Huthi Yemengo matxinatu xiiek arras ongi dakite min egiten duen arma bat dutela esku artean: Israelekin harremanetan diren eta Itsaso Gorritik pasatako itsasontziak erasotzen ditu. Helburua, Israelek Gazan bideratu sarraskia geldiaraztea. Alta, mundu osoan daukate eragina, hain zuzen, kontainer-ontzien %30 inguru Itsaso Gorritik iragaiten delako, hots, nazioarteko komertzioaren %12. Egoera ezin jasanik, itsas-koalizio militar baten osaketaren berri eman dute AEBek. Ikusteke dago zer nolako bilakaera izanen duen berez kilometro bakar batzuetan kokaturiko baina eragina mundu mailakoa duen gatazkak.
Mundu mailako kontainer-ontzien %30 inguru Itsaso Gorritik iragaiten da, hots, nazioarteko komertzioaren %12. Pasabide nagusienetarikoa da Itsaso Gorria, Europa zein AEBak helmuga ala abiapuntu dituzten merkantziak bertatik pasa ohi direlako Asiarekilako edota Ekialde Hurbilarekilako tratuentzat. Urtero 20.000 kargaontzi dira hortik pasatzen, 55 bat egunero.
2021eko martxoan, Itsaso Gorrirako heldulekua den Suezko kanalean hondoraturiko Ever Given kargaontziak ondorioztaturiko mundu mailako blokeoak balio digu irudikatzeko zenbaki horiek gordetzen duten errealitatea: itsasbidea sei egunez mozturik, beste 367 ontzi zituen bere gibelean, blokeaturik, beha, mundu mailako komertzioa geldian utzirik eta egunero 10.000 milioi dolarreko galera eraginez mundu mailako komertzioari. Ez dira ontzi ttipiak: Ever Givenek, adibidez, 400 metro luze eta 59 metroko zabalera du, 224.000 tonako edukierarekin. Hots, urtero 1.200 milioi tona merkantzia. 2018ko datuen arabera, egunero 6 eta 8 milioi petrolio upel artean dira Bab-el-Manded itsasartetik garraiatzen –3 milioi Asiako merkatura eta 3,5 milioi AEBetakora eta Europakora–.
Gunea estrategikoa dela jakitun, bertatik eragiten dabiltza Huthiak, Yemengo matxinatu xiiak, Palestinaren aurka Israelek egindako sarraskia geldiarazteko xedez. Abisua emana dute: Israelera doan ontzi orori eraso egingo diote. Baina, printzipioz, bakarrik horiek: "Israelera izan ezik, munduko beste portuetara doazen ontziak segurtasunean dira". Drone eta misil bidezko erasoak errepikatuz tentsioa gora zihoala, azaroaren 19an tinkotu zen giroa, negozio gizon israeldar baten Galaxy Leader izeneko ontzia hartu eta desbideraturik. Berez, Israel erasotzeko gaitasun militar ahulak baldin badituzte ere, nazioarteko merkataritzan ondorioztaturiko mehatxua dute armarik eraginkorrena.
Mehatxua benetakoa denaren froga da itsas-komertzioko talde nagusiek itsasbide hori utzi izana: CMA CGM multinazional frantsesak, Dinamarkako Maersk-ek, Hapag-Lloyd alemanarrak, MSC italiar-suitzarrak, Taiwaneko Evergreen, Koreako HMM... Ondokoa irakurri dezakegu Evergreenek bere bezeroei bidalitako agirian: "Israelera doazen edo Israeletik datozen merkantzien garraioa geldituko dugu aldi baterako, segurtasun ikuspuntu batetik arriskua emendatuz doalako". Petrolio-konpainia batzuek ere erabaki bera hartu dute, BP multinazionalak, besteak beste. Kontainerrak mozkinez beterik, batzuk aingura aurtikirik dute, Bab-el-Manded itsasartea trabeskatzeko beldurrez. Hots, badirudi boikot kanpaina on batek baino eragin gehiago duela Huthien ekimenak. "Ez gara Ever Given kasuaren errepikapenaren aurrean egongo, baina luzatzen bada, okerragoa izan daiteke oraingo hau" dio Mikel Aramendi kazetariak, ARGIAn idatzitako "Sarraskiaren uhinak" artikuluan.
Hori horrela, erantzutea erabaki du Mendebaldeak, Israelekiko sustengua berresteko gisan eta ezinbesteko duen komertzioa bermatzeko. Prosperity Guardian ("Onuraren Zaintzailea") operazioaren berri eman du AEBetako Defentsarako idazkari Lloyd Austinek abenduaren 19an. Huthien erasoei erasoen bidez erantzunen duen koalizio militarra da Prospery Guardian eta AEBak, Erresuma-Batua, Bahrain, Kanada, Frantziako Estatua, Italia, Herbehereak, Norvegia, Seychelleak eta Espainiako Estatua ditu kide –azken honek zehaztu du Europar Batasunaren edo NATOren erabakiaren beha egonen dela operazioan aktiboki parte hartzeko–. "Nabigazio-askatasunaren" alde ariko dira borrokan. "Amerikak mundu osoa mobilizatzen balu ere ez genituzke gure eraso militarrak geldituko, egin beharreko sakrifizioak edozein izanik ere ez ditugu geldituko", izan da Huthien arduradunetariko Mohammed al-Bukhaitiren erantzuna. Argi utzi nahi izan du erasoz gero, Israelez gain AEBen kargaontziak ere izanen dituztela jomugatzat.
