Duela bi urte sortu zen Baso Biziak plataforma baso bizien alde eta monolaborantzaren kontrako aldarriarekin, ikusita pinudietako banda marroia hankaz gora jartzen ari zela sektore hori, eta baso politika beste norabide jasangarriago baterantz jarri beharrean, zaharrak berri, eukaliptoaren gorakada ezarri dute sektoreko agintariek. Basora, mendira begiratzen dugu baina baita ere gune urbanoetan dauzkagun edo izan nahi ditugun denon berdeguneetara ere, izan ere herritarrok, orohar, mendian baino “kalean” ematen ditugu gure bizitzaren ordurik gehienak. Beraz, ezin dugu, ez dugu egin nahi binomio bereizgarririk kalearen eta mendiaren artean, gure osasuna bietan, eta bereziki gune urbanoetan, jokoan daukagulako gero eta gehiago.
Azken urteotako bero-boladek, lehorteak, suteek eta klima larrialdiak berarekin dakartzaten arazo horiei guztiei gehitu zaizkie hainbat udaletako arborizidioak asfalto basatiaren truke, beti ere interes pribatuen mesederako. Ikus Iruñean, Donostian, Deustun, Zarautzen, Astigarragan, Irunen eta penintsulako beste hainbat herritan egiten ari diren, edo egin nahi dituzten txikizioak.
Guk, beste askok bezala, argi daukagu gero eta beharrezkoak direla berdeguneak, izan zuhaitz, parke, lorategi edota eraztun berde, horiek bermatuko dizkigutelako kanpoko aterpe klimatikoak muturreko egoeren aurrean.
Berdegune hauek guztiek herritarron osasunerako mesedegarria den zerrenda luzea dakarte berarekin, hala nola: tenperaturaren kontrola, kutsadura akustikoa murriztea, arnasten dugun airea garbitzea, uraren erregulazioa, osasun psikologikoa eta fisikoa hobetzea, ekonomia hobetzea, bioaniztasuna ugaritzea.
Osasunerako Mundu Erakundearen (OME) arabera, bero-boladak muturreko fenomeno meteorologiko arriskutsuenetako bat dira, eta horrek morbilitatea eta hilkortasuna areagotzea eragiten du.
Ikerketa ugari daude honen guztiaren inguruan baina guk Hiritik Harira taldeak egindako azterketa bati erreparatu diogu; bertan gure hiriburuek dauzkaten gune artifizializatuak eta berdeguneak kontrajartzen dira tenperaturaren arabera eta guri dagozkigun ondorioen artean hauexek aukeratu ditugu: zuhaitzak eta landareria gehiagotu behar da, eremu berdeak zaindu eta hauek sortzen dituzten onura klimatiko zein naturalak mantendu, azpiegitura berdeak sendotuz.
Bestalde, The Lancet argitalpen zientifikoak publikatu du Europako 93 gune urbanoetan egindako ikerketa bat zera gomendatuz: %30 handituko bagenitu berdeguneak 0,4 ºC jaitsiko litzateke hirietako bataz besteko tenperatura, bero-boladek eragindako heriotzen %40 ekidituz. Hainbat gune urbanotan bide hori hartzen ari dira, hala nola Parisen, non 2026ra arte 170.000 zuhaitz landatuko dituzten; horrekin batera aparkalekuak kenduko dira berdegune bilakatzeko 2030rako eta asfaltoaren %40 eraitsiko da.
Hau guztia ikusita, ezer gutxi gehitu dezakegu Administrazioan daudenen erabakiak zentzudunak izan daitezen, politika pribatuek eta interes partikularrak ez daitezen denon osasunaren eta biziraupenaren gainetik jarri; kontrakoa egitea, hots, arborizidioak burutzea eta berdeguneak ez handitzea herritarron osasunaren, eta beraien ahalmen ekonomikoaren kontrako politikak bultzatzea litzateke.
Zentzudunak izan gaitezen, mesedez.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gasteizko Arana auzoan Nazioarteko Babeserako Harrera Zentroa birgaitzeko lanak hasi ondoren, bizilagun okupatuak eta kezkatuak garen aldetik eta Euskal Herria benetako harrera- herria izan dadin, berriz ere publikoki posizionatu beharra ikusi dugu. Beste behin ere lengoaia... [+]
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.
Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]
Harriduraz irakurri dugu prentsan Aritz Otxandianori etxean bertan bengalekin egindako erasoaren albistea. Berak sare sozialetan eman zuen gertatutakoaren berri. Bai bera, bai bere adierazpenak jasotzen dituzten hedabideak ahalegindu dira eraso hori makro-berriztagarriei buruzko... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]