Braillea euskaraz irakurri eta idazteko lehen metodoa aurkeztu dute
Nafarroako Gobernuko Hezkuntza sailak "Punttuka" metodoa aurkeztu du maiatzaren 10ean. Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleei zuzendutako materiala da, bai tintaz bai Braillez, eta Nafarroako Hezkuntza Bereziko Baliabide Zentroko (CREENA) Ikusmen Taldeak egin du. Metodo honen bidez ikusmen-urritasuna duten euskal hiztunei alfabetatzea erraztea da bere helburua, eta hezkuntza-inklusioan "urrats garrantzitsua" ematea. Fonemak bertso eta olerki bidez aurkezten ditu.
2018tik 2021era aritu dira CREENAko langile hauek metodoaren kartillak eta baliabide osagarriak sortzen: Puri Mugiro Sorabilla, Isabel Santesteban Ezcurra, Sandra Navarro Balaguer eta Manuel del Portillo Elcano. Material guztia da egokia Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleentzat eta eskolatzearen edozein unetan Braille ikasi behar duten ikasle guztientzat.
CREENAko Ikusmen Taldearen helburu nagusia da ikusmen-urritasuna duten ikasleen eskola- eta gizarte-inklusio osoa lortzea. Lan hori burutzeko ONCE erakundearekin lankidetza-hitzarmena dauka. Materiala "berritzailea eta inklusiboa" izatea nahi zuten, ikaskideekin partekatzeko aukera emango zuena, "benetako inklusioa" sustatzeko.
Irudikapen-bitarteko ugari eskaintzen ditu: bi dimentsioko irudiak sartzea, ikusmen-desgaitasuna duten pertsonen ikusmena eta ukimen aktiboa hobetzeko; hiru dimentsioko objektuak sartzea, edukia hobeto ulertzeko; eta QR kodeen bidez soinu-edukiak sartzea.
Lehen irakaslearekin bakarrik ikasten zuela eta orain lagunekin materiala partekatu dezakeela dio bideoan ikusmen-urritasuna duen bideoak (ikus beherago): "Ongi pasatzen dugu, ikasten dugu eta gainera euskaraz dago".
Fonemak bertso eta olerki bidez
Punttuka metodoak tradizioarekin duen lotura nabarmendu dute aurkezpenean. Izan ere, fonemak bertso, olerki eta abarren bidez aurkezten ditu, gaur egungo teknologiekin: QR kodeen bidez eskuratzen dira bertsoak.
Punttukak 34 kartilla ditu, eta horietan honako hauek sartzen dira: fonema guztiak, alderantzizko silabak, letra larriko zeinua, fonema bikoitzak eta puntuazio-zeinuak. Erabilitako hiztegia Nafarroako euskararen hiztegi ohikoenak barne hartuta hautatu da, eta, ikaskuntza-ordenan, Braillearen berezitasunak eta euskararen ezaugarriak hartu dira kontuan, 1993an Bilboko CRIk (Ikusmen-desgaitasuna duten ikasleen hezkuntza-inklusiorako Baliabideen Zentroa) landu zuen lehen kartillan ezarrita zeudenak.
Puntukak baliabide osagarriak ere baditu, hala nola QR kodearen bidez horien lokuzioa duten poesiak biltzen dituen liburu bat; bideoekin lotzen diren QR kodeak dituen dokumentu bat, bertso, kantu eta olerkiekin; 5 bagoi dituen jostailuzko tren bat, zuzeneko eta alderantzizko silabak eta kartillen osagarri diren hiru dimentsioko objektuak lantzeko.
Hona metodoa aurkeztuz landu duten bideoa:
Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.
Aiaraldeko Hizkuntzen Mapa proiektuarekin bat egin dute Amurrioko Amaurre, Zaraobe, Aresketa Ikastola, Mendiko Eskola eta Zabaleko ikastetxeek. Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin elkarlanean udalerrian presente dauden hizkuntzak ikertu dituzte.
Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]
Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]
“Ea hurrengorako ikasten duzun…”. Horrela agurtzen zuen amak onkologoa, kariñoz eta lotsarik gabe, kontsultatik ateratzen ginen bakoitzean. Hamar bat kontsulta egingo genituen bospasei urteren bueltan, eta agurra beti bera izaten zen. Emakume atsegina... [+]
Egungo kurduerazko idazle esanguratsuenetakoa da Mizgin Ronak. Zortzi liburu ditu idatzita, bost eleberri eta hiru olerki liburu. 16 urte zituenean ihesera jo zuen, eta urte eta erdiren ondoren haren jaioterrian atxilotu zuten, Diyarbakirren. 1992an, 18 urte besterik ez zituela,... [+]
Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.
Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]
Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]
2024ko irailean, herritar batek salatu zuen Erandioko udaltzain batek arreta euskaraz ukatu eta jokabide hori behin baino gehiagotan errepikatu zela, baita telefonoz kexatu zenean ere. Salaketak erakusten duenez, hasiera batean, arreta eta dokumentazioa gaztelaniaz bakarrik eman... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Azkoitian egindako aurtengo lehenengo batzar nagusian batu dira UEMAra ondoko bost herri hauek: Donamaria, Ibarrangelu, Mundaka, Mutiloa eta Ormaiztegi.
Hainbat urtetan jarduera hezitzaileak gazteleraz jaso ostean, bi urte direla Zabalgana ikastetxeak euskara hutsean ematea eskatu zion auzoko osasun zentroari. Osasun zentroko arduradunek diote ez dutela horretarako baliabiderik. Osakidetzak egoera ikasturte honetan... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Euskararen Defentsarako Sareak elkarretaratzea egin du Nafarroako Parlamentuaren aurrean ostegunean, aldarrikatzeko lanpostu publikoetan hizkuntzak baloratzen badira, euskara baloratzen ez den lanposturik ez litzatekeela egon behar. Eta beraz, Nafarroako Gobernuak egindako... [+]