No documento destácase que o 45% dos cidadáns do Estado español vive en territorios con lingua propia: “Millóns de cidadáns e cidadás queremos vivir con normalidade, con liberdade, nas mesmas condicións que calquera cidadán e cidadá pode vivir en castelán. E, a día de hoxe, iso é imposible”, subliñaron os diferentes axentes que asinaron o documento (Acció Cultural do País Valenciá, Iniciativa pol Asturianu, Plataforma per a llengua, Òmnium Cultural, A mesa pola Normalización Lingüística, Nogara, Kontseilua e Ciemen).
Para lograr este obxectivo, o documento considera imprescindible o cumprimento dos acordos e tratados ratificados polo Estado español, como a Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias, a Declaración Universal dos Dereitos Lingüísticos e o Protocolo para a Garantía dos Dereitos Lingüísticos.
Pero o obxectivo principal desta declaración conxunta, publicada polos axentes, é impulsar políticas activas e dirixir a súa mensaxe aos partidos políticos para que asuman os principios de igualdade lingüística como garantía dunha sociedade “xusta, plural e democrática”.
Segundo a declaración, deberían cumprir seis puntos: que as linguas propias non castelás dean os mesmos dereitos e deberes que o castelán; que o Estado e os seus organismos dependentes recoñezan o seu carácter plurilingüe seguindo o modelo de Bélxica, Suíza ou Canadá; que impulsen reformas para a oficialización de linguas propias non oficiais aínda; a paridade entre linguas propias e o castelán nos postos da administración pública, mesmo no ámbito internacional; e non limitar as divisións administrativas.
“Reivindicamos un verdadeiro respecto dos dereitos e deberes e unha actuación comprometida de todos os poderes do Estado. Con iso gañará a convivencia, gañará a nosa sociedade, gañará a persoa, gañará a democracia e gañará a igualdade”, concluíron.
Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]