Desinformazioa erabiliz, mundu osoko hauteskundeak manipulatzen dituen Israelgo talde bat azalerazi dute

  • Hauteskundeetan eragiteko edo bestelako helburuekin, zibernetikoki manipulazioa eta desinformazioa sustatzen, dokumentuak faltsifikatzen edota zuzenean dokumentuak lapurtzen ditu Tal Hanan enpresari israeldarrak. Ikerketa kazetaritza lan batek eman du argitara, eta Kataluniako 2014ko erreferendumean izan zuen papera kontatu du, besteak beste.


2023ko otsailaren 16an - 11:30
Azken eguneraketa: 17:50
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Multinazionalentzako eta inteligentzia agentzietarako egiten du lan Tal Hananek, eta Afrikan, Hego eta Erdialdeko Amerikan, AEBetan eta Europan aritu da. Hackeoa, zibergerra psikologikoa, eraso informatikoak, iritzi publikoan eragiteko aldeko zein kontrako mezuen zabalkundea, dokumentuen faltsutzea, informazio faltsuaren hedapena, bankuko dokumentuen lapurreta eta gisako zerbitzuak eskaintzen ditu. Horretarako, besteak beste, Twitter, Facebook, Gmail, Instagram, Amazon eta Airbnb-n 30.000 profil faltsu kontrolatzen ditu.

33 hauteskunde prozesuren manipulazioa

Nazioarteko hainbat hedabidek elkarlanean egindako ikerketa lanaren emaitza da. Tartean daude The Guardian, The Washington Post, Radio France eta El País. 2022an, Jorge ezizena darabilen enpresari israeldarrarekin eta bere taldearekin kontaktatzea lortu zuten. Bezero gisa aurkeztu zuten beren burua eta Jorgeri esan zioten Afrikako lider baten aldeko bere zerbitzuak kontratatu nahi zituztela, hauteskunde batzuetan eragiteko. Sei eta hamabost milioi euroren truke egingo zuela erantzun zien Jorgek eta berarekin izandako elkarrizketetan, berme gisa azaldu zien 33 hauteskunde prozesutan eragina izan duela, horietatik 27tan modu arrakastatsuan.

Jorgek bere arrakastatzat aurkeztutako lanen artean dago, esaterako, 2014ko azaroan Kataluniako herri galdeketa egunean Generalitatearen webgune ugarik jasan zuten hackeoa, bere historian sufritu duen zibererasorik larriena.

Mexikoko beste kasu deigarri bat ere egozten dio enpresari honi ikerketak. 2014ko Ayotzipanako sarraskian 43 ikasle desagertu ziren, Enrique Peña Nieto agintean zegoela. Tomás Zerón orduko Ikerketa buruari leporatzen zaio ardura nagusia; bada, Zerón Tal Hananen bezeroa izan da, enpresariaren beraren hitzetan: Zerónek enpresariari eskatu zion iritzi publikoan eragiteko, Andrés Manuel López Obrador presidente berriak gidaturiko konplot baten biktima moduan aurkeztu zezan bere burua. Gaur egun, Israelen bizi da Zerón, eta Tel Aviveko Gobernuak uko egin dio Mexikora estraditatzeari.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
Ostegunerako Palestinaren aldeko mobilizazioak deitu ditu Palestinako GKEen Sareak

Irailaren 18a Palestinaren Aldeko Borroka Eguna izango da nazioartean, NBEk Palestinako okupazioarekin amaitzeko hartutako ebazpenetik urtebetera. Hego Euskal Herriko hiru hiriburutan mobilizazioak deitu dituzte. 


