Bi hamarkadatan euskarazko eta elebitako ikastetxeek gain hartu diete frantsesezkoei Ipar Euskal Herrian
Euskarazko murgiltze eredua eta eredu elebiduna duten ikastetxeak gutxiengo izatetik gehiengo izatera pasa dira Ipar Euskal Herrian hogei urteotan, Euskararen Erakunde Publikoaren azterketak erakutsi duenez.
Seaska, eskola publikoak eta ikastetxe katolikoak, hiru sareak hartu ditu kontuan EEP erakundeak Frantziako Gobernuaren Hezkuntza Ministerioarekin batera egindako lanak. 2004-2024 epea izan dute aztergai.
Datuak argiak dira. Lehen Hezkuntzari erreparatuta, irakaskuntza elebiduna eskaintzen duten eskolen eta herriarteko eskola elkargoen proportzioa %34tik %66ra igo da hogei urteotan; ikastetxe katolikoen kasuan, %50etik %67ra. Euskarazko murgiltze eredua jarraitzen duen Seaskak berriz, hamahiru ikastola berri zabaldu ditu bi hamarkada hauetan (gaur egun, 33 ikastola ditu denera).
Laburrean, hiru sareak kontuan hartuta, murgiltze eredua eta eredu elebiduna eskaintzen duten ikastetxeak %42 izatetik %71ra igaro dira Lehen Hezkuntzan. Beste era batera esanda, frantsesezko eskola elebakarrak 2004an %58 izatetik gaur egun %29 izatera igaro dira (guztira 65 ikastetxe).
Kolegio eta lizeoetan ere, euskarak aitzina
Bigarren mailan, gaur egun 41 kolegioetatik 32tan irakaskuntza elebiduna eskaintzen dute (publikoan 18tik 15ek, katolikoan 18tik 12k, eta Seaskako 5ek). Lizeoei dagokienez, 15 zentroetatik 12tan dago eredu elebiduna (publikoan 7tik 6tan, katolikoan 7tik 5ean, eta Seaskako bakarrean). Frantsesez baino irakasten ez dutenak, hortaz, gutxiengo dira.
Ikasle kopuru eta proportzioei begiratuta, oraindik frantses elebakarreko ereduan ikasten dutenak dira gehiengo
Aldiz, ikasle kopuru eta proportzioei begiratuta, oraindik frantses elebakarreko ereduan ikasten dutenak dira gehiengo. Lehenengo Hezkuntzan, eredu elebidunean diren ikasleen kopurua %43,6koa da gaur egun, eta frantses elebakarrekoa %56,4koa. Hori bai, hogei urteotan, murgiltze edota elebidun ereduan diren ikasle kopurua asko igo da: 5.930 izatetik 10.821 izatera igaro dira, alegia %82,5 egin du gora.
Bigarren Hezkuntzara goazelarik, kolegioan irakaskuntza elebiduna segitzen duten ikasleen kopurua %10,2koa zen 2004an, eta %25,2ra igo da 2024an. Lizeoan, %6,6 baino ez ziren duela bi hamarkada elebitan ikasten zutenak, eta %14,8 dira gaur egun.
Azkenik, ama-eskolen erradiografia. Hogei urtetan, 32 eskola publikok eta 11 eskola katolikok murgiltze eredua ireki dute ama-eskolan.
Kazetak zintzilikatu du azterketa, osorik.
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]
Egoerak bere horretan segituz gero, Euskal Hirigune Elkargoak ez du izenpetuko EEP Euskararen Erakunde Publikoa osatzeko hitzarmen berria. Orain artekoa urte hondarrean bukatuko denez, baliteke 2026an ofizialtasunik gabe izateaz gain, hizkuntza politika bideratzeko egitura... [+]
Euskalgintzako hainbat eragile Baionako karriketara atera dira EEPren finantzaketaren inguruko kezkak agertzeko. 2017tik izozturik den aurrekontuaren aurrean, Frantziako Estatuak iragarritako 100.000 euroko igoera "trufa" gisa salatu dute.
Dozenaka lagunek agerraldia egin dute astelehen arratsaldean Baionan, Pirinio Atlantikoetako Departamenduaren egoitzaren aurrean. Frantziak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko dituela iragarrita, euskararen etorkizuna bermatzeko hizkuntza politikak "ausardia eta... [+]
"Egungo baldintzetan" EEP Euskararen Erakunde Publikoak berritzeko hitzarmena sinatuko ez duela mehatxu eginda, Euskal Hirigunearen Elkargoak sei hilabete eman die erakunde publikoa osatzen duten partaideei Parisekin negoziatzen jarraitzeko. Astelehenean agerraldia egin... [+]
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]
Bordeleko Errektorearekin hitzartu du "behin-behineko" akordioa Seaskak. Horrez gain, Euskararen Erakunde Publikoarekin eta Frantziako Hezkuntza Ministerioarekin hitzarmena sinatzeko negoziaketak abiatuko dituzte hurrengo astean. Azterketak euskaraz egiteko aukera... [+]
Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute.
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Euskal hizkuntzalaritza esperimentaleko katedra berria estreinatu dute Baionako fakultatean.
25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.
Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Nafarroa Beherean, Aiherrako 'Beltzegitea' etxean kokatuko da Eguzkilore haurtzain-etxe berria. Euskara, natura eta motrizitate librea oinarri harturik, heldu den apirilean hasiko dira zerbitzua eskaintzen.