Auschwitz-Birkenau (Polonia), 1945eko urtarrilaren 27a. Armada Gorria kontzentrazio esparrura iritsi zen. Inguruan soldadu alemaniarrik ez zebilela egiaztatu ondoren, usteltzen ari ziren 600 bat gorpu topatu zituzten. Eta arantzadun alanbrearen atzean bizirik zeuden preso batzuk ere ikusi zituzten.

Espainiako futbol ligako 18. eta 19. jardunaldietako partida banatan Osasuna eta Realeko zale batzuek "Eres un nazi, Zozulia eres un nazi" (Nazia zara, Zozulia nazia zara...) abestu zutela-eta, bi klubak salatu ditu Liga Profesionalak, Lehiaketa Batzordean eta Indarkeriaren Kontrako Batzordean.

1933ko maiatzak 10, gaurko egunez milaka lagun bildu ziren Berlingo Bebaplatzen Alemaniako Ikasle Nazien Batasunak egindako deiari erantzunez. 25.000 liburu baino gehiago erre zituzten plazaren erdian "alemaniar espirituaren aurkakoak" zirela argudiatuta. 86 urte beranduago, memorian gordetzeko eguna da maiatzaren 10a.

Andoni Ortuzar EAJko presidenteak asteartean Espainiako Estatuari eskatu dio itzul dezala Cervantes Institutuak gaur egun Parisko Marceu etorbidean daukan eraikin bat, 1936an EAJk erosi zuena eta II. Mundu Gerran Gestapok –Alemania naziaren polizia sekretua– bereganatu zuena.

Israelgo estatuak 70 urte bete berri ditu eta gertakari horrek literaturan izan duen agerpenaz aritu dira zenbait hedabideren kultur gehigarriak azken asteetan –bitartean, nazioarteko orrialdeetan, hildako palestinarren berri ematen zuten–. Fikzio israeldarraren azken zazpi hamarkadetako errepasoa egitean, ordea, ez da aipatu hango literaturaren fenomeno arraro bat: Stalag fikzioa. 1960ko hamarkadaren hasieran, nazien preso-esparruetan girotutako literatura erotikoak milaka irakurle... [+]

Teknologiari berriei esker, Anne Franken eguneroko bi orriren artean itsatsita zeuden mezuak deszifratzea lortu dute. Hilekoaz, prostituzioak eta txiste lizunez  dihardu oro har, eta ziurrenik ezkutatuta egin zen denboran idatzitakoak direla adierazi du Ronald Leopold Amsterdamgo Anne Frank Etxeko zuzendariak. Lau txiste eta sexualitateari buruzko 33 lerro dira aurkikuntzaren emaitza.

Ribadeo (Lugo), 1902ko maiatzaren 12a. Juan Gomez de Lecube jaio zen. Beste iturri batzuek diote 1906an jaio zela Sestaon. Baina, jaioterria jaioterri, Euskal Herrian eman zuen haurtzaroa; Jose Antonio Agirre Lekube zuen lehengusu, gero lehendakari izango zena, eta, amarenaldetik umezurtza izanik, haren ondoan hazi zen. Anaia nagusia Luis Valentin ere ezaguna izango zen Hego Amerikan kontrabandista gisa; Herrena esaten zioten.

Alemanian gertatu da oraingoan. Düsseldorf hirian Anne Franken irudidun pegatinak agertu dira, Schalke 04 futbol taldearen kamiseta soinean duela.

Prezio ona edukiko du “nazi” hitzak deskalifikazio politikoen ferian, bestela ez da entenditzen hainbeste jendek erabiltzea.