‘Azalapain’
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten baitit!”.
Azalapain hitza nekazal munduan ezagutu dut, eta lurra oso azaletik lantzea esan nahi du. Kontrakoa da zoia sakonetik iraultzea laiaz, goldez edo ondeoan eginaz (horretarako aproposak ziren aitzur bereziekin) lurrak oxigenoa har zezan. Argi dago azala apaintzea ez dela sakoneko jarduna.
Gure gizartean, egungo joera gehiago da, sakoneko lana baino, itxura zaintzea; apainduriari garrantzi handiagoa ematen diogu. Hutsaren hurrengo txorakeria aski dugu, elkarri asto beltxarenak botatzeko, baina... azalapain. Baratzean zopizarrean aritzen garenean nola, bada, halaxe, alferrikako belarrak kentzea beharrezkoa da, noski, baina hori soilik ez da basta.
Nortasuna eta autonomia 'azalapaingarri' izango ditu, baina hiru hizkuntza dakizkienez, Bali edo paradisuko irla batetik lana egiten hasiko da
Hitz hori Europak munduan den hainbat liskar eta gerraren aurrean darabilen jarrera adierazteko aproposa iruditzen zait. Asko aipatzen da Ukraina, eta lagundu nahi omen dio Europak, baina ez dakit zenbat den gerra taktika berriak frogatzeko aitzakia, edo arma biltegiak husteko nahiz berritzeko, ala berriro derrigorrean soldadutza indarrean jartzeko. Intsumisioa kantuen bidez ezagutu duen belaunaldiak zer ote dio soldadutzak “gizon” egiteari buruz? Gure garaian hala esan ohi ziguten, baina etorkizunean gizon-andere egiteko baliatuko ote dute? Azalapaingarri izatera ere iristen ez den denbora galtze anker eta antzuagorik ez da; ziurtasunik eza eta beldurra hezurretaraino sartzeko, balaz asmatutako jolas arriskutsua.
Minez ikusten dut, mugikorrari begira eguna bere kasa, gurasorik ez balu bezala, dabilen haurra. Nortasuna eta autonomia azalapaingarri izango ditu, baina hiru hizkuntza dakizkienez, Bali edo paradisuko irla batetik lana egiten hasiko da. Pozik eta harro lanean egotea eta oporretan ibiltzea egokitu zaiolarik, eskubideak besamotz, elkartasuna herren, sindikatuak ezezagun... Hau mundu xelebrea uzten ari gatzaizkiona.
Baina, tira, oso ilun jartzen ari naiz etorkizuna eta bere eskasean, azalapain ari banintz hobe. Xapre trikitilariak honela esaten omen zion amari: “Ni trikiti soinuarekin beti festan nabil, ama; lana, arriskua eta nekearen ordez, festa eta alaitasuna aukeran ditut, eta bestela neuk jartzen ditut. Zuregatik egiten dut nik hori dena, ama! Ama batentzat ba al da bada bere seme-alabak pozik ikustea baino gauza hoberik?”. Harrapazank!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]
Ikasturtearen hasiera, lankideekin, laneko deskantsuan, kafe baten inguruan, atzean utzitako hilabeteen oroimenak mahairatuz. Deskantsua paraje desberdinetan egin izanagatik ez ditugu alboratu gizarte gisa ibiltzen dugun garaia. Distantzia hartu eta geldiunean gaudenean gai gara... [+]