Betharramgo kongregazioak kalte-ordaina emango die indarkeria fisikoa eta sexu erasoak jasan dituzten biktimei
Biarnoko Lestelle-Betharramgo ikastetxe katolikoan (Le Beau Rameau du izena orain) izandako indarkeria fisiko eta sexu erasoen biktimek 200 salaketa baino gehiago jarri dituzte. Kongregazio franko-italiarrak iragarri du kalte-ordaina emango diela, bere erantzukizuna onartu eta Justizia eta Demokraziarako Institutu Frankofonoarekin (IFJD) elkarlanean aritu ostean. Bai salatzaileen artean bai erasotzaileen artean Euskal Herriko jendea dago.
Ikasle ohiek jarritako 200 salaketetatik gehienak preskribatuta daude. Hamabost elizgizonen kontrakoak dira gehienak –hilik daude ia denak–, baina badira lau laikoren aurkakoak ere, 1960 ingurutik 1990eko hamarkadaren amaierara bitartean Betharramgo kolegioan lanean aritutakoak, zaindari edo laguntzaile moduan. Azken horien biktimek ere jaso ahal izango dituzte kalte-ordainak, sexu erasoak jasan dituztenetatik hasita.
Astelehenean iragarri du kongregazioak kalte ordainak emango dizkiela biktimei, 2026. urte hasieratik aurrera. Pasa den martxoan onartu zuen bere erantzukizuna, eta jakinarazi neurriak hartuko zituela, IFJD institutuarekin elkarlanean. Ordutik, hainbat hamarkada hartzen dituen indarkeria soka luzearen baitan, elizgizonek egindako sexu erasoen biktimek soilik jaso ahal izan dituzte kalte-ordainak. Hogei bat pertsonaren kalte-ordainak eliza katolikoari lotutako Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak (CRR) bideratu ditu, Sauvé txostena publikatu eta gero 2021ean sortutako instituzioa. 35.000 euro jaso dituzte batez beste.
“Ez da bidezkoa biktima batzuek CRR-ren kalte-ordaina jasotzea eta beste batzuek ez”, adierazi du IFJD-ko zuzendari Magalie Besse-k. “Helburua da biktima guztiek jasotzea kalte-ordaina, indarkeria fisikoa jasan dutenek barne”, esan du Bessek, “baina pausoz pauso joango gara”.
Biktimak eta ikastetxeko ordezkariak aurrez aurre
Biarnoko Lestelle-Betharramgo ikastetxe katolikoan ikasleek urtetan sufrituriko indarkeria fisikoa eta sexu-abusuak argitara eman ostean, biktimen eta Betharramgo kongregazioko ordezkarien lehen topaketa lotu zutela genioen iazko azaroan ARGIAn, biktimei entzutea helburu, Frantziako Justizia eta Demokraziarako Institutuak (IFJD) antolatuta.
2024ko ekainean ehun testigantza inguru atera ziren argitara, eta handik hilabetera, kasik beste 30 salaketa jarri zituzten biktimek, indarkeria, bortxaketak eta sexu-eraso larriak tarteko. Orotara 200 salaketa jarri dituzte.
Salatzaileak aspalditik ari ziren elkarrizketa eskatzen, eta hain justu, biktimari hitz egiteko aukera zabaltzea eta Betharramgo Jesusen Bihotz Guztiz Santua kongregazioari haiek entzuteko gune bat irekitzea zen topaketaren asmoa, “bere egoitzan jazotako gertakariek izan dituzten ondorioez jabetu dadin, horrela prebentzioa hobetzeko”, IFJD Institutuak azaldu zuenez. Xedea ez zen inolaz ere biktimen eta erasotzaileen arteko topaketak antolatzea.
Erran egin nion umetan sexu abusu bat jasanarazi zidanari: hala egin zidala. Bazekien, sinetsi zidan, eta errespetatu du harekiko behar dudan urruntzea. Zortea izan nuela uste dut; denok ez daukagula bera. Prozesu inperfektu haren kontakizun ez-fikziozko bat da hau.
Atzo egindako agerraldi publikoan adingabeei egindako iruzkin matxistei eta emakume helduek pairatutako ukituei dagokizkien garrantzia eman nahi izan zieten.
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
2011tik 2021era bitarte egin zituen erasoak, klaseak eman bitartean. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak sexu abusuen delitu bakoitzeko lau urte eta hilabete bat eta hamabi urte bitarteko kartzela zigorra ezarri dio. Horrez gain, 40 urteko gizonak adin txikiko bakoitzari 3.000 eta... [+]
Getxoko 3. Instrukzio Epaitegiak atxilotze-agindua eman du 2023ko urrian Algortan jazotako talde sexu-eraso batean ustez parte hartu zuen egileetako baten aurka. Kasua sexu-eraso larri gisa sailkatu du magistratuak eta poliziari eskatu dio, gaztea aurkitzen dutenean, epaitegira... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
Gutxienez hamahiru sexu eraso salatu dituzte hainbat emakumek, horietatik bi "intentsitate handikoak", eta besteak "arinagoak". Mugimendu Feministak gogorarazi du salatutakoez gain "sexu eraso gehiago" egon daitezkeela, eta lanean jarraituko duela... [+]
Mugimendu Feministak deituta, ehunka herritar, ordezkari politiko eta jaietako talde bildu dira uztailaren 13an Iruñeko Gaztelu Plazan. Intentsitate handiko eraso baten eta intentsitate txikiko beste hainbat erasoren testuinguruan egin dute elkarretaratzea. Eraso sexistarik... [+]
Uztailaren 5ean egin zituen sexu erasoak Iruñeko barraka gune batean. Leporatutako delituen larritasuna dela eta epaileak fidantza ordaintzeko aukera kendu dio.
2024aren bukaeratik behartu du gaztea berekin sexu-harremanak izatera, diru truke.
Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]
Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute