Gerra Zibiletik itzuli ez dizkioten jabetzak eskatu dizkio CNT sindikatuak Jaurlaritzari
Ostiral honetan 81 urte bete dira Eusko Jaurlaritzak CNT sindikatuko egunkariaren errotatiba bahitu zuenetik. Efemeridearekin bat eginez, sindikatuak gogora ekarri du 40 urte daramatzatela Gerra Zibilean kendu zizkieten ondasunak berreskuratzeko eskatzen.
CNT del Norte egunkariaren errotatiba bahitu zuen Jose Antonio Agirre buru zuen Eusko Jaurlaritzak. Sindikatuak 1937ko otsailean erosi zuen, milioi bat pezetaren truke, aipatutako publikazioaren 15.000 aleak inprimatu zitezkeela ziurtatzeko. Handik hilabetera, ordea, Eusko Jaurlaritzak inprimategiak birbanatzeko agindu zuen, erakunde anarkistari erosi berria zuen makineria kenduz –CNTren eta EAJren arteko eztabaida handia eragin zuen operazio hark–.
81 urteren ondoren, CNTk uste du egungo Eusko Jaurlaritzak erantzun bat zor diela bahitura harengatik. “Memoria Historikoaren alde dagoela esaten du eta biktima guztien eskubidea aitortzen duela, eta hala da zenbait kasutan. Baina ez du kontuan hartzen CNTren aldarrikapen legitimoa, bilerak eskatu arren ez du erantzun bakar bat ere eman”, esplikatu dute.
Ostiral honetan emandako azalpenen arabera, 2015etik ari dira aipatutako errotatibaren bahiturari buruzko azalpen ofizial bila. “Euskaldun guztion gobernuak derrigortuko gaitu, Espainiako Estatuak egin duen bezala, tribunaletara joatera?”, galdetu dute.
40 urte frankismoak ebatsitakoa berreskuratu gabe
“Nola da posible ‘sendotutako demokrazia’ honen 40 urteren ondoren CNTk oraindik eskatzen jarraitu beharra bere ondare historikoa itzultzeko?”, galdetu du sindikatuak, prentsaren aurrean. Gogora ekarri dute kendu zizkieten jabetza zehatzei buruzko epaiketen zain jarraitzen dutela eta bahitu zizkieten jabetzetatik %10 besterik ez dutela berreskuratu azken lau hamarkadetan.
Frankismoa amaitzearekin batera, Adolfo Suarez Espainiako presidenteak Richard Ellis kontsultari britainiarrari eskatu zion baloratu zezala erregimenak CNTri kendutako ondasunen balio ekonomikoa. Emaitza: garai hartako 30.000 milioi pezeta –180.303.631 euro lirateke pezetaren azken balioarekin trukea eginda, baina kopuruak handiagoa behar luke berez, Espainiako monetak 40 urtean jasandako debaluazioengatik–.
CNTk nabarmendu du Nazio Batuen Erakundearen (NBE) 60/147 ebazpenak ezartzen duela jasandako kaltearengatik ordaina jasotzeko eskubidea eta, zehazki, NBEk Frankismoko krimenei buruz egindako txosten batean bahitutako ondasunak itzultzea derrigorrezkotzat jotzen duela.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.