‘Queer’ klasikoa
Samuel Mariño + Gabetta Consort
Zuzendaria eta biolin bakarlaria: Stefano Barneschi.
Zer: Purcell, Händel, Geminiani, Vivaldi eta Graunen lanak.
Noiz: maiatzaren 9an.
Non: Iruñeko Baluarte Jauregian.
----------------------------------------------------------------
Samuel Mariñoren errezitaldi bat ez da ahots eder batez gozatzeko aukera bakarrik. Operaren munduak, errezitaldi lirikoarenak kasu honetan, bestelako estetika bat izan dezakeela egiaztatzeko aukera bat da. Eta, era berean, kantuaren mundua etnia kaukasikoa, europarra eta familia oneko artistetara mugatuta ez dagoela egiaztatzeko aukera ere bada, Mariñok berak dioen bezala. Beste errealitate batzuk eszenatokian egon daitezke eta daude, amets eginarazteko.
Mariñoren kasua, ahots-tesiturari dagokionez, berezia da. Nerabezaroan bere ahotsean ez zen ohiko aldaketarik gertatu, eta tesitura agudoa mantendu zitzaion. Horregatik, gizonezko baten soprano-tesitura kasu bakanetako bat da, modu naturalean, faltsetea erabili gabe.
Egungo panorama lirikoaren ahotsik erakargarrienetakoa izateaz gain, eszenatoki gaineko kantari ausart, urratzaile eta aldarrikatzaileenetakoa izateagatik ere nabarmendu da. Ozenki aldarrikatzen ditu bere nortasuna –gizon queer bezala– eta bere homosexualitatea, eta musika klasikoaren ingurune oraindik enkorsetatua eraldatu nahi du. Bere opera barrokoko errezitaldiak trabestismo eta ahots-birtuosismozko show gisa bizi ditu, gero eta jarraitzaile gehiago batuta munduan zehar, batez ere belaunaldi berrien artean.
Oraingo honetan Mariñok liluratu gintuen musika barroko dotore, zaindu, musikaltasun handiko xehetasunez betearekin, eta ohituta gaudenerako, eszenaratze bitxi baina dotorearekin, zalantzarik gabe. Emakumezko janzkera dotore batekin agertu zen, takoi altuekin. Soprano askok nahiko lukete horrelako look bat izan.
Eta orain, gehien axola zaiguna: bere ahotsa. Händelen Lotario: Scherza in mar la navicella lehenengo ariatik, ahots berezi baten aurrean geundela egiaztatu ahal izan genuen. Bere koloraturak, bere agudo distiratsuak eta bere fraseatze ederra izan ziren saio osoaren ezaugarriak. Egia da ez duela ahots-bolumen handirik, eta bere harmonikoak mugatuak direla. Ez da ahots handi bat. Baina bere interpretazio biziak, karga emozionalak, eta, arlo teknikoan, esan dudan bezala, koloraturetarako hain erraztasun handiak, interprete berezi eta oso ona bihurtzen dute.
Unerik ederrenetako bat Lascia la spina izan zen, Händelen Il trionfo del tempo e del disinganno oratoriokoa. Ikaragarrizko fintasunez eta beste bertsio batzuetan entzuten ez diren ñabardurekin interpretatu zuen Mariñok.
Jakina, Gabetta Consort taldearen lana nabarmendu behar dugu, zuzendari eta kontzertino lanetan Stefano Barneschi aritu baitzen. Bai bere parte-hartze instrumentaletan, bai bakarlariari lagunduz, dotore, afinatu eta guztiz konpaktatua aritu zen taldea.
Amartuvshin Enkhbat baritonoa
Pianoan: Stefano Salvatori.
Antolatzailea: OLBE.
Zer: Verdi, Mascagni, Leoncavallo eta Giordanoren operen ariak.
Non: Bilboko Euskalduna Jauregian.
Noiz: martxoaren 29an.