Teresa Aranguren. Lekukotasunaren ahala
"Gatazka palestinar-israeldarra deitzen zaion hori kasu kolonial bat da, argi eta garbi"

Artziniegan jaio zen Teresa Aranguren kazetaria: “Senide guztiok herrian jaio gintezen nahi zuen amak”. Madrilen hazi eta bizi arren, herriarekiko loturari eusten dio oraindik: udaro itzultzen da, eta bertan hartu gaitu Palestinaz hitz egiteko. Arangurenek... [+]


2025-09-17 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Nepal: Z belaunaldiaren beste iraultza bat

Luze jardun liteke Nepalgo politikagintzaren berezitasunen inguruan. Beste inon aurkituko ez diren bitxitasunak ere badituelako. Adibidez, alderdi-aniztasuna. Baina ez nolanahikoa, baizik elkarren arerio diren alderdi marxista-leninisten aniztasuna. Haietako baten buruzagia da... [+]


Bideo-jokoak lapurtzen dituen artista kolektiboa, klase kontzientzia sortzeko

Total Refusal izena du bere buruari “gerrilla mediatiko” deitzen dion talde austriarrak: bideo-joko ezagunen irudiak lapurtzen ditu, eta akats minimoak egiten ditu irudien diseinuan, legearen aurrean eskuak ez harrapatzeko. Zinea egiten dute irudiekin. Filmin... [+]


Nagyreveko emakume pozoitzaileak

Nagyrev (Austro-hungariar Inperioa), 1911. Zsuzsanna Fazekas emagina hungariar herrixkara iritsi zen. Bere egitekoaz gain, medikuntza, kimika eta beste alor askotako oinarrizko ezagutzak zituenez, eta Nagyreven ez medikurik eta ez apaizik ez zegoenez, berehala eragin handia... [+]


2025-09-17 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Beste western bat

The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]


Endogmia Ebroren bailaran

Zaragozako unibertsitateko ikerlari talde batek Castellets (Mequinensa, Zaragoza) aztarnategian ehortzitako 25 indibiduoren DNA aztertu dute, eta emaitzak Communications Biology aldizkarian argitaratu dituzte.

Brontze Aro amaierako komunitate horren familia egiturei buruzko... [+]


2025-09-17 | Itxaro Borda
Larrazkena

Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]


Israel estatu genozida seinalatzea helburu, ikasleak hamarnaka ikastetxetan mobilizatu dira

Ikama ikasle antolakundeak deituta, ikasleak Palestinaren alde mobilizatu dira astearte honetan, Hego Euskal Herriko hainbat ikastetxe eta unibertsitatetan. “Denon erantzukizuna da egoerari buelta emateko salaketa egin eta mobilizatzea”.


Espainia ere ez da Eurovisionen izango, Israelek parte hartzen badu

RTVE irrati-telebista kate espainiarreko Administrazio Kontseiluak astearte honetan onartu du erabakia. Jaialdiaren antolaketan pisu handia duen “Big Five” deituriko herrialdeen artean, Espainia da lehena iragarri duena Eurovision utziko duela Israelek parte hartuz... [+]


Whatsapp mezuak enkriptatzeak ez luke zentzurik Europak kontrolerako lege hau onartzen badu

Helburua, berez, "adingabeak babestea" da, batik bat pedofiliatik. Europako Batzordea eta Legebiltzarra udazken honetan hasiko dira araudia lantzen. Kezkak eta kexak areagotu dira zaintzaren, kontrolaren eta zentsuraren ikuspegitik.


Israelek lurreko inbasioa hasi du Gazan, AEBen oniritziarekin

Astearte goizaldetik tankeak aurrera egiten ari dira Gaza Hirira bidean. AEBetako Estatu Idazkari Marco Rubio astelehenean egon da Israelen; Qatarren egongo da asteartean, harekin bakeak egin asmotan, Israelek eraso egin baitzion pasa den astean. NBEk lehen aldiz... [+]


2025-09-16 | Antxeta Irratia
Egunero Palestinaren aldeko kazeroladak egiten hilabete daramate Irungo Kateako bizilagunek

"Palestina Aurrera" lelopean Nafarroa zeharkatu ondoren, Ibaitik Itsasora martxa irailaren 20an Hendaian amaituko da egun osoko ekitaldi batekin. Landetxa-Katea auzoan, aldiz, hilabete daramate egunero kazeroladak antolatzen. 80 bat bizilagun biltzen dira astelehenetik... [+]


Eguneraketa berriak daude