“Empezamos cun pequeno bosque comestible, pero queriamos máis caos”
- Aner Garitaonandia e Oihane Lekunberri levan anos vivindo e traballando no caserío Biezko de Atxondo. “Nós eramos rueiros, eu estudei empresa e turismo, pero ese mundo non me gustaba…”, explica a produtora. Lekunberri, con todo, realizou estudos de ciencias ambientais e de agroecología e ecoloxía política en Cataluña, e volveu con ganas de iniciar esta actividade. En 2007 iniciouse a fabricación de cestas con hortalizas ecolóxicas producidas na horta. Na actualidade compaxinan a produción coa actividade do agroturismo e subliñan que o fan con humildade e que aínda teñen moito que aprender.
Desde os seus inicios, os membros de Biezko traballan a terra con tracción animal e o burro acompáñalles. Ademais das hortalizas para cestaría, durante estes anos plantáronse árbores froiteiras: mazás, noces, ciruelas… “Metemos todos xuntos ao revolto”, destacou a produtora. Ademais, Lekunberri traballa con plantas medicinais como cremas, cosméticos, ginecología fítica, etc.
Durante moitos anos tamén produciron ovos, pero denunciaron que as trabas da administración dificultaron constantemente a actividade: “Fomos o menor produtor de ovos do Estado nos últimos quince anos, pero o ano pasado démonos de baixa por problemas coa administración”. Din que ás pequenas producións como as súas lles pon máis trabas que axudas. “É triste que desde a Administración póñanse constantemente trabas”.
Agricultura sintrópica
Ao longo destes anos, fóronse aplicando progresivamente novos sistemas e elementos agrícolas en Biezko a favor dun modelo máis biodiverso. “Fai uns 15 anos empezamos co bosque comestible, segundo a técnica de Martin Crawford”, explica Garitaonandia. Posteriormente, e tras unhas pequenas inundacións, comezouse a traballar a hidrología da horta cun deseño keyline para que a auga fluíse máis lentamente nos terreos. “Aí empezamos a facer deseños de fileiras e canles, a traballar a horta con curvas, e nesas curvas plantamos arbustos e árbores…”, explica a produtora. Iniciáronse de forma experimental e, de forma case inconsciente, alagaron a zona con árbores, arbustos e vexetación.
“Fai tres ou catro anos coñecemos a agricultura sintrópica e démonos conta de que o que faciamos era bastante parecido”, dixo. A agricultura sintrópica comparte moitos elementos coa permacultura. “Introdúcense grandes densidades de árbores e plantas pero en fileiras. Tamén se utilizan árbores de crecemento rápido para a súa posterior talla e posta a terra, para deixar podar no solo, para atraer fungos e microorganismos…”. Subliñan que, en todo caso, o seu sistema está moi deteriorado; como aprenderon do mal realizados, aínda teñen moito que mellorar. Do mesmo xeito que coa permacultura e a biodinámica, o reto e a intención é seguir aprendendo e profundando. “A agroecología para nós é unha utopía de Galeano, un camiño para o que nunca chegaremos”.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
