Arborizidioak ezkutatzen duena
Duela bi urte sortu zen Baso Biziak plataforma baso bizien alde eta monolaborantzaren kontrako aldarriarekin, ikusita pinudietako banda marroia hankaz gora jartzen ari zela sektore hori, eta baso politika beste norabide jasangarriago baterantz jarri beharrean, zaharrak berri, eukaliptoaren gorakada ezarri dute sektoreko agintariek. Basora, mendira begiratzen dugu baina baita ere gune urbanoetan dauzkagun edo izan nahi ditugun denon berdeguneetara ere, izan ere herritarrok, orohar, mendian baino “kalean” ematen ditugu gure bizitzaren ordurik gehienak. Beraz, ezin dugu, ez dugu egin nahi binomio bereizgarririk kalearen eta mendiaren artean, gure osasuna bietan, eta bereziki gune urbanoetan, jokoan daukagulako gero eta gehiago.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Azken urteotako bero-boladek, lehorteak, suteek eta klima larrialdiak berarekin dakartzaten arazo horiei guztiei gehitu zaizkie hainbat udaletako arborizidioak asfalto basatiaren truke, beti ere interes pribatuen mesederako. Ikus Iruñean, Donostian, Deustun, Zarautzen, Astigarragan, Irunen eta penintsulako beste hainbat herritan egiten ari diren, edo egin nahi dituzten txikizioak.
Guk, beste askok bezala, argi daukagu gero eta beharrezkoak direla berdeguneak, izan zuhaitz, parke, lorategi edota eraztun berde, horiek bermatuko dizkigutelako kanpoko aterpe klimatikoak muturreko egoeren aurrean.
Berdegune hauek guztiek herritarron osasunerako mesedegarria den zerrenda luzea dakarte berarekin, hala nola: tenperaturaren kontrola, kutsadura akustikoa murriztea, arnasten dugun airea garbitzea, uraren erregulazioa, osasun psikologikoa eta fisikoa hobetzea, ekonomia hobetzea, bioaniztasuna ugaritzea.
Osasunerako Mundu Erakundearen (OME) arabera, bero-boladak muturreko fenomeno meteorologiko arriskutsuenetako bat dira, eta horrek morbilitatea eta hilkortasuna areagotzea eragiten du.
Ikerketa ugari daude honen guztiaren inguruan baina guk Hiritik Harira taldeak egindako azterketa bati erreparatu diogu; bertan gure hiriburuek dauzkaten gune artifizializatuak eta berdeguneak kontrajartzen dira tenperaturaren arabera eta guri dagozkigun ondorioen artean hauexek aukeratu ditugu: zuhaitzak eta landareria gehiagotu behar da, eremu berdeak zaindu eta hauek sortzen dituzten onura klimatiko zein naturalak mantendu, azpiegitura berdeak sendotuz.
Bestalde, The Lancet argitalpen zientifikoak publikatu du Europako 93 gune urbanoetan egindako ikerketa bat zera gomendatuz: %30 handituko bagenitu berdeguneak 0,4 ºC jaitsiko litzateke hirietako bataz besteko tenperatura, bero-boladek eragindako heriotzen %40 ekidituz. Hainbat gune urbanotan bide hori hartzen ari dira, hala nola Parisen, non 2026ra arte 170.000 zuhaitz landatuko dituzten; horrekin batera aparkalekuak kenduko dira berdegune bilakatzeko 2030rako eta asfaltoaren %40 eraitsiko da.
Hau guztia ikusita, ezer gutxi gehitu dezakegu Administrazioan daudenen erabakiak zentzudunak izan daitezen, politika pribatuek eta interes partikularrak ez daitezen denon osasunaren eta biziraupenaren gainetik jarri; kontrakoa egitea, hots, arborizidioak burutzea eta berdeguneak ez handitzea herritarron osasunaren, eta beraien ahalmen ekonomikoaren kontrako politikak bultzatzea litzateke.
Zentzudunak izan gaitezen, mesedez.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]