Eta ELA?

  • Urteetan, Lizarra-Garaziren porrotaren ostean, ELAko buruzagien artean «kendu behia korridoretik» esaldia ezagun egin zen, ETAri errefentzia eginez. Baldintza bat zen, LABekin ekintza-batasunerako eta esparru abertzalean EAJren alternatiba izango zen artikulazio soziopolitikoaren alde egiteko. «Etxerako lanak egin behar dituzue» esaten ziguten ELAkoek. Ezker abertzalearen estrategia-aldaketak indarrak metatzeko eta eraldaketa sozialerako oinarriak eta ortzemuga ezartzeko balio zuela zioten.

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Zein izan da errealitatea? Oso bestelakoa. Estrategia-aldaketaren ostean, ELAk, lan-erreformen aurkako grebak despolitizatzeaz gain, EAJren aurrean burujabetzaren aldeko pedagogia ez garatzeaz gain, EH Bildurekiko distantzia modu artifizialean areagotu du, Nafarroako aldaketa gutxiesteaz batera, beharrezkoa den espiritu kritikotik harago dauden posizioei eutsiz. Horrez gain, LABekin ekintza batasuna baldintzatzeko hamaika justifikazio plazaratu ditu, ad hoc, etengabe. Bestela esanda, aldaketa politiko eta sozial betean, baturarako eragile izan beharrean, agertoki berriko enfant terrible gisako zerbait izatera pasa da.

Estrategia aldaketaren ondorengo testuingurua, gehienbat, arazo bihurtu zaio bere proiektu sindikala kolokatzeko, eta ez du aukeratzat jotzen aldaketa politiko eta sozialaren traktore izango den gehiengoaren artikulazioa osatzeko konpromiso kolektiboen batura garatzea. Diskurtso eta irudi sozial bat eraikitzeko obsesioa erakusten ari da ELA, sindikalgintzan kuantitatiboki nitxo berrietara gerturatzeko. Hori eta gutxi gehiago. Zilegia da norbere antolakundearen garapena aurreikustea, beti ere iruzur ideologikorik egiten ez bada, teoria-praktika iruzurrik egiten ez bada, eta are gutxiago nazio gisa bizitzen ari garen une historikoa gutxiesten ez bada.

Garrantzi handiko unea bizi dugu: Estatua bere lurralde ereduaren krisiari erantzuteko inboluzio anti-demokratiko sakonean murgildurik, Katalunia du jopuntuan, EAEn erabakitze-eskubidearen aldeko gehiengo politikoa dago, eta Aldaketaren Gobernuak erregimena alboratu du Nafarroan. Horrez gain, gehiengo sindikal indartsua dugu kuantitatiboki eta potentzialtasun handiko mugimendu soziala erabakitze-eskubidearen edo susperraldian dauden dinamiken inguruan (feminismoa, pentsiodunak, Altsasu...). Era berean, Estatuak ez duenez eskaintza demokratikorik egiteko gaitasunik, gure herrian legitimatzeko ezintasun ikaragarria du eta horrek egoki prestatu behar dugun konfrontaziora garamatza, beraz, ahalik eta masa- eta gizarte-kontzientzia aktibo mailarik altuena behar dugu.

Testuinguru honek eskatzen du gure artean gutxienekoak artikulatzeko ahalegina egitea, bai gure errealitate nazional eta soziala baldintzatzen duten marko juridikoen aurkako konfrontazio demokratikoa garatzeko, bai politika sozial eta ekonomikoak planteatzeko. Baina ELAk, kale.

Nazio-ardatzean, bere zentralitatea aldaketa politiko eta sozialerako faktore gisa indartu du. 79ko Estatutua babestetik haren heriotza aldarrikatu eta EAJrekin minimoetako akordioa(*) defendatzera igaro zen. Egun, aldiz, EAJk eta EH Bilduk onartutako oinarri eta printzipioen akordioa gutxietsi du. Berriz diogu: Lizarra-Garazi aurretik eta ondoren abertzale eta progresisten arteko batura defenditu du ELAk proposamen taktikoa, harik eta ezker abertzaleak estrategia-aldaketari heldu arte. Estatus berriko oinarri eta printzipioek subjektu politikoaren aitortza, erabakitze-eskubidea, eskumen soziolaboralak, konpetentzia-blindajea, galdeketak... kualitatiboki ez al dute orain dela 40 urte babestu zuten estatutu ezberdin baten hezurdura osatzen? Nola ulertu behar dugu posizio kritiko hori, Madrilen bilerak egin dituztenean EAJri, ERCri, Lan ministroari, PdeCATi eta abarri Negoziazio Kolektiboaren erreforman aldaketak eskatzeko?

