DSBErekin salatzen den “iruzur” zati handiena bere tramite akatsak direla aitortu du Jaurlaritzak
Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailak emandako datuek erakusten dutenez, Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) gaizki jasotzen duten herritarren artean apenas dago iruzurrik, eta gehien gehienean administrazioaren tramitazio atzerapenek eragindakoak dira. Ordainketa horiek gero itzuli egin ohi dira. 2023an 55 milioi euro ordaindu ziren gaizki modu horretan. Hala eta guztiz ere, zerga iruzurrean egiten dena baino hamar aldiz txikiagoa da kopurua, EAEn iaz 616 milioi euro atzeman zituzten foru ogasunek.
DSBE jasotzen duten herritarrak jo-puntuan jarri izan dituzte zenbait alderdi eta hedabidek, iruzur kasu ugari daudela haizatuta. Baina Eusko Jaurlaritzak emandako azken datuek erakusten dute guztiz kontrakoa dela. Are gehiago, gaizki jasotako errentak administrazioaren erruz dira gehiengo handi batean.
Laura Garrido Alderdi Popularreko Eusko Legebiltzarreko bozeramailearen galdera bati erantzun dio Jaurlaritzako lehendakariorde eta Ekonomia, Lana eta Enpleguko sailburu Mikel Torresek. Honen arabera, Lanbidek 55,5 milioi euro ordaindu zituen gaizki 2023an –aurreko urtean 28,4 milioi euro izan ziren–. Konparaziorako, iaz zerga iruzurrean soilik, 616 milioi euro atzeman zituzten foru ogasunek.
DSBEren aurrekontu osoa 365 milioi eurokoa izan zen iaz, beste partida batzuetara bideratutakoa baino askoz gutxiago. Segurtasun sailak, esaterako, horren bikoitza gastatzen du bakarrik ertzainentzako: 710 milioi euro.
Pasa den urtean DSBEren lege berria onartzearekin, murrizketez gain, sarrera hori jasotzen duten herritarren gaineko kontrol zorrotzagoak ezarri dira. Gainera, 2022tik Bizitzeko Gutxieneko Diru-Sarrera (BGDS) ere Jaurlaritzaren eskumena izatera pasa da.
Hala, Torresek azaldu duenez, gaizki ordaindutakoen kopuruaren igoera batez ere BGDS eta DSBE batera kobratzeagatik izan da; baina hori ez da izan herritarrek iruzur egin dutelako, baizik eta “pendiente” zeuden BGDS eskaerak ebatzi eta onartu direlako. Alegia atzerapenek, eta ondorioz Lanbideren tramite akatsek, eragin dute duplizitate hori.
“Bidegabeko ordainketak pixkanaka berreskuratzen dira hainbat formularen bidez”, dio kontseilariak bere erantzunean, besteak beste DSBEren nominan konpentsatuta edo borondatezko itzulketekin, eta beraz, “zorrak denboran zehar berreskuratzen dira”.
DSBE gaizki jasotzeko beste arrazoien artean nagusiena (%60) da herritarra lanean hasten dela eta hori komunikatu eta tramitatu bitartean egiten dela azken ordainketa, gero itzuli egiten dena
Eskuina eta hedabideak, irudi desitxuratua haizatzen
DSBE gaizki jasotzeko beste arrazoien artean, nagusiena (%60) da herritarra lanean hasten dela eta hori komunikatu eta tramitatu bitartean egiten dela azken ordainketa, gero itzuli egiten dena. Heriotza, unitate familiarra ez osatzea, familia batean bi lagunek jasotzea diru-sarrera, Araba, Gipuzkoa edo Bizkaitik kanpo bizitzea... eta antzekoek, apenas dute intzidentziarik, %1 baino gutxiago dira.
Hala eta guztiz ere behin baino gehiagotan piztu da eztabaida DSBEren iruzur susmoen inguruan, kasu askotan eskuinak nahita zabalduta kalean zein hedabideetan. PPk azkeneko EAEko hauteskundeetan kontrol neurri gehiago eskatu ditu, baita polizialak ere "iruzurra" saihesteko, eta orain Eusko Legebiltzarrean Garridok egindako galderak ere norabide berean doazela dirudi.
Vocento taldeko egunkariek sakon jorratu dute gaia berriz ere. El Diario Vasco-k bere azalean nabarmendu du "kontrol neurri berriekin" azaleratu den dirua bikoitza dela, eta El Correo-k "iruzurra bikoitza" dela zabaldu du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.