GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Testuinguru horretan, Eusko Jaurlaritzaren mende den Gogora Institutuko Alberto Alonsok adierazi du Monbarreko atentatuak gauza asko dituela hitz egiteko eta horietako hainbat gauza azaldu behar direla, “zer gertatu zen eta zergatik”. Beste atentatu batzuekin ere horrela jokatzen ari direla azaldu du, adibidez, Madrilgo Rolando kafetegian ETAk 1974an egin zuen atentatuarekin. “Lehenbizi erakusketa bat egingo dugu, eta gero mahai-inguru bat adituekin eta biktimen familiekin”, azaldu du Alonsok Radio Euskadiri egindako adierazpenetan.
“Familia horiek aitortza behar dute –jarraitu du Alonsok–, inork ez zuen eskubiderik haien bizitzekin jolasteko eta barkamen eskaera merezi dute”. Bere ustez, GALen senideei barkamena eskatu behar zaie azken 40 urte hauetan izan den isiltasun instituzional eta sozialagatik.
GAL, beti PSOEri lotua
Monbar hoteleko atentatua GALek egindako odoltsuena izan zen eta lau euskal errefuxiatu tiroz hil zituzten hotelaren barruan: José María Etxaniz, Potros, Iñaki Asteasuinzarra, Legra, Agustín Irazustabarrena, Beltza, eta Sabin Etxaide, Eskumotza. Hotelean zegoen beste pertsona bat ere zauritu zuten, Jean Iriart.
GAL (Grupos Antiterroristas de Liberación) Espainiako segurtasun indarrei lotutako talde parapolizial bat gehiago izan zen, 1983 eta 1987 artean jardun zuen eta 27 hildako eta zauritu eragin zituen, gehien-gehienak Ipar Euskal Herrian. Lehenago aritu ziren ATE, BVE, Guerrilleros de Cristo Rey edota AAA taldeak, batez ere frankismoan eta Espainiako Trantsizioan.
Agian ezaugarri bereizgarrienetakoa izan zen GAL PSOEko gobernuei egon zela lotuta, Felipe González Espainiako Gobernuko presidente izan zen garaian. GALek egindako ekintzengatik zigortu zituzten, esaterako, José Barrionuevo barne ministroa eta Rafael Vera segurtasun idazkaria; edota Intxaurrondoko kuarteleko hainbat Guardia Zibil, haien artean kuarteleko nagusi izan zena eta Guardia Zibileko jeneral izendatu zuten Enrique Rodriguez Galindo ezaguna. Guztiek denbora oso gutxi egin zuten espetxean, kontuan izanda bahiketa eta hilketengatik zigortu zituztela.
Orain, atentatu hartatik 40 urtera, Gogorako zuzendari eta PSOEko kide den Alberto Alonsok adierazi du GALen biktimei barkamena eskatu behar zaiela. Gogora Institutua 2015ean sortu zen, bere sorreratik egon da EAJren esku eta Aintzane Ezenarro izan da haren zuzendaria oraintsu arte, azken legealdi honetan PSE-EEk Justizia Saila hartu zuen arte –haren menpe da Gogora–.
PSE-EEko hainbat kidek eta agintarik deitoratu izan dute GAL, baina ez PSOEk ez Espainiako Gobernuak inoiz ez dute aitortu beren goi mailako kideen parte hartzea, eta inoiz ez diete eskatu barkamenik GALen biktimei. Areago, bai Felipe González, bai José Barrionuevo edo Rafael Vera beti agertu dira harro GALen jardueraz, eta hura ezinbestekotzat jo izan dute Frantziako Gobernua euskal errefuxiatuak Espainiako agintarien esku jartzeko.
Iragan martxoan, GALeko 18 biktimek Bilbon emandako prentsaurrekoan José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dutela iragarri zuten.
Egin egunkariko zuzendaritzako kide eta langilea Donibane Lohizunen erail bazuten ere, Algorta jaioterrian egin diote oroimen ekitaldia, igande eguerdian. Bertaratutako lagun zein senitartekoek presente izan dute estatuaren indarkeriak hil zuela.
GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.
Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
Datorren igandean, urriaren 15ean, beteko dira 40 urte GALek Joxean Lasa eta Joxi Zabala Baionan bahitu zituela. Guardia zibilek torturatu eta hil ondoren, oraindik ez dituzte terrorismoaren biktimatzat hartu.
1993an Barne Ministro ere izendatu zuten Juan Alberto Belloch ordura arteko Justizia Ministroa zena. Orduan Guardia Zibilaren buruzagia deitu zuela esaten du El Periódico de Aragón-en egindako elkarrizketan, eta agindu zuela “sarera ihes egitea” bukatu... [+]
Juan Alberto Belloch Espainiako Barne eta Justizia ministroa izan zen Felipe Gonzálezen agintaldiko azken urteetan. Elkarrizketa batean adierazi du Galindo "onena" zela "terrorismoaren aurkako borrokan", eta bere ideia izan zela Guardia Zibilaren... [+]
Prentsaurrekoa egin berri du Espainiako eta Frantziako Estatuen indarkeriaren biktimak biltzen dituen Egiari Zor fundazioak. GALek hildako Santi Brouarden alaba Edurne Brouardek eta Xabier Galdeanoren alaba Begoña Galdeanok egin dituzte adierazpenak. Espainiako Gobernuak... [+]
Espainiako Gobernuak gerra zikina egin zuela aitortu du José Barrionuevok, Felipe Gonzálezen PSOEren gobernuan Barne ministro izan zenak (1982-1988), El País egunkariari emandako elkarrizketa batean. Zenbait agintarik eta elkartek larritzat jo dute... [+]
Urriaren 16an 39 urte bete dira GALek bi gazte tolosarrak Baionan bahitu zituenetik. Foro Sozial Iraunkorrak gogorarazi du erreparaziorako urratsak eman behar direla; hala nola Espainiako Gobernuak gerra zikina aitortzea eta berdin babestea ETAren zein Espainiako Estatuaren... [+]
Xanti Zapirain Elizalde “Kaiku” hil dela jakinarazi du Antxeta Irratiak asteazken honetan. Altzan (Gipuzkoa) jaioa 1953an, 20 urte zituela Hendaiara (Lapurdi) ihes egin zuen Frankismoaren jazarpen politikotik ihesi eta errefuxiatu-bizitzaren alderik garratzenak... [+]
Javier Chicote eta Juan Fernández-Miranda kazetariek El jefe de los espías (Espioien burua) liburua argitaratu berri dute. ABC espainiar egunkariko kazetariak dira biak, lehena ikerketa taldekoa eta bigarrena ABCko zuzendariaren albokoa. Hamalau urtez Espainiako... [+]
Maixabel Lasa elkarrizketatu ondoren bururatu zitzaion Álex Romaguera kazetariari Espainiako Estatuko ekintza armatuen inguruko liburu bat idaztea. Hamarkada bat geroago kaleratu du Victimes en so de pau (Biktimak bake asmoz). Katalunian errepresioaren ikurra den La Model... [+]
Nafarroako Hezkuntza Departamenduak inkesta bat egin du gazteek talde armatuei buruz dakitena neurtzeko. Galdekatutakoen %38k ez daki ETA zer den.