Arrantza jasangarria posible ote da?
Negutik udaberrira aldatzearekin batera oparotasuna itzuli ohi da euskal kostaldera. Lehenengo berdela hurbiltzen da eta honen ondoren antxoaren garaia izaten da. Baina denok dakigun bezala, arrantzak ez ditu garai onenak bizi. Geroz eta arrantzale eta arrautzontzi gutxiago dago gure betiko portuetan.
Arrantza beti izan da gizakiok naturaren parte garela ikusteko bide adierazkorrenetako bat baina itsasoarekiko dugun harreman hori, beste guztiak bezala, hartu eta emaneko harremana behar du izan. Arrantza beraz, neurriz egin beharreko jarduera da eta ongi kudeatu beharrekoa, noski.
Ezaguna da antxoarekin zer gertatu zen duela 10-15 urte. Naturak eskaintzen zigunaren gainetik hartu eta antxoa egoera oso kaxkarrera eraman genuen. Horrek antxoa bost urtez itsasoan lasai uztera behartu gintuen eta zientzialariek berreskurapena ziurtatu zutenean berriz hasi zen arrantza. Horregatik dira, gure ustez, horren garrantzitsuak zientzialarien datuak eta beraietan oinarrituta Europako beste herrialdeekin batera hartzen diren erabakiak. Kezkatzekoak iruditzen zaizkigu azkenaldian hain ohikoak egin diren hainbat adierazpen, adibide bat jartzearren: berdelaren kasuan, zientzialarien datuak asmo txarrez hartuak direla esan da. Bertako arrantzaleek euskal uretan berdel asko ikus dezakete baina horrek ez du zertan esan nahi bere egoera itsaso zabalean ona denik. Berdelaren kasuan bereziki, ezagutu beharreko argazkia, Europako ipar atlantiko osoaren egoera delako. Eta hori soilik herrialde askotako zientzialarien datuekin egin daitekeen argazkia da.
Horregatik iruditzen zaigu oso kezkagarria komunikabideetan horren ohikoa den “Bruselak kuota %20 gutxitu digu”. Erabaki hori ez du Bruselak hartzen. Bruselan hartzen da erabakia baina gobernu ezberdinen arteko akordioa da. Sarritan, zientzialariek hori aholkatu dutelako, egoera ona ez denean gutxiago arrantzatu beharra dago hurrengo urteetako arrantza bermatzeko. Zoritxarrez beti ez dira zientzialarien gomendioak betetzen. Horren sinplea dirudien arren, ez da beti egiten. Baina, zorionez, eta beharraren ondorioz, geroz eta gehiago jarraitzen dira zientzialarien gomendioak. Beraz errua inori botatzekotan, legea betetzen ez dutenei eta nahikoa kontrolik ez egoteari bota dakioke, Arrainik ez badago, ez dugu arrantzatu behar etorkizunean egon dadin.
Oso kezkagarria iruditzen zaigu komunikabideetan horren ohikoa den
'Bruselak kuota %20 gutxitu digu'. Erabaki hori ez du Bruselak hartzen. Bruselan hartzen da erabakia baina gobernu ezberdinen arteko akordioa da
Baditugu azken urteetako zenbait adibide non erabaki hauek nahiko ondo hartu diren eta arrainek beraien oparotasunarekin erantzun duten. Horren adibide garbia antxoa da. Arestian aipatutako itxieraren ondoren, arrantzaleek tentuz arrantzatzea erabaki zuten, beste aukera etxean geratzea zelako. Gaur egun antxoa maila historikoetan dago. Orain ordea, beste arazo batekin egiten dugu topo. Aste honetan gertatu bezala, arrantzaleek erruz porturatu dute antxoa eta zein izan da ondorioa? Prezioak minimoan ibili direla, izugarri jaitsi direla. Aste honetan, lonjan antxoa kiloa 30 zentimo azpitik ibili da. Oparitua. Eta hori ez da posible. Antxoa asko egon arren ezin da onartu horrelako prezioetan saltzea, horretarako hobea da ez arrantzatzea, egokiagoa da naturari oparitzea, tarteko saltzaileei oparitzea baino.
Arrantzaleek, beste hainbat arazo ere badituzte beren jardunean eta beharrezkoa da beraiek prezioen gaineko gutxieneko kontrol bat izatea, zuzenean edo kofradien bitartez. Prezioak hain baxuak direnean neurriren bat hartu beharko litzateke. Horretarako administrazioaren laguntza izatea ere derrigorrezkoa da arrantzak etorkizunik izaterik nahi badugu.
Zein izan liteke konponbidea? Hona hemen gure ekarpena, beste asko beharko diren arren. Badira hainbat eta hainbat jantoki publiko, administrazioek kudeatuak, arrain merke, fresko eta sanoa gustura hartuko luketenak. Badira eskoletako jantokiak, ospitaletako jantokiak, zahar egoitzetakoak... horiek guztiek arraina dute beren menuetan, arraina osasuntsua delako neurrian janda. Baina gaur egun horietan zerbitzatzen den arraina gehienetan kanpotik ekarritakoa izaten da, erabat prozesatua, lan baldintza kaxkarrekin eta ingurumenarekiko begirunerik gabe ekoitzia izanagatik oso merkea. Bai, merkea, antxoa aurreko astean bezala.
Leo Belaustegi (Ondarroa 12 milia)
Eneko Aierbe (Ekologistak Martxan)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.
Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]
Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]
Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]
Bilboko Kafe Antzokian, hemen argitaratutako nire kolaborazioen bilduma den Zapalduon pedagogia liburuaren aurkezpenean, entzuleen arteko emakume batek bota zidan galdera. Ohikoak ditudan gaiak aletuz joana nintzen hitzaldian, eta Euskal Herriaren egungo egoeraren kezka jada... [+]
Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]
Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]
Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]