BRICS+ taldeak Trumpen muga zergak gaitzetsi ditu, eta honek %10 igotzea mehatxu egin die
BRICS+ taldeak hamazazpigarren gailurra egin berri du Rio de Janeiron, eta herrialde parte hartzaileek oharra argitaratu dute Trumpen muga zergak eta Iranen aurka eginiko erasoak gaitzetsiz. Erantzun gisa, AEBetako presidenteak mehatxu egin die "Amerikaren aurkako politikekin" bat egiten dutenei arantzelak %10 igoko dizkiela. Lula da Silva Brasilgo presidenteak NATOk bere kideei defentsarako aurrekontua %5 igotzeko aginduaren aurka egin du: "Errazagoa da gerran inbertitzea bakean baino".
Donald Trump AEBetako presidenteak apirilean ezarritako muga-zergek azken asteetan oihartzuna galdu badute ere, zeresana ematen jarraitzen dute nazioarteko harremanetan: BRICS+ taldeak asteburuan Rio de Janeiron egin duen gailurreko gai nagusienetako bat izan da, Israelek eta AEBek Iranen aurka eginiko erasoekin eta defentsa aurrekontuak BPGaren %5 izateko NATOren aginduarekin batera. BRICS+ Brasilek, Errusia, Txinak eta Indiak sortu zuten 2009an, eta geroztik herrialde ugari batu zaizkie: 2024. urtean Iran, Egipto, Saudi Arabia, Indonesia, Etiopia eta Arabiar Emirerri Batuak. Taldearen bazkide dira, besteak beste, Aljeria, Kuba, Turkia eta Vietnam.
Gailurra amaituta ohar bateratua argitaratu dute bertan izan diren herrialdeek, eta Etxe Zuriak ezarritako muga-zergekin "kezkatuta" daudela adierazi dute: "Neurri horiek munduko merkataritzari mehatxu egiten diote, eta ziurgabetasuna eragiten dute nazioarteko harremanetan". BRICS+ taldearen adierazpenei erantzun gisa, Trumpek Truth Social sare sozialean mehatxu egin du "Amerikaren aurkako politikekin" bat egiten duten herrialdeei arantzelak %10 igoko dizkiela.
Irango herritar, goi kargu eta gune nuklearren aurka berriki emandako erasoak ere hartu dituzte hizpide goi bilerako herrialdeek, Israel eta AEBak –eraso horien egileak– espresuki aipatu ez arren: "nazioarteko zuzenbidearen aurkako erasoak" izan zirela gaitzetsi dute, "gune nuklear baketsuen" eta "azpiegitura zibilen" aurka eginak. Palestinarren aurkako erasoen inguruan ere "kezka" adierazi dute gailurreko oharrean, eta Israeli eta Hamasi su-eten akordio bat negoziatzeko aurrez aurre biltzea eskatu diete.
Lulak NATOren aurka egin du
Gailurraren amaierako hitzartzean, Lula da Silva Brasilgo presidenteak gogor egin du NATOren aurka, erakunde militarrak bere kideei defentsa aurrekontua herrialdeko BPGaren %5 izatera igotzeko aginduaren harira: "Errazagoa da gerran inbertitzea bakean baino".
Lulak BRICS+ taldea Gerra Hotzean zehar bakerako tresna izan zen Lerrokatu Gabeko Herrialdeen Mugimenduarekin alderatu du, eta bere "oinordekoa" dela adierazi du: "Multipolartasuna erasopean dagoen honetan, gure autonomia jopuntuan dago beste behin".
Putin eta Xi Jinping ez dira gailurrean izan
2012an Txinako Alderdi Komunistako idazkari nagusi izendatu zutenetik, Xi Jinping lehen aldiz ez da izan BRICS+ taldearen gailur batean. Haren ordez, Li Qiang lehen ministroa izan da Rio de Janeiron. Vladimir Putin Errusiako presidenteak ere ez du bidaiatu Brasilera, 2023ko martxoan Nazioarteko Zigor Auzitegiak haren aurka ezarritako atxilotzeko agindua dela eta. Izan ere, Brasil Erromako Estatutuaren sinatzaileetako bat izanik, herrialdean izanez gero Putin atxilotzeko betebeharra izango luke. Sergei Lavrov Errusiako Atzerri ministroak hartu du haren lekua gailurrean.
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Field Guide to the Patchy Anthropocene: The New Nature (Adabakien Antropozenoen gida-liburua: Natura berria) liburua frantseseraturik, Atlantikoaren alde honetan dugu Anna Tsing antropologo amerikarra uda hastapen honetan. Antropozenoari –gizakion jarduerengatik Lurrean... [+]
Historia garaikideko basakeriarik handienetakoak dira Hiroshimaren eta Nagasakiren bonbardaketak. 1945eko abuztuan, hiru eguneko epean, bi bonba atomiko jaurti zituzten lehen aldiz historian eta bi hiritako biztanleak modu indiskriminatuan hil zituzten. 1945aren amaierarako,... [+]