20.000 palestinarren bizitzek baino balio gehiago dauka kargaontzi batek...

  • Huthi Yemengo matxinatu xiiek arras ongi dakite min egiten duen arma bat dutela esku artean: Israelekin harremanetan diren eta Itsaso Gorritik pasatako itsasontziak erasotzen ditu. Helburua, Israelek Gazan bideratu sarraskia geldiaraztea. Alta, mundu osoan daukate eragina, hain zuzen, kontainer-ontzien %30 inguru Itsaso Gorritik iragaiten delako, hots, nazioarteko komertzioaren %12. Egoera ezin jasanik, itsas-koalizio militar baten osaketaren berri eman dute AEBek. Ikusteke dago zer nolako bilakaera izanen duen berez kilometro bakar batzuetan kokaturiko baina eragina mundu mailakoa duen gatazkak.


2023ko abenduaren 21ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Mundu mailako kontainer-ontzien %30 inguru Itsaso Gorritik iragaiten da, hots, nazioarteko komertzioaren %12. Pasabide nagusienetarikoa da Itsaso Gorria, Europa zein AEBak helmuga ala abiapuntu dituzten merkantziak bertatik pasa ohi direlako Asiarekilako edota Ekialde Hurbilarekilako tratuentzat. Urtero 20.000 kargaontzi dira hortik pasatzen, 55 bat egunero.
2021eko martxoan, Itsaso Gorrirako  heldulekua den Suezko kanalean hondoraturiko Ever Given kargaontziak ondorioztaturiko mundu mailako blokeoak balio digu irudikatzeko zenbaki horiek gordetzen duten errealitatea: itsasbidea sei egunez mozturik, beste 367 ontzi zituen bere gibelean, blokeaturik, beha, mundu mailako komertzioa geldian utzirik eta egunero 10.000 milioi dolarreko galera eraginez mundu mailako komertzioari. Ez dira ontzi ttipiak: Ever Givenek, adibidez, 400 metro luze eta 59 metroko zabalera du, 224.000 tonako edukierarekin. Hots, urtero 1.200 milioi tona merkantzia. 2018ko datuen arabera, egunero 6 eta 8 milioi petrolio upel artean dira Bab-el-Manded itsasartetik garraiatzen –3 milioi Asiako merkatura eta 3,5 milioi AEBetakora eta Europakora–.

Gunea estrategikoa dela jakitun, bertatik eragiten dabiltza Huthiak, Yemengo matxinatu xiiak, Palestinaren aurka Israelek egindako sarraskia geldiarazteko xedez. Abisua emana dute: Israelera doan ontzi orori eraso egingo diote. Baina, printzipioz, bakarrik horiek: "Israelera izan ezik, munduko beste portuetara doazen ontziak segurtasunean dira".  Drone eta misil bidezko erasoak errepikatuz tentsioa gora zihoala, azaroaren 19an tinkotu zen giroa, negozio gizon israeldar baten Galaxy Leader izeneko ontzia hartu eta desbideraturik. Berez, Israel erasotzeko gaitasun militar ahulak baldin badituzte ere, nazioarteko merkataritzan ondorioztaturiko mehatxua dute armarik eraginkorrena.

Armarik eraginkorrena: diru-moltsan eragitea

Mehatxua benetakoa denaren froga da itsas-komertzioko talde nagusiek itsasbide hori utzi izana: CMA CGM multinazional frantsesak, Dinamarkako Maersk-ek, Hapag-Lloyd alemanarrak, MSC italiar-suitzarrak, Taiwaneko Evergreen, Koreako HMM... Ondokoa irakurri dezakegu Evergreenek bere bezeroei bidalitako agirian: "Israelera doazen edo Israeletik datozen merkantzien garraioa geldituko dugu aldi baterako, segurtasun ikuspuntu batetik arriskua emendatuz doalako". Petrolio-konpainia batzuek ere erabaki bera hartu dute, BP multinazionalak, besteak beste. Kontainerrak mozkinez beterik, batzuk aingura aurtikirik dute, Bab-el-Manded itsasartea trabeskatzeko beldurrez. Hots, badirudi boikot kanpaina on batek baino eragin gehiago duela Huthien ekimenak. "Ez gara Ever Given kasuaren errepikapenaren aurrean egongo, baina luzatzen bada, okerragoa izan daiteke oraingo hau" dio Mikel Aramendi kazetariak, ARGIAn idatzitako "Sarraskiaren uhinak" artikuluan.

