“Arbolaren besta” egingo dute lehen aldiz Biriatun, fruitu arbolak ardatz
Azaroaren 26an Biriatun Arbolaren besta egingo dute, lehen aldiz. Egun osoan egongo da arbola landareak eta arboletatik datozen produktuak erosteko aukera, tokiko ekoizleen azokan. Arratsaldean mahai-ingurua egingo dute, gai hau lantzeko: "Arbola herrian: elikadura eta erronka klimatikoaren aterabidea". Hervé Covès agronomo entzutetsuak hitzaldia emango du biharamunean, elikadura burujabetzari buruz. Aldi bereko itzulpena egongo da mahai-inguru eta hitzaldi guztietan.
Larunbatean Biriatura doanak aukera izango du arbola landareak erosteko bertako mintegietako ekoizleei. Fruitu arbolak izango dira protagonista (sagarrondoak, udarondoak, melokotoiondoak, aranondoak...) baina baita ere egongo dira bestelako arbola klaseak: zuhaitzak, zuhaixkak, fruitu txikiak eta landare iraunkorrak.
Oma elkarteko kide diren Audrey Hoc eta Aimar Rodríguez buru-belarri ari dira Arbolaren besta antolatzen, eta landare ekoizleak ere badira. Bertako mintegiei erostearen garrantzia azpimarratu digu: "Gure mintegian ez ditugu bertako barietateak soilik ekoizten, gainera klima aldaketarekin interesgarria da beste alde batzuetako barietateak sartzea, gero eta bero handiagoa egiten duelako eta hezetasun gutxiago dugulako... Baina nahiz eta kanpotik ekarritako barietateak izan, txertatzerakoan txerto-amak edo patroinak edo mentu-oinak egokituak izango dira bertako klimara, ez kanpoan egindakoak, ondorioz, landare horiek hemen landatzeko egokituak dira".
Arbolei buruzko liburuak eta arboletatik eratorritako produktuak
Beheko afixan ikus daiteke azokan mahaia jarriko duten mintegi berezituen aukera zabala. Horiez gain, Eki21 proiektuak arbolei buruzko liburuak jarriko ditu salgai, hizkuntza anitzetan dagoen bibliografia interesgarria eskainiz. Eta zuzenean arboletatik eratorritako produktuak ere egongo dira azokan: gaztainak eta gaztainekin egindako produktuak; hurrak eta hurrekin egindako produktuak; sahatsaz egindako saskiak... baina Hoc-ek zehaztu duenez, "denak izango dira zuzenean arbolekin lotura duten produktuak".
Arbola gai harturik mahai-ingurua eta Hervé Covès-en hitzaldia
Azaroaren 26an 17:00etan itxiko da azoka eta ordu erdira mahai-ingurua egingo dute hiru aditu hauen artean: Sébastien Cau (permakultura diseinu jangarriak egiten ditu), Jaime Jiménez (Zuberoan bizi da, arbol eta arbol-hesiei buruzko teknikaria da) eta Hugues de Failly (laborariekin saiatzen da pentze handietan hesiak berriz ezartzen eta arbolen garrantzia berreskuratzen horrelako paisaietan).
Hiruen artean landuko duten gaia hauxe da: "Arbola herrian: elikadura eta erronka klimatikoaren aterabidea". Izan ere, Biriatuko Udalak bere programa politikoan txertatua du elikadura burujabetzaren gaia eta horregatik landu nahi izan dute herrian arbolek elikadura burujabetzan jokatzen duten papera. Bestetik, Hoc-ek oroitarazi du "arbolek ura sortzen dutela, eta ondorioz, erronka klimatikoaren aterabideetako bat dela arbola".
Hervé Covès Frantziako estatuan sona handiko agronomoa da eta hitzaldia emango du astelehen arratsaldean, azaroaren 27an. "Arbola eta elikadura buruaskitasuna" izango du hizketagai.
Antolakuntzak ziurtatu du bat-bateko itzulpena izango dela mahai-inguru eta hitzaldietan eta euria ari badu, aterpean egingo direla bai azoka eta baita mintzaldiak ere.
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]
Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.
Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia beltz-beltz azalduko du. Ipurdian txanpon baten antzeko beltzune borobila, oso beltza eta... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Askorentzat uda soinuaren egilea da hegazti hori eta, seguruenik, hau dela eta mila izen ditu Euskal Herrian. Hauetako batzuek bere ‘txrriiii-txrrriiii-txrriii’ kantu deigarriari egiten diote erreferentzia: txirritxori, zirringilo, irrigo edo kirrilo, adibidez. Beste... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Herri libre bat, Euskal Herriak erabaki lelopean, parte hartzera eta kaleak ikurrinaz betetzera dei egin du herri mugimenduak.
BiziLagunEkin desazkunde turistikoaren aldeko Donostiako plataformak ekainaren 15erako deitu du manifestazioa, Europa Hegoaldeko beste hainbat hiritako eragileek bezala. Turistifikazioa salatu eta hiri eredu alternatiboa aldarrikatuko dute.
Umetan aitarekin ikasi zuen Unai Zabala Zubelzu txaramarrak hurritz makilak egiten. “Perretxikotara joaten ginen bezala, makilak egitera ere ateratzen ginela gogoratzen dut, hamar bat urte nituela edo hasi izan nintzen”, dio. Urteekin, aitak jarduna utzi zuen, baina... [+]