Vicente L. Rafael historia irakaslea da AEBetako Seattleko Washington Unibertsitatean. Elkanoren Mundu Birari buruz Euskal Herrian ekoitzi eta diruz lagundutako filmak piztu duen eztabaidaz idatzi du Filipinetako Rappler hedabidean. Espainiako inperioaren krudelkeriak ezkutatu eta zoritxarreko estereotipo arrazista kolonialak birzirkulatzen dituen filma dela dio. Euskaratuta osorik irakurgai jarraian.

Oaxacakoa (Mexiko) da Bettina Cruz Velázquez, giza eskubideen defendatzailea. Lurra eta Lurraldearen aldeko Tehuantepec-eko Istmoko Herri Indigenen Asanbladako kidea da. Bere bizilekuan kokaturik dauden megaproiektu eolikoen aurka borrokan, enpresa multinazionalen praktika suntsitzaileak salatu ditu, tartean Iberdrolarenak. Bere jardunagatik heriotza mehatxuak ere jasotakoa da.

Hasieran Espainiako Erresumaren aldia izan zen, eta denok ikusi genuen zer zegoen bosgarren mendeurrenaren kari antolaturiko ekitaldien atzean. Kulturen arteko topaketa gisa erakutsi ziguten hura genozidioaren ospakizuna zen, ez zegoen benetako gogoetarik ez bestelako begiradarik gertatuaz. Orain bozketa egun orori «demokraziaren festa» nola, «Hispanitatearen festa» deitu zitzaion 1992ko mozkorraldi patriotiko hari, eta guk (diferenteak, formatuak, kritikoak beti) atoan... [+]

Filipinetaraino iritsi behar izan du. Europa zuriko zinema aretoak igaro, eta Filipinetara iristear dagoenean sortu da eztabaida. Eztabaidarik esanguratsuena behintzat, balitekeelako beste tokiren batean ere alarmak piztu izana Elkano, lehen mundu-bira filmak, baina zalaparta handirik ez da entzun. ARGIA astekariaren bitartez irakurri ditut sare sozialetan filipinarrek egindako boikoterako deiak. Txio batekin geratu naiz: "Benetan urteak bota dituzuela kolonizatzaileak heroitzat eta... [+]

Wallmapun –maputxeen lurraldean, egun Argentina eta Txileko estatuetan banatuta– kolonialismoak dituen sinbolo esanguratsuenetako batzuk suntsitu dituzte maputxeek azken asteotan. Temuco eta Valdivia hirietan, Arauco eta Biobio eskualdeetan espainiar konkistatzaileen eta Txileko militar eta politikoen omenezko estatuak eraitsi dituzte.

Twitter bidez agerian utzi dute Elkanoren filmeko pertsonaia nagusiak Mexikoko konkistan girotutako El doradorako Bidea filmaren kopia direla. Euskal Herrian Elkanori buruz egindako filmak kritika gogorrak jasotzen jarraitzen du Filipinetan.

Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Aldundiak, EiTBk eta Espainiako Gobernuak diruz lagundutako Elkanoren mundu birari buruzko filma Filipinetan ez dela ongi etorria salatzen ari dira milaka lagun. Elkano eta Magallaesen espedizio armatuak Espainiako kolonialismoaren lehen mugarria ezarri zuen Filipinetan. Hango herritarrek ez dute ahaztu, umeentzako animaziozko filmaz mozorrotu badute ere.

Guatemalako ikastetxe publikoetan astean 80 minutuz ikasten dute maia familiako kaktxikelera hizkuntza. Horrela ezin hizkuntza ikasi. Gloria Puc hiriburutik gertu bizi da, eta kontatu digu hizkuntza eta maia nortasuna berreskuratzeko nola lau ikastetxe komunitario abian jarri dituzten. Garabide elkartearen bidez etorri da Euskal Herriko hizkuntza normalizazio prozesua ezagutzera. Aretxabaletan egon gara berarekin.

Inperio britainiarreko kapitain James Cook Zeelanda Berrira heldu zenetik 250 urte bete direla ospatzen ari dira. Urriaren hasieran Erresuma Batuko Gobernuko ordezkari batek lehen aldiz maoriak hil izana “deitoratu“ du. Hitz hutsak direla salatu dute maorien komunitateko zenbait kidek.