Donostiako La Cumbre “Estatuaren biktimen etxea” izatea proposatu dute

  • La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren eskutan geratuko da, “memoria leku” izateko.

Pilar Garaialde (Egiari Zor) proposamenaren aurkezpena egiten. Juan Karlos Izagirre

2024ko urriaren 16an - 10:41
Azken eguneraketa: 2024-10-17 06:52

Toki ilun eta mingarri izatetik, estatuaren aldetik giza eskubideen urraketak jasan dituzten “biktimen etxe” bilakatu nahi dute La Cumbre jauregia. Hala proposatu dute astearte arratsaldean Donostiako Ernest Lluch kultur etxean egindako ekitaldi batean Egiari Zor, Aranzadi, Argituz, Mikel Zabalza herri ekinaldia, eta Berridatzi elkarteek, baita Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek ere.

1983an GALek bere barruan Lasa eta Zabala torturatu zituenean, eraikina Espainiako Barne Ministerioak jabetzan hartu berria zuen. Orain, Donostiako Udalaren eskutan geratuko da Espainiako Memoria Demokratikoaren Legeak jasotzen duenez. Baina behin “memoria leku” izendapena jasota, zer funtzio izango duen definitu beharra dago, eta talde memorialistek eta biktimek euren proposamena zehaztu dute.

1983an GALek bere barruan Lasa eta Zabala torturatu zituenean, eraikina Espainiako Barne Ministerioak jabetzan hartu berria zuen. Orain, Donostiako Udalaren eskutan geratuko da Espainiako Memoria Demokratikoaren Legeak jasotzen duenez

Erreparaziorako “espazio psikosozial bat”

Eremu “museografiko” batetik haragoko espazioa izango litzateke jauregia, astearteko aurkezpenean azaldu dutenez. Hala, Poliziaren eta talde parapolizialen biktimen aitortza eta erreparazioa bilatuko luke, eta horrez gain, ikerketa eta dibulgazioa ere sustatuko lituzke.

Proposamenaren arabera, eraikinaren barrualdean frankismoaren eta “Trantsizioa” deituriko garaian izandako giza eskubideen urraketen inguruko erakusketa bat legoke, eta kanpoaldeko lorategietan, berriz, espazio artistiko bat, jauregia herritarrei irekita egoteko. Gainera, EHUk eta Aranzadik koordinaturiko dokumentazio gune bat ere jasoko luke.

Eremu “museografiko” batetik haragoko espazioa izango litzateke jauregia, astearteko aurkezpenean azaldu dutenez. Hala, Poliziaren eta talde parapolizialen biktimen aitortza eta erreparazioa bilatuko luke, eta horrez gain, ikerketa eta dibulgazioa ere sustatuko lituzke

Beste proiektu eta zentro batzuekin harremana etengabekoa izan beharko luke Donostiakoak, Gasteizko Martxoak 3 Memoriala edo Terrorismoaren Biktimen Memoriala, Gernikako Bakearen Museoa, Gogora erakundeak Bilbon duen espazioa, edo frankismoaren biktimen gorpuzkiak jasotzen dituzten Duintasunaren Kolunbarioak tarteko.

La Cumbre “espazio psikosozial” bat ere izango litzateke, biktimen akonpainamendurako zerbitzu psikologiko eta sozialak eskainiko lituzkeena. Aurkezpenean Olatz Retegi antropologoak azaldu du beharrezkoa dela pertsona horiek modu espezializatuan artatzea, “mina izaten jarraitzen baitute”.

La Cumbre jauregia, 1983an jaso zuen Barne Ministerioak eta handik hilabete gutxitara bere sotoetan Lasa eta Zabala torturatu zituen GALek. EiTB Media

Erakundeen erantzunaren zain

Biktimen senideez eta hainbat ordezkari politikoz gain, memoriaren inguruan dabiltzan adituak ere izan dira proposamenaren aurkezpenean, hala nola Bertha Gaztelumendi zinegilea edo Javi Buces Aranzadiko ikerlaria. Azkeneko horrek Euskadi Irratiari azaldu dionez proposamena jadanik erakunde publikoei helarazi diote eta “erantzun positiboa” espero dute.

