Gaizki edota behar bezainbeste ordu lo ez egitea normalizatu dugun arren, ondorio garrantzitsuak ditu, adinaren arabera ezberdinak. Loari minutuak lapurtzen dizkiogu helduok, denera heldu ahal izateko; umeen ordutegia berriz, “ez da euren beharren araberakoa, helduen premietara egokitua baizik”.
Lau haurretik batek ez du kalitatezko lorik egiten eta azken hamarkadan, batez beste, 24 minutu lo galdu dituzte, Eldiario.es-en jaso dutenez. Sarri, umeen ordutegiak helduen beharren araberakoak direla gogoratzen du artikuluak, eta nabarmentzen du gure bizitzako lehen bost urteetan zeinen inportantea den loa: txikitan, esna gauden bitartean gure organismoan “hondatu” dena konpontzeko balio du, lo egin bitartean sistema immunologikoa eraikitzen goaz oraindik ezezagunak diren infekzioen aurrean, eta hazkuntzaren hormona garatzen da.
13-18 urte inguruko gazteek gutxienez 9 orduz lo jarraian egitea ere inportantea da, nerabeak bizi dituen prozesu hormonal, metaboliko eta psikoneurologikoetako asko lo egin bitartean garatzen direlako, baina gazte kopuru handi batek ez du zazpi orduko loaldia gainditzen, artikulu honetan kontatu genuenez.
Faktore nagusi bat aipatzen dute adituek: mugikorrak eta gailu elektronikoak. Mugikorrari katigatuta, ordu gutxiago egiten da lo, baita okerrago ere, mezu, ohartarazpen eta estimuluekiko egonezin. Melatonina edo loaren hormona inhibitzen du argiak (baita pantailaren argiak ere), eta Gonzalo Pin medikuak ARGIAko artikulu honetan dioenez, nerabe baten erloju biologikoa argiarekiko askoz sentikorragoa da gauez, goizez baino, alegia teknologiarekin baldin badago gehiago kostako zaio lo hartzea, "eta teknologiarekin egon ohi da". Duela gutxi egin duten ikerketa nabarmendu du medikuak: nerabe batek mugikorrean batez beste lau mezu jasotzen ditu gauez.
Mugikorrari katigatuta, ordu gutxiago egiten da lo, baita okerrago ere, mezu, ohartarazpen eta estimuluekiko egonezin
Helduentzako gomendioa: 7-9 ordu artean
Heldutan ere, lo egitea ezinbestekoa da organismoarentzat, bai funtzio zerebral osasuntsu bat bermatzeko, bai egoera fisiko egokia ahalbidetzeko. Paradoxikoki, badakigu lo egitea garrantzitsua dela, baina eguneroko zeregin, kezka eta aisialdi uneei heltzeko minutuak kentzen dizkiogu loari. Zehazki, Eldiariok dioenez, 7 eta 9 ordu artean egin behar ditu lo heldu batek, baina Espainiako Estatuan 6,8 ordukoa da batez bestekoa, eta azken berrogeita hamar urteetan ordu eta erdi eta bi ordu lo artean galdu ditugu.
Espainiako Estatuko datuak esanguratsuak dira: helduen ia erdiak ez du kalitatezko lorik, lo nahasmenduak laukoiztu egin dira hamarkada batean, horietako hainbatek kronifikaturiko insomnioa du eta herritarren %11k lasaigarriak edo bestelako farmakoak hartzen ditu lo egiteko. Are, bentzodiazepinaren kontsumo handiena duen munduko lurraldea da Espainiako Estatua.
Maila kognitiboan, arretan, egoera animikoan, jardun akademikoan edo lanekoan, eta erabakiak hartzeko garaian eragiten du behar bezainbeste edo behar bezain ongi lo ez egiteak. Besteak beste, bihotzekoa, minbizia, obesitatea, diabetesa eta depresioa eragiteko aukerak ere areagotzen ditu loaldi kaskarrak, adituen esanetan.
Lo nahasmenduak laukoiztu egin dira hamarkada batean, horietako hainbatek kronifikaturiko insomnioa du eta herritarren %11k lasaigarriak edo bestelako farmakoak hartzen ditu lo egiteko
Lorazepam eta bentzodiazepinetara ohituta dagoen gizartean, insomnioaren arrazoietara jotzea aholkatzen da: bestelako gaitzik ote dugun, zein diren norberaren ohiturak, harremanak, zailtasunak eta kezkak, egunean zehar deskantsurako aukerarik baliatzen al dugun, ongi jaten eta ariketa fisikoa egiten ote dugun…
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.
Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.
Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]
Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]