritual zela. Bere ikasleei bulegoan zakila aterarazi eta ukituak egiten zizkien. ARGIAk, lekuko zuzen baten bidez azaleratu du bere izena eta Bilboko Gotzaindegiak onartu egin du hala dela.
Gotzaindegiak bazuen abusu horien berri, baina hedabide honek kasua argitara eman arte isilik egon da. 2011ko liburu batean agertu ziren lehen testigantzak –erreportajean ere halaxe azaldu genuen–, baina abusatzailearen izenik gabe. Elizbarrutiko agintariek barne ikerketa abiatu zuten 2017an eta Derioko seminarioko ikasleei “ukituak” egiten zizkieten hiru apaiz identifikatu zituen, guztiak hilda daude, “horietako bat da albistean aipatzen dena”, aitortzen du Gotzaindegiak orain kaleratutako oharrean.
Manuel Estomba Irunen jaio zen 1916an eta teologia ikasketak egin ondoren Arteaga, Derio eta Bergarako apaiztegietan ibili zen irakasle. Hainbat liburu idatzi zituen euskaraz, tartean Izartxo eleberria (1949). Euskal literatur aldizkarietan ere maiz kolaboratu zuen. Ekuadorren misiolari aritu zen El Oro eskualdean, eta hain zuzen, hango hiri nagusiena den Machalan (245.000 bizt.) kale batek ere bere izena darama: Manuel Estomba.
“Derion gehiegikeriak egin bazituen, Venezuelan edo Ekuadorren gauza bera egin zezakeen”, dio bere eskutatik igaro zen Juan Mari Arregi seminarista ohi eta ARGIAren kolaboratzaileak. Estombak “sexu higienea” erabiltzen zuen aitzakia gisa nerabeez abusatzeko. Kasua argitaratu denetik bere gehiegikeriak jasan zituen biktima gehiago jarri da harremanetan ARGIArekin; bere kargu gutxienez berrehun ikasle izan zituela uste da.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
'Amen' izeneko performance baten bidez Elizaren baitan izandako abusuak salatu ditu artista iruindarrak. Abokatu Kristauen Elkarteak salatu zuen "birao" eta "sentimendu erlijiosoen" kontra egiteagatik. Bigarrenez deitu dute deklaratzea baina oraingoan ere joateko asmorik ez duela esan du.
Joan den astean ohartarazi zuen ARGIAk Irungo parke batek Manuel Estombaren izena zuela. Derioko seminarioan sexu-abusuak egin zizkien adingabeei, hedabide honek argitara emandako lekukoen arabera.
1953an sartu nintzen Derioko seminarioan, Bizkaian. Beste 135 lagunekin inauguratu genuen eraikina eta horietatik 30 inguruk amaitu genituen apaiz ordenatzeko behar diren hamahiru urteak. Lehen sei urteetan Humanitateak egin genituen, egungo batxilerraren oso antzeko zerbait. Garai haietan 13 edo 15 urteko nerabeak ginen, eta oso gogoan daukat denok, edo ia denok, isildu genuen zerbait.
ARGIAk beste sexu gehiegikeria kasu baten lehen eskuko testigantza dakar orriotara: frankismo garaian Derioko seminarioan ere jasan zuten pederastia adingabeek. Hamarkada askotan isilean egon den egiturazko basakeria batek Elizaren erakundeak astindu ditu. Apaizen eskuetan sexu-abusuak jasan zituzten biktimen salaketak ugaritzen ari dira. Euskal Herrian ere, tantaka, azaleratzen ari da ezkutuko orbana.
Eguerdiko manifestazioaren ostean, hainbat ekintzailek pintura zuria bota diote udaletxeari. "Ez zuritu gure morea" lelopean. Irutxuloko Hitzaren informazioa hemen.
Jesusen Lagundiak 1921etik Bilboko Indautxun duen Begoñako Andra Mari ikastetxean joan den urtean izan zuten abusuen berri. Berria egunkariari ikastetxeko zuzendariak azaldu dionez, hiru ikasle ohik kontatu diete jadanik hilda dagoen irakasle ohi batek iraganean egindako gehiegikeriak.
Biktima baten ahotik kasua argitara ekarri dugu esklusiban. Aldizkaria paperean edo PDFan jaso eta kazetaritza independentea bultza nahi baduzu, egin zaitez ARGIAkoa! Zenbat eta gehiago izan, orduan eta indartsuagoa proiektua.
SER irratiari eskainitako elkarrizketan, Erreparaziokoen ikastetxeko erizaintza gelan aritzen zen apaiz batek hari eta anaiari sexu abusuak egin zizkiola salatu du gizon batek.
Sexu-abusuak eta Gipuzkoako eliza katolikoa berriz ere elkarren eskutik: Gipuzkoako Elizbarrutiak jakinarazi du, azken bi urteetan lau apaizek duela 38 eta 50 urte artean haurrei egindako lau sexu-abusu salaketak jaso dituztela.
Deustuko salestarren aurkako salaketak jarri dituzten ikasleek sexu-abusuen gaia agenda politikoaren erdigunean jartzeko eta "alderdikeriaz" ez erabiltzeko eskatu dute. Legea aldatzeko ekimenak eskatu dituzte, delituak preskribatuta eta argitu gabe gera ez daitezen.