Hori horrela, erantzutea erabaki du Mendebaldeak, Israelekiko sustengua berresteko gisan eta ezinbesteko duen komertzioa bermatzeko. Prosperity Guardian ("Onuraren Zaintzailea") operazioaren berri eman du AEBetako Defentsarako idazkari Lloyd Austinek abenduaren 19an. Huthien erasoei erasoen bidez erantzunen duen koalizio militarra da Prospery Guardian eta AEBak, Erresuma-Batua, Bahrain, Kanada, Frantziako Estatua, Italia, Herbehereak, Norvegia, Seychelleak eta Espainiako Estatua ditu kide –azken honek zehaztu du Europar Batasunaren edo NATOren erabakiaren beha egonen dela operazioan aktiboki parte hartzeko–. "Nabigazio-askatasunaren" alde ariko dira borrokan. "Amerikak mundu osoa mobilizatzen balu ere ez genituzke gure eraso militarrak geldituko, egin beharreko sakrifizioak edozein izanik ere ez ditugu geldituko", izan da Huthien arduradunetariko Mohammed al-Bukhaitiren erantzuna. Argi utzi nahi izan du erasoz gero, Israelez gain AEBen kargaontziak ere izanen dituztela jomugatzat.

Bitartean, aitzina egin ahal izateko geroz eta kargaontzi gehiago dira Afrika peko Esperantza Oneko lurmuturretik iragaiten. Bistan da, horrek gastu bat dakar, bai ekonomikoa baita denborarena ere. Demagun, Rotterdam eta Singapur lotzeko %40 emedatzen da bidaia, 8.400 miliatik (15.550 km) 11.720 miliara (21.700 km) luzatuz bidea. Beraz, gastuak igo eta bertatik dabiltza azken egunetan kargaontziak.

Mundu mailako gunerik militarizatuena

Mohammed al-Bukhaitiren arabera, Prosperity Guardian operazioaren bidez, Itsaso Gorria militarizatu nahian dabiltza AEBak eta hori Israelen babeserako. Azken operazio hori gabe ere, munduko eskualderik militarizatuena dugu Suezko kanalaren eta Bab-el-Manded itsasartearen arteko eremua. Mundu mailako estatu aberatsenek bertan dute beren armada, hala nola, Frantziako Estatuak 1.300 soldadu dauzka Djibutin, AEBek ere bertan dute Afrikan duten base militar bakarra, Italia, Erresuma Batua, Espainiako Estatua, Saudi Arabia, Alemania eta Japonia ere presente dira, eta azkenik, 2017an Txinak erabaki zuen militarki kokatzea Djibutin. Itsaso Gorrian 372 kilometro kosta dituen estatu ttipi horretan egotea ezinbestekotzat daukate estatu handi horiek, hain justu Itsaso Gorriarengatik: "Pasabide erabakigarria dago bertan, eta merkantzia trukeetatik etekinak ateratzen dituzten herriek ezinbestekotzat dute sarbide horren segurtasuna", L´apostrophe komunikabideko Djibouti: là où convergent les puissances militaires (Djibuti: indar militarrak batzen diren lekua) erreportajean irakurri dezakegunez.

Presentzia militar horren trukean dirutza jasotzen du herritarren hiru laurdenak egunean hiru dolar baino gutiagorekin dauzkan Djibutik: urtean 30 milioi dolar Frantziaren partetik, AEBek 56 milioi, Japoniak 3 milioi, Txinak 17 milioi, Italiak 22 milioi...
Eta Itsaso Gorrira zabaltzen balitz Israelen eta Palestinaren arteko gerra? Urriaren 7az geroztik behin baino gehiagotan entzundako "gerraren zabalpenaren" arriskua gora doa, baina (oraingoz) ez hasiera batean pentsatzen zen bezala Hezbollahren baseetatik. Ikusirik zer nolako garrantzia duen Itsaso Gorriak bakoitzaren ekonomian, argi da luze baino lehen Mendebaldeak erantzunen diela Huthien erasoei. Azkenean, Mendebaldetik ikusirik, palestinar baten bizitzak baino gehiago balio duelako kargaontzi batek. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gazaren aurkako sarraskia
Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Israelek Espainiako Vueltan parte hartzeko eskubidea daukala esan du txapelketaren zuzendariak

Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.


Europak Israeli masiboki armak erosten jarraitzen du: Elbit taldeak 1.600 milioi euroko kontratua sinatu du Serbiarekin

Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]


Dozenaka mila lagun Tel Aviveko kaleetan “gerra amaitu eta bahituak askatzeko”, eta Netanyahuk “Hamas indartzea” leporatu die

Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Al Jazeerako bost kazetari hil ditu Israelek

Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]


“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Gaza osoa okupatzeko erabakia, atzeratuta

Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


2025-07-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Coca-Cola

Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan.  Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]


Eguneraketa berriak daude