Landa eremuaren bizi-idelogia berria
Itolarri ekonomikoaren eraginez, hiri-populazioaren baserri-exodoa hasia da, baserri-zona zabaletako eta bere populazioaren birgaztetzeko ondoriozko indartzearekin, egia bada ere udal askok erdiutzitako herriak birbetetzea saiatuz eta jaiotza-tasarako laguntzak eskainiz denbora zeramaten, Pirinioko Erro-ko Haran nafarra aitzindaria izanik. Herririk txikienetarako hiri handien gertatzen ari den migrazio-mugimendua “Rurbanismo-a" deitzen da, hau da, 60etako eta 70etako Hamarkadako hirietaranzko migrazio zentripetuaren kontrako migrazioa zentrifugoa.
Horrela, goiko ikasketekiko gazteetako kopuru hazkorrak irteera profesional bezala baserri-udaletara jo dute eta , nahiz eta oraindik Europar Batasunako bataz bestekotik urrun aurkitu, joerak itzulezin dirudi.Bestalde, Roberto Torres Elizburu-k, 'CAPV-ean kontraurbanizatzea' ikerketan seinalatzen duenez, 1991-2001 errolda-aldiaren 60-70eko Hamarkadaren berezko patroi demografikoak truke aldatu dituzte.
Horrela, 2.500 biztanleko euskal udal txikienek populazio hazkunde-tasa handiagoak ezagutu dute, baserri-udal txikiak portaera demografiko dinamikoagoa islatu dutenak izanez, ( %6ko hadiagotzea). Ordea, bere populazioaren 40.000 eta 100.000 bitarteko biztanleko hiri-udalek kontrako joera erakutsi dute , %4ko hazkunde negatiboko pairatuz.
Bere aldetik, Gustavo Duch-ek, “Elikadura-Burujabetza” aldizkariko koordinatzaileak, nekazari berri hauen bizi-ideologia azaltzen du: “alorretara itzultzen diren pertsona hauek ustiapen txiki eta iraunkorretan sinesten dute eta ustiapen ekologikoan oinarritzen dira, baina horrek “Gutxitzeko Teoria-ren “ ezarpena eskatzen du ondasun naturala era iraunkorrean kudeatzeko. Aipatutakoaren adibidea 'Menaut Haragi ekologikoa', Itzaltzuko Juan Ignacio Ibáñez Eseverri-k gidatutako ekimena izango litzateke, Twitter-en eta Facebook-en bidez “zaldiko-haragia eta kalitate handiko arkume ekologikoa kontsumitzailearen mahaiari zuzenean hurbiltzea” xedearekin.
Nekazaritza, abeltzaintza,arrantza eta baso-ustiapena dira hamarkadek gainbeheran daramatzaten sektoreak , “ekonomia osoa “ inposatzen duen konpetentzia desleialak itota. Hala ere, ahalmen itzela dute bio-enplegua sortzeko baina hartarako, neurri protekzionistako inplementazioa Europar Batasunatik beharrezkoa izango litzateke, hots, bio-a bere produktu manufakturatu guztietarako etiketaren ezarpenerako nekazaritzako elikagaien industriarako diru-laguntzak.
Horrela, Hego Euskal Herrian 50.000 lanpostu inguru sortu ahal izango lirateke elikagaietako ekoizpen ekologikoaren alde agertuz,nekazaritza eta abelazkuntza produktu autoktonoko kontsumo lokala sustatuz, itsasbazterreko erreserba iraunkorrak baxura-flotarako sortuz eta erregai fosilekiko mendekotasun kronikoa txikiagotzeko beharrezko biomasa era iraunkorrean ekoizten duten baso-espezieei babestuz.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]
Bilboko hooligan inbasioari buruz idatz nezakeen, baina herri txiki batean bizi naiz ni eta ez dut sufritu. Euskaraldiari buruz idatz nezakeen, eskerrak emateko euskarari bizkarra ez ematen lagundu gaituzuenoi, baina ez da hori gorputzak eskatzen didana.
Egunak daramatzat gai... [+]
Pasa den asteko berria dugu: Irunen 67 urteko garraiolari bat hil zen, kamioia kargatzen ari zela. Errepidean izan balitz, “eragozpenak errepidean” entzungo genuke; ondoren, baxu antzean, “kamioilari bat hil da istripuan”. Gipuzkoa aldean trena hartzea... [+]
Ez naiz oso konspirazio zalea. Eta are gutxiago naiz konspirazio zaleen zalea. Baina badago bat, hasieran sinesgogor harrapatu baninduen ere, luze gabe konbentzitu egingo nauena azkenean. Ikusiko zenuten zuen sare sozial gogokoenean bueltaka: Mercadona... [+]
Etxea euskal ohitura zaharretan hildakoen eta bizirik zeudenen espazioa zen. Hilda jaiotzen ziren umeak edo bataiatu aurretik hildakoak kanpoko horma baten ondoan lurperatzen ziren, teilatuaren babesean. Abizenak ere etxe bati lotuta zeuden, etxeak ematen zion izena bertan bizi... [+]
Imajinatu kiroldegiko igerileku bat, sei kortxo ilarekin. Lerro horietako baten aurrean zutunik zaude. Lehenengo kalean adineko bi andre-gizon ikusten dituzu, beraien taularekin astiro-astiro igeri egiten. Bigarren kalean, aldiz, bi neska gazte dabiltza bata bestea baino estilo... [+]
Trumpen muga zergen inguruko neurri ero bezain erratikoek ekarri dute Europako Batasuneko herrialde ugarik sektore eta enpresa kaltetuentzat dirulaguntzak bideratzea. Esate baterako, muga zergen gerrak kaltetutako enpresen aldeko14 mila milioi euroko plana onartu berri du... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]