Pasa den abuztuan hainbat hedabidek filtratu zuten Eusko Jaurlaritzak eta Donostiako Udalak badutela zirriborro bat esku artean La Cumbreren funtzioa eta etorkizuna zehazten joateko: “Itxaroten ari gara, beste proposamen batzuk daudelako. Agian ez da gure proposamena ehuneko ehunean izango, baina inportanteena zentro hori garatzea da”, esan du Bucesek.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Politika
Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Bardeako Komunitatearen Batzarreko lehendakariak adierazi du tiro poligonoak “on egin” diola biodibertsitateari

José María Agramontek agerraldia egin du asteartean Nafarroako Parlamentuan, UPN eta Contigo-Zurekin alderdiek eskatuta. Bardeako Komunitatearen Batzarreko lehendakariak nabarmendu du Espainiako Defentsa Ministerioa ingurumenarekin egiten ari den "esfortzua"... [+]


Itzalaldiak agerian utzi duena

Hedabideetan nahiko aipatu dira asteleheneko itzalaldiak gizartean eragin dituen ondorioak, baina nahikoa aipatu al da gertakari horrek agerian uzten duena? Besteak beste, bi auzi nagusi: bizirauteko energiarekiko dugun menpekotasuna eta azken urteetan gertatzen ari den zerbitzu... [+]


Lizarrako Udalak txosnei jarritako debekuaren aurka protesta egin zuten 27 gazte epaituko dituzte maiatzean

Maiatzaren 22tik 23ra bitartean deklaratu beharko dute auzipetuek. Gazteek salatu dute instituzioak "geroz eta gehiago" ari direla mugatzen protestarako eta mobilizaziorako eskubide politikoa, eta 'Bajadikako 27ak' izenarekin sortu dute plataforma bat. Maiatzaren... [+]


Pintaketa homofoboak egin dituzte Ordiziako alkatearen kontra bere etxetik gertu

Sare sozialetan argitaratutako argazkiaren bidez ezagutarazi du erasoa Ordiziko alkate Adur Ezenarrok. Bere sexu izaerarekiko "harrotasuna eta ohorea" berretsi du, eta azken aldiko "oldarraldia" salatu du.


Eguneko zentro publiko baten beharra aldarrikatu dute Uribe Kostako herritarrek

Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


Espainiako Gobernuak 1.041 milioi euro gastatu ditu Israeli armak erosten azken urte eta erdian

2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]


2025-04-24 | Gedar
Indarkeria matxistaren aurkako babesa: Hego Euskal Herrian, salatutako kasuen %31tan ez ziren neurriak hartu

Espainiako Estatu mailan, behera egin dute bai ezarritako babes-neurriek bai aurkeztutako eskaerek.


2025-04-23 | Jon Torner Zabala
Madrilgo mugimendu ekologistan infiltratutako beste polizia bat atzeman dute

2002az geroztik Espainiako Estatuko hainbat kolektibotan infiltratutako hamabi poliziaren berri eman dute La Directa eta El Salto agerkariek. Nieves López izen faltsua baliatzen zuen Espainiako poliziaren kasua da publiko egin duten azkena. El Salto-k argitaratu duenez,... [+]


Militarizazioan beste urrats bat eman du Espainiako Gobernuak: 10.471 milioi euro gehiago bideratuko ditu Defentsara

Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.


Argalarioko parke eolikoaren aurka agertu da Bizkaiko Foru Aldundia, ingurumenean eragingo lituzkeen kalte “kritikoengatik”

Natura Ondarearen Zerbitzuak txosten bat aurkeztu du Barakaldoko mendi horretan bost haize errota jarri nahi dituen Iparaixe II proiektuaren aurka. Barakaldoko Udalak duela urte eta erdi eman zion ezezkoa egitasmoari, Mendietan Eolikorik Ez–Barakaldo plataformaren... [+]


Ernaik “nazio bulkada berri bati” ekiteko asmoa adierazi du Berriozarren egindako Gazte Topagunean

Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]


Euskal Herria nazioa dela aldarrikatu dute eragile ugarik Aberri Egunean

Eragile nahiz alderdi politiko ugarik plazaratu dituzte euren aldarriak aurtengo Aberri Egunean. Azken urteetan egin bezala, Bilboko eta Iruñeko kaleak hartu dituzte EAJk eta EH Bilduk, hurrenez hurren. Bagira-k, Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak, abertzaleen... [+]


Eguneraketa berriak daude