Frankismoaren biktimen abokatuek salatu dutenez, Espainiako Justizia Ministerioak ez du tramitatu 18 inputaturi deklarazioa hartzeko epaile argentinarrak egindako eskaera.
Ia hilabete igaro da Maria Servini de Cubria epaileak Espainiari exhortoa edo eskaera egin diola, tortura eta hilketen erantzule liratekeen 18 frankistari galdeketa egin ahal izateko. Auzia daraman abokatu taldeak salatu duenez administrazio espainiarrak oraindik ez du inolako erantzunik eman.
Espainiako Giza Eskubideen Aldeko Elkarteak idatzi bat helarazi zion joan den ostegunean Justizia Ministerioari, eskatuz igorri dezala “premia handienarekin” epaile argentinarraren exhortoa Auzitegi Nazionalera. Euren esanetan Espainiako Justizia entzungor egiten ari da Argentinarekin sinaturik duen estradizio eta babes juridikorako tratatuari, eta “oso larritzat” jo dute hori.
Servini de Cubriak apirilaren 4 eta 22 artean hartu behar zien deklarazioa frankista inputatuei, baina jakitera eman duenez prozedura hori oraingoz ezin izango da bete Espainiaren jarrera dela-eta.
Exhortoak dio frankismoaren krimenen kontrako kereilan “gertaera ankerrak eta gizateriaren kontrakoak" ikertzen ari direla, tartean "torturak, hilketak, bortxazko desagertzeak eta adingabeen lapurretak”.
Horren harira, auzian inputaturiko frankista eta ustezko torturatzaileak galdekatzea eskatzen du, besteren artean Rodolfo Martín Villa eta José Utrera ministro ohiak, Antonio González Pacheco Billy el niño polizia eta Jesús Muñecas Tolosan eta Donostian guardia zibilen kapitain izandakoa.
Puig Antichen heriotza sententzia idatzi zuen Carlos Rey abokatuari ere hartu nahi dio deklarazioa Servinik, baita beste hainbat poliziari ere, martxoaren 3ko langileen sarraskian inplikaturiko Jesús Quintana Saracibar Gasteizko polizia-buruari, esaterako.
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Espainiako sei pertsonaren gorpuak identifikatu dituzte. Urduñako desobiratze lanak 2024ko abenduak amaitu ziren eta guztira 93 pertsonaren gorputzak berreskuratu zituzten. Aurkikuntza berriekin, hamazazpi pertsona dira jada identifikatu dituztenak.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.
Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.