Zer: Euskadiko Orkestra

Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza

Zuzendaria: Gorka Miranda

Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken Munguira, Ainhoa López de Munain, Julen García.

Egitaraua: Jesús Guridiren ‘Amaya’ opera.

Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.

Data: abuztuaren 9a.

-------------------------

Musika Hamabostaldiaren edizio honetan, kontzertu-bertsioko opera bat programatzeko iniziatiba inteligentea izan da, hainbat osagai bikainekin: euskal opera bat, eta, gainera, inoiz ez Hamabostaldian programatua. Amaya Jesus Guridi gasteiztarraren lan handienetako bat da, edertasun ukaezina duena. Bilboko Coliseo Albian estreinatu zen 1920an, Jose Maria Arroita Jaureguiren libretoarekin, Jose Arruek euskaratua, Navarro Villosladaren Amaya o los vascos del siglo VIII eleberrian oinarrituta.

Bere garaiko joerekin zuzenean bat egiten duen obra da. 1920an, Guridi bere talentu artistikoaren heldutasunera iritsi zen, hiru ekitaldiko Amaya drama lirikoaren estreinaldiarekin. Obra honetan mirestekoa da bere ekintza- eta pentsamendu-batasuna, eszena guztietan primeran marraztua. Horretarako, konpositoreak printzipio wagneriarraren arabera, pertsonaien psikologia, egoeren izaera eta unean uneko emozioak adierazten eta entzuleari itzultzen dizkioten «motibo-gidak» erabiltzen ditu. Drama lirikoan musikaren eginkizun berezia da entzulea pertsonaiaren sentimenduekin zuzenean kokatzea, bere pentsamenduaren bihurguneak argiztatzea, entzuleentzat garden bihurtu arte.

Musika hitzarekin kontraesanean egon daiteke, baina ez ekintzarekin; pertsonaia izaki faltsua bada, musikak bere gaiztakeria eta pentsamendua erakusten dizkigu. Leitmotivaren helburua ideia bat musika moduan gauzatzea da; ideia hori pertsonaia bati, gertaera bati edo inpresio jakin bati buruzkoa izan daiteke.

Guzti hau presente dago Amaya operan, sinbologiaz, ideologiaz eta perfekzio musikalez beteriko obran.

Pena da euskarazko harribitxi hau hain gutxi programatzea. Eta ze pena honetaz gozatzeko aukera izanik, Kursaaleko aforoa ez egotea erabat beteta. Hala ere, esan beharra dago kontzertua arrakastatsua izan zela, eta taldea, ia 100% euskalduna, espero zen mailan egon zela.

Egia esan, bakarlari guztien lana zertxobait itzali zuen orkestra-bolumen handiak. Ez da gauza bera orkestra fosoan egotea, opera antzeztu batean, edo kantarien maila berean. Baina aitortu behar da Kursaalean ezin dela opera antzezturik egin. Ez dago lekurik. Beraz, aukerarik onena hartu zen, zalantzarik gabe. Eta bakarlariek euren onena eman zuten.

Arantza Ezenarro soprano donostiarrak ahots polita du eta behar bezala erabiltzen du. Amaya eraginkorra izan zen. Agian interpretazio-sua falta zitzaion. Hieratiko samarra egon zen, eta horrek sinesgarritasuna eta xarma kendu zizkion bere paperari. Marife Nogales mezzoak, ordea, interpretazio-indarra erakutsi zuen, eta bere ahotsa bere rolaren eskakizunetara egokitu zuen.

Hala ere, uste dut merezita nabarmendu beharko liratekeela gizonezkoen rolak oraingo honetan. Gillen Munguiak, Teodosiren paperean, eta Juan Laboreriak, Asier gaiztoaren rolean, ahots-trebetasuna erakusteaz gain, adierazkorrak ere izan ziren. Bere paperari zentzua ematen saiatu ziren, nahiz eta kontzertu-bertsioa izan.

Bestalde, gainerako bakarlariek, Lucía Gómez mezzoak, José Manuel Díaz baritonoak, Dario Maya baritono donostiarrak, Luken Munguira tenoreak, Ainhoa López de Munain sopranoak eta Julen García baritonoak afinatutako eta nabarmendutako interpretazioak egin zituzten.

Easo abesbatza ere eraginkorra izan zen. Beraz, talde onaz gozatu genuen. Obra ederra eta gutxi interpretatua, ekipo on batekin. Espero dezagun etorkizun hurbilean antzeztutako bertsioan gozatu ahal izatea, nahiz eta hori ezinezkoa izan Donostian.