Zein da arazoa? EAJ eta haren sinesgarritasun zein aliantza maila? Ados. Guk ez diogu EAJren sinesgarritasunari babesik eskainiko, baina horri erantzuteko bi posizio daude. Bata, EAJrekin konfrontazio zuzenari eutsiz ardatz nazionalean; horrek espazio independentista eta aldaketa sozialaren aldekoa artikulatzea eskatuko luke, eta ELA antolakunde independentista gisa azaltzea. Eta bestea, planteamendu taktikoen bidez estatus berriko edukiak EAEn eta Nafarroan, sektore politikoen (EAJ, Podemos...) eta sozialen aukerak modu positiboan baldintzatzea, burujabetzaren aldeko oinarriak zabaltzeko helburuarekin. Baina ELA ez dago lehen aukeran, bere posizio estrategikoan kohesio eta determinazio falta dela-eta; ez eta bigarrenean, bere proiektu sindikalari lotutako egokiera-politikoko irizpideengatik.

Alderantziz, ihes egiten dio edozein inplikazio taktiko-estrategikori. Horretarako, harri-kartoizko diskurtso sasi-ezkertiarra osatzen du burujabetza-prozesuari kontrajartzeko. Subiranismoa arlo sozialetik zabaltzeko beharra argudiatzen du, eta ondorioz EAJ baztertzen du naziogintzako edozein konpromisotarako. Orduan, ELAn dauden EAJko milaka afiliatu eta boto-emaileak neoliberal hutsak ote dira? Zer egingo dute haiekin? Kinka honetan, borrokatu nahi omen dituzten neoliberalei erraztasun handienak testimonialismo ezkertiarrak eman liezaizkioke. Bitxia da Urkulluren, Vocentoren eta ELAren erantzunen arteko sintonia ezker abertzaleak herri-itunei buruz hitz egiten duenean.

Bere armada gudu-zelaira eraman gabe, ELAk baldintzatu nahi du aldaketa politiko eta sozial baten aldeko gehiengoa artikulatzea nahi duen ezker subiranista. Gure iritziz, egun potentzialtasun handiko gertaerak jazotzen ari dira. Horiek guztiak bideratu eta traktore-politiko eta soziala izatea beharrezkoa da. Emakumeen eta pentsiodunen mobilizazioen potentzialitateaz ari gara; Gure Esku Dago-ren ekimenez ari gara; preso eta iheslariak etxeratzeko mobilizazioez; sindikalismo abertzalearen ekintza-batasunak eman dezakeenaz; gizarte-, kultura- eta politika-espazio anitzaz ari gara, euskal subjektu nazionala egituratzeko balioko duten ardatz eskean ari den horretaz, herri honen aitortza eta burujabetza prozesua aldarrikatzeaz batera, Kataluniarekin sinkronizatzeko eskatzen ari den horretaz...

Ez dugu itxurakeriarik behar, ez eta baldintza iraunkorrik. Baturak behar ditugu, norabide berean doazen edukinen baturak, gizarte-artikulazio eta -mobilizaziorako borondatea duten baturak.

(*) Elorrietak hau zioen: «Batzuek diote Ibarretxe Planaren aurka gaudela eta ez da egia. Haien estrategia horrekin bat ez etortzearen aurka gaude», «haiek mugarria jartzen duten lekuan, zuek ere jarri ezazue».

Albiste hau Berriak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


Teknologia
Whatsappa utzi

Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.

Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]


2025-07-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hondakinak

Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]


2025-07-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Torre-Pacheco

Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]


2025-07-16 | Aingeru Epaltza
Garikoitzen itzala

Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.

Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]


Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Espektakuluen tranpa

Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]


Atera daitezela herriko plazara

Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]


2025-07-16 | Karmelo Landa
Zenbait traba eta bide bat

Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


Eguneraketa berriak daude