Hilekoaren aurreko sintomak detektatzeko tresna garatu du arrasatear batek

  • Leire Aperribai psikologian doktoreak hilekoaren aurreko sintoma fisiko eta psikologikoak detektatzeko tresna bat garatu du. "Emakume batzuek hilekoaren aurreko egun eta astean hainbat asaldura pairatzen dituzte, eta horiek antzemateko screenning edo kriba-tresna bat egin dugu; profesionalek erabiltzeko galdera sorta bat da", azaldu du Goienak plazaratutako elkarrizketan.


2013ko urtarrilaren 17an - 00:00
Azken eguneraketa: 2015-02-26 13:37
Leire Aperribai arrasatearra, psikologian doktorea. (Argazkia: Goiena.net)
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Sintoma horiek fisikoak edo psikologikoak izan daitezkeela dio Aperribaik: "Tripako minak, buruko minak eta horrelakoak, fisikoei dagokienez; eta psikologikoak, berriz, depresio, herstura edo antsietateari edo portaera ezberdinei lotutakoak; hau da, gehiago jan beharra edo loaren portaeran aldaketak. Hilerokoaren aurreko astetik edo bezperan etor daitezke sintoma horiek eta hilerokoarekin batera edo hurrengo egunetan desagertu egin beharko lirateke".

Desagertzen ez badira, emakumeak beste arazo eta gaixotasunen bat duela adieraziko luke, Aperribairen arabera. "Nagusitzen diren sintomak depresiboak badira, adibidez, depresioarekin lotutako zerbait izan dezakegula erakutsi ahal du edo ditugun sintomak herstura edo antsietatearekin lotutakoak badira, hersturarekin lotutako nahaste batekin pentsatu beharko dugu eta ez hilerokoarekin lotutako nahaste baten".

Aperribairen hitzetan, hilekoaren inguruan hainbat mito dago. "Batetik, badaude emakumeak, asaldurak dituzten arren, hilerokoarekin lotu nahi ez dituztenak. Hau da, hilerokoaren aurreko nahaste hau existitzen ez den sinesmena dagoelako. Baina badago beste muturrean, beste mito bat, emakume guztiok hilerokoaren aurretik gorabehera handiak ditugula. Egin dudan azterketa honek balio du mito horiek apurtu eta esan ahal izateko badaudela asaldura horiek jasaten dituzten emakumeak, baina gutxiengoa direla. Hilerokoa dugun emakumeetatik, %5 lirateke aldaketa edo sintoma horiek dituztenak".

Irakurri elkarrizketa osoa Goiena.net-en: "Hilerokoarekin lotutako sinesmenak apurtzeko, zientifikoki frogatutako tresna baliagarria da".


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Osasuna
“Bero jasangaitza” eta “arreta urria” salatu dute Nafarroako Ospitale Unibertsitarioan

Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.


2025-08-29 | Euskal Irratiak
Maitena Chohobigarat
“Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako”

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.


2025-07-23 | Onintza Enbeita
Aloña Erauskin. Biziraulea
“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.


Jaurlaritzako Osasun Sailak lantaldea berregituratu du, “arreta modernizatzeko eta kalitatezko zerbitzu publikoa ziurtatzeko”

Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]


Gorputz hotsak
“Angustia handia sortzen dit ezer ez ikustera iritsi ahal izateak”

Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]


2025-07-23 | Civio
Hiru melanomatik batean erratu eta azal iluneko pazienteak alboratzen dituen algoritmoa

Osakidetza lanean ari da Asisa aseguru-etxe pribatuaren filial baten Quantus Skin sistema osasun-zentroetan ezartzeko, 1,6 milioi euroko inbertsioa eginda. Adituek kritikatu egin dute adimen artifizialeko sistema hori, emaitza "eskasak" eta "arriskutsuak"... [+]


Mutualitateen itzalean: langileen osasuna mehatxupean

Demagun zure laneko giroa kaxkarra dela. Lan gehiegi dago, baina ez da kontratazio berririk egiten edo, egiten bada, eskasa. Lankideen arteko harremanak ez dira batere osasuntsuak, eta mobbing horizontala eta bertikala edozein momentuan hedatu daiteke. Oso estres maila handia... [+]


Eguneraketa berriak daude