‘Queer’ klasikoa


2025eko maiatzaren 22an
Baluarte Fundazioa
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Samuel Mariño + Gabetta Consort

Zuzendaria eta biolin bakarlaria: Stefano Barneschi.
Zer: Purcell, Händel, Geminiani, Vivaldi eta Graunen lanak.
Noiz: maiatzaren 9an.
Non: Iruñeko Baluarte Jauregian.

----------------------------------------------------------------

Samuel Mariñoren errezitaldi bat ez da ahots eder batez gozatzeko aukera bakarrik. Operaren munduak, errezitaldi lirikoarenak kasu honetan, bestelako estetika bat izan dezakeela egiaztatzeko aukera bat da. Eta, era berean, kantuaren mundua etnia kaukasikoa, europarra eta familia oneko artistetara mugatuta ez dagoela egiaztatzeko aukera ere bada, Mariñok berak dioen bezala. Beste errealitate batzuk eszenatokian egon daitezke eta daude, amets eginarazteko.

Mariñoren kasua, ahots-tesiturari dagokionez, berezia da. Nerabezaroan bere ahotsean ez zen ohiko aldaketarik gertatu, eta tesitura agudoa mantendu zitzaion. Horregatik, gizonezko baten soprano-tesitura kasu bakanetako bat da, modu naturalean, faltsetea erabili gabe.

Egungo panorama lirikoaren ahotsik erakargarrienetakoa izateaz gain, eszenatoki gaineko kantari ausart, urratzaile eta aldarrikatzaileenetakoa izateagatik ere nabarmendu da. Ozenki aldarrikatzen ditu bere nortasuna –gizon queer bezala– eta bere homosexualitatea, eta musika klasikoaren ingurune oraindik enkorsetatua eraldatu nahi du. Bere opera barrokoko errezitaldiak trabestismo eta ahots-birtuosismozko show gisa bizi ditu, gero eta jarraitzaile gehiago batuta munduan zehar, batez ere belaunaldi berrien artean.

Oraingo honetan Mariñok liluratu gintuen musika barroko dotore, zaindu, musikaltasun handiko xehetasunez betearekin, eta ohituta gaudenerako, eszenaratze bitxi baina dotorearekin, zalantzarik gabe. Emakumezko janzkera dotore batekin agertu zen, takoi altuekin. Soprano askok nahiko lukete horrelako look bat izan.

Eta orain, gehien axola zaiguna: bere ahotsa. Händelen Lotario: Scherza in mar la navicella lehenengo ariatik, ahots berezi baten aurrean geundela egiaztatu ahal izan genuen. Bere koloraturak, bere agudo distiratsuak eta bere fraseatze ederra izan ziren saio osoaren ezaugarriak. Egia da ez duela ahots-bolumen handirik, eta bere harmonikoak mugatuak direla. Ez da ahots handi bat. Baina bere interpretazio biziak, karga emozionalak, eta, arlo teknikoan, esan dudan bezala, koloraturetarako hain erraztasun handiak, interprete berezi eta oso ona bihurtzen dute.

Unerik ederrenetako bat Lascia la spina izan zen, Händelen Il trionfo del tempo e del disinganno oratoriokoa. Ikaragarrizko fintasunez eta beste bertsio batzuetan entzuten ez diren ñabardurekin interpretatu zuen Mariñok.

Jakina, Gabetta Consort taldearen lana nabarmendu behar dugu, zuzendari eta kontzertino lanetan Stefano Barneschi aritu baitzen. Bai bere parte-hartze instrumentaletan, bai bakarlariari lagunduz, dotore, afinatu eta guztiz konpaktatua aritu zen taldea.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Musika klasikoa
Espiritualtasun ukitu bat

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons. Donostiako Orfeoia.
Koru zuzendaria: Esteban Urzelai.
Bakarlariak: Julia Kleiter (sopranoa), Christian Gerhaher (baritonoa).
Egitaraua: Mendelssohn eta Brahmsen lanak.[+]


Maila altua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


Amaya, altxor ia ezezagun hori

Zer: Euskadiko Orkestra

Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza

Zuzendaria: Gorka Miranda

Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Sendo eta dotore

Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.

-------------------------

Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Musika Hamabostaldia: nire gomendioak

Azken urteotan egin dudan bezala, Musika Hamabostaldiak 86. ediziorako prestatu duen egitarau ederra ikusita, nire iradokizun eta gomendio bereziak egiten dizkizuet. 

Egia esan, eta ia beti gertatzen den bezala, oso zaila da kontzertu batzuk nabarmentzea, horiek guztiak... [+]


Jon Esnaola
“Egunero jarri behar den artisaua da konpositorea”

Jon Esnaola (Tolosa, Gipuzkoa, 2000) konpositoreak Eusko Ikaskuntzaren saria jaso du joan den apirilean, Nestor Basterretxearen omenezko LUUR obrarengatik, eta lan horixe bera joko du Euskadiko Gazte Orkestrak orain, uztailaren 11tik 15era, EAEko hiriburuetan eta Hondarribian... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Amaiera ederra Otellorekin

VERDIREN OTELLO OPERA

  • OLBEk antolatutako emanaldia.
  • Musikariak: Kieveko Orkestra Sinfonikoa eta Bilboko Operaren Abesbatza.
  • Bakarlariak: J. de León, E. Jaho, C. Sgura, M. Atxalandabaso, A. Tobella, V. Esteve, F. Latorre, J.M. Díaz.
  • Non: Bilboko... [+]

Nagusitasun absolutua

Amartuvshin Enkhbat baritonoa

Pianoan: Stefano Salvatori.
Antolatzailea: OLBE.
Zer: Verdi, Mascagni, Leoncavallo eta Giordanoren operen ariak.
Non: Bilboko Euskalduna Jauregian.
Noiz: martxoaren 29an.

[+]


Eguneraketa berriak daude