Bitartean, aitzina egin ahal izateko geroz eta kargaontzi gehiago dira Afrika peko Esperantza Oneko lurmuturretik iragaiten. Bistan da, horrek gastu bat dakar, bai ekonomikoa baita denborarena ere. Demagun, Rotterdam eta Singapur lotzeko %40 emedatzen da bidaia, 8.400 miliatik (15.550 km) 11.720 miliara (21.700 km) luzatuz bidea. Beraz, gastuak igo eta bertatik dabiltza azken egunetan kargaontziak.
Mohammed al-Bukhaitiren arabera, Prosperity Guardian operazioaren bidez, Itsaso Gorria militarizatu nahian dabiltza AEBak eta hori Israelen babeserako. Azken operazio hori gabe ere, munduko eskualderik militarizatuena dugu Suezko kanalaren eta Bab-el-Manded itsasartearen arteko eremua. Mundu mailako estatu aberatsenek bertan dute beren armada, hala nola, Frantziako Estatuak 1.300 soldadu dauzka Djibutin, AEBek ere bertan dute Afrikan duten base militar bakarra, Italia, Erresuma Batua, Espainiako Estatua, Saudi Arabia, Alemania eta Japonia ere presente dira, eta azkenik, 2017an Txinak erabaki zuen militarki kokatzea Djibutin. Itsaso Gorrian 372 kilometro kosta dituen estatu ttipi horretan egotea ezinbestekotzat daukate estatu handi horiek, hain justu Itsaso Gorriarengatik: "Pasabide erabakigarria dago bertan, eta merkantzia trukeetatik etekinak ateratzen dituzten herriek ezinbestekotzat dute sarbide horren segurtasuna", L´apostrophe komunikabideko Djibouti: là où convergent les puissances militaires (Djibuti: indar militarrak batzen diren lekua) erreportajean irakurri dezakegunez.
Presentzia militar horren trukean dirutza jasotzen du herritarren hiru laurdenak egunean hiru dolar baino gutiagorekin dauzkan Djibutik: urtean 30 milioi dolar Frantziaren partetik, AEBek 56 milioi, Japoniak 3 milioi, Txinak 17 milioi, Italiak 22 milioi...
Eta Itsaso Gorrira zabaltzen balitz Israelen eta Palestinaren arteko gerra? Urriaren 7az geroztik behin baino gehiagotan entzundako "gerraren zabalpenaren" arriskua gora doa, baina (oraingoz) ez hasiera batean pentsatzen zen bezala Hezbollahren baseetatik. Ikusirik zer nolako garrantzia duen Itsaso Gorriak bakoitzaren ekonomian, argi da luze baino lehen Mendebaldeak erantzunen diela Huthien erasoei. Azkenean, Mendebaldetik ikusirik, palestinar baten bizitzak baino gehiago balio duelako kargaontzi batek.
AEBek eta Israelek kudeaturiko erakundeak ez du Suitzako ordezkaririk ezta helbiderik bertan eta horregatik abiatu du egitura desegiteko bidea Suitzako Zaintza Agintaritza Federalak. Gazarako Israelek kontrolaturiko "laguntza" bideratzen dabil GHF fundazioa, soilik lau... [+]
Carrefour, CAF, Crédit Agricole, BlackRock... Francesca Albanese Palestinar Lurraldeentzako NBEko errelatore bereziak enpresa sare handi bat egin du Israel burutzen ari den Gazako genozidioaren konplize, eta horien arduradunak eta goi karguak ikertzeko eskatu du.
AEBetako presidenteak adierazi du orain Hamasen erantzunaren zain daudela: "Ez badute onartzen, egoerak okerrera egingo du". 60 eguneko su-etenaz gain, akordioak barne hartuko luke Hamasek Gazan dituen hamar bahitu israeldar itzultzea, eta beste hamabosten gorpuak ere... [+]
Astearte eguerdian jakinarazi du Sidenorrek Israelekin harreman komertzialak etengo dituela. Ordu batzuk lehenago ELA, LAB eta ESK sindikatuek, BDZ mugimenduarekin batera, euskal enpresari eskatu diote gaur bertan Bartzelonako portutik Israelera irten den bidalketa bertan behera... [+]
"Gazako Fundazio Humanitarioak" banatutako janarian oxikodona aurkitu dute.
Laguntza humanitarioa banatzen duten puntuetan 50 palet inguru jartzen dituzte. Bertara elikagaien bila joaten direnek ahal dutena hartzen dute israeldar eta AEBko mertzenarioen erasoen artean.
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]
Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.
Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]
Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]