Zein ama ospatu?
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea, batez ere sukaldean, menpekotasunean eta ugalkortasunean mugatua delarik. Espainiako lurraldean ere, ama maitale ideala goraipatzen da, erro giristinoak mantenduz. Oro har, gertakari horrek gurasotasunari buruzko ikuspuntu tradizionalista gogoarazteaz gain, jaiotza-helburuak azpimarratzen ditu.
Gaur oraindik, ez ote diegu emazteei galdetzen noiz eginen duten haur bat, erreprodukzioari mugatuak balira bezala? Ez ote diegu oroitarazten haien ordulari biologikoa aitzinatzen dela eta damutuko direla ez baldin badiote haien zorteari erantzuten? Haurrik gabeko emakumea, zinezkoa ote da?
Alta, zelebrazio hori merezitzeko ez da nahikoa. Ama perfektua izan behar da, hots, baliozkoa: zuria, fina, zisgeneroa, heterosexuala eta senarduna.
Ama ideala eta mistifikatua ospatzeko ordez, zergatik ez ditugu maite eta zaintzen gaituzten pertsonak goraipatzen?
Arau horiei guztiei erantzunez, beharbada emazteek errekonozimendua ukanen dute. Ospakizun honentzat, marketinak lan sendoa egin du etxeko ardurak nork dituen oroitarazteko, garbigailuak, aspiragailuak eta kargu mentala igotzen duten tresnak eskainiz. Jantziak, makillajea, masajeak ere oparitzen dizkiogu gure etxeko andere idealari. Gure ikonoak ohoratzea bai, baina nahi dugun bezala apainduak direlarik!
Baina nahi edo ez, Europan eta jendarte kapitalistan, familia ereduak aldatu dira. Batzuek oraindik sistema nuklearra eta tradizionalistari monopolioa eman nahi baldin badiote (sare sozialetako tradwife eta mugimendu maskulinisten arrakastak adierazten duten bezala), errealitatean, modeloak aniztu dira. Bi bikote heterosexualetatik bat separatzeaz gain, bikotekide gabeko emazteek eta lesbianek haurrak egiteko eskubidea dute (legeak dioenaren arabera, behintzat). Orduan, zein zentzu eman gertakari horri?
Amen bestaren sinbolika garrantzitsua da, batez ere, bizitzen dugun eskuin muturraren igoeraren testuinguru orokortuan. Ikuspegi sexistak mantentzen eta zabaltzen dira eta horren parean erresistentzia egin behar da, gure ohiturak gogoetatuta. Orduan, ama ideala eta mistifikatua ospatzeko ordez, zergatik ez ditugu maite eta zaintzen gaituzten pertsonak goraipatzen? Zergatik ez dugu egun hori baliatzen askotariko maitasun eredu positiboak baloratzeko? Ezin ote ditugu haurrak errespetuarekin kudeatzen dituzten pertsona eta familia antolakuntza guztiak zoriondu?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Bortizkeria zuzenak, agerikoak eta isilak, gainjarriak eta zeharkagarriak, mikroak eta geldoak. Bortizkeria egunerokoan irristatzen da, uneoro, boterea edo erabakitzeko ahalmena duenak ez duenaren aurrean boterea erabiltzen duenean. Hainbeste egoeratan murgiltzen gara... [+]
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]