2011ean ehunka milaka lagun kalera atera zituen altxamendua dokumentatu zuen ekintzaile batek bere materiala sareratu du. Ehunka orduko artxiboa sarean kontsultagai dago, Democracy Now gunean jaso dutenez.

Per-aa hitzak “etxe handia” esan nahi du egiptoeraz. Faraoia, jakina, etxe handi batean bizi zen, eta haren jauregia izendatuz azaltzen da hitza dinastia zaharrenetako idatzietan.

Erromatar Inperioa, K.o. I. mendea. Plinio Zaharrak (23-79) jaso zuenez, betuna sendagai gisa erabiltzen zen: zauriak eta azaleko gaixotasunak sendatzeko, haginetako mina arintzeko edo, ardoarekin nahastuta, beherakoa eteteko. Greziarrek ere erabiltzen zuten; asphaltos esaten zioten. Persiarrek, aldiz, mumia deitzen zioten eta hortik dator “momia” hitza. Izan ere, egiptoarrek betun modukoak eta erretxinak erabiltzen zituzten gorpuak kontserbatzeko.

Duela 2.800 urte inguruko egiptoar papiro batean epaiketa eta zigor berezi baten berri jasotzen da: gurdia alkoholaren eraginpean gidatzeagatik zigortu zuten epaitua eta, dakigula, hori da arrazoi horregatik jasotako isunik zaharrena.

Pepi II.a edo Neferkara Pepi seigarren dinastiako azken faraoi nabarmena izan zen. Agintaldi luzea izan zen harena; Antzinaroko hainbat iturriren arabera, haurra zela igo zen tronura eta 90 urtetik gora egon zen agintean, K.a. 2278. urtetik 2184ra.

Kairo, 1204. Emakume batek atzerrian lanean ari zen senar merkatariaren gutuna jaso zuen, lehenago emazteak bidalitako dibortzio eskaerari erantzunez. Gutuna Kairoko genizahko 300.000tik gora dokumentuetako bat da, Fustateko Ben Ezra sinagogan aurkitutakoa. Historialarientzat idatzi horiek  funtsezkoak izan dira Erdi Aroko Ekialde Ertaineko juduen bizimoduaren berri izateko.

Animaliek hildako errege-erreginen zerrenda Egipton gogoz betetzen hasi ziren: lehen faraoia, Narmer, hipopotamo batek aurretik eramanda hil zen K.a. 3000 urte inguruan, Sexto Julio Afrikano historialariaren arabera; haren ondorengo Aha faraoia ere hipopotamoak ehizatzen ari zela hil zuen ugaztun horietako batek. 

Zipreko Larnaca aireportuan hegazkin bat lau ordutik gora bahituta eduki ondoren, bahitzailea eskuak altxata atera da hegazkinetik eta poliziak atxilotu egin du.

Mikel Aiestaran eta Karlos Zurutuza kazetarien hitzaldia Ekialde Hurbileko egoeraz.
Azpeitiko San Agustin kulturgunean abenduaren 29an.
Moderatzailea: Nekane Zinkunegi kazetaria.