Joan den martxoaren 7an Maurice Ravel, garai guztietako euskal konpositorerik onena, jaio zela 150 urte bete ziren. Eta ARGIAn omenaldia egin zitzaion konpositore horri, Bolero ospetsuak imajinario kolektiboan izan duen eragina gogoratuz.
Kasualitatez, Deutsche Grammophonek... [+]
FITXA
Zer: OLBEk antolatutako Gaetano Donizettiren ‘La favorite’ opera.
Nork: Euskadiko Orkestra Sinfonikoak (zuzendaria: Riccardo Frizza) eta Bilboko Operaren Abesbatzak (zuzendaria: Boris Dujin).
Noiz: otsailaren 18an.
Non: Bilboko Euskalduna Jauregian.
Duela 150 urte, 1875eko martxoaren 7an jaio zen Maurice Ravel musikagile eta konpositorea, Ziburun. Mundu mailan ospetsu dira haren lanak, bereziki Boleroa. Sarri aipatzen da Parisen bizi izan zela, kontserbatorioan ikasi zuela aro berri bateko irakasleekin, munduko txoko... [+]
'Tristan und Isolde' opera
Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]
Euskal Herriko Gazte Orkestra. Neguko topaketa
Zuzendaria: Iker Sánchez.
Narratzailea: Kepa Errasti.
Egitaraua: Britten eta Beethovenen lanak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia antzokia.
Eguna: urtarrilaren 2a.
Pucciniren Il Trittico
Nork: Nafarroako Orkestra Sinfonikoak eta Bilboko Opera Abesbatzak.
Eszena zuzendaria: Paco Azorín.
Bakarlariak: C. Álvarez, A. Blancas, M. Berti, C. Isotton, K. Mattila, A. Ibarra, S. Esparza eta I. Hotea.
Non: Bilboko Euskalduna... [+]
Iruñeko Baluarten, ostegunean, Israelgo ereserki nazionalaren orkestrako bertsioaren egilearen pieza bat jotzear zirela aurretik zutik jarri eta aretoa utzi du publikoaren zati handi batek. Ereserki horrek “okupazio sionistari” gorazarre egiten diola kritikatu... [+]
Frantziako musikagileei buruz hitz egitean, Claude Debussy eta Ravel etortzen zaizkigu burura. Bada dibertitzen denik ere, bata edo bestea defendatuz garai guztietako musikagile frantziar onena bezala. Egia esan, bi jeinu absolutu dira, beren garaiko zirkunstantzien ondorio. Oso... [+]
Donizettiren Don Pasquale opera
Taldeak: EOS eta Bilboko Operako Abesbatza.
Bakarlariak: S. Orfila, M.J. Moreno, F. Demuro, D. Del Castillo, P.M. Sánchez.
Eszena-zuzendaria: Emiliano Suárez.
Eszenografia: Alfons Flores.
Lekua: Euskalduna Jauregia.
Data:... [+]
Columbus Fundazioak antolatutako kontzertua, ‘RenHacer’ Musikaldiaren barruan.
Bilboko Orkestra Sinfonikoa.
Zuzendaria: Ramón Tebar.
Bakarlaria: Joaquín Achúcarro.
Egitaraua: Guridi, Grieg eta Brahmsen lanak.
Lekua: Bilboko Euskalduna... [+]
Edizio asko dira orain arte; Espainiako Estatuko musika klasikoko jaialdirik zaharrena da. Behin amaituta, une egokia izan daiteke aurtengo edizioaren balantzea egiteko, baina baita jaialdiaren bizitza luzearen balantzea egiteko ere. Jaialdi bikaina da, oso. Baina hausnartu egin... [+]
Donostiako Musika Hamabostaldia
Euskadiko Orkestra: Zuzendaria: J. Rohrer.
Donostiako Orfeoia: Zuzendaria: J.A. Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: C. Reiss, V. Karkacheva, M. Schmitt, H. Müller-Brachmann.
Egitaraua: Beethovenen Missa Solemnis re maiorrean, op. 123.
