Sarraskiaren uhinak
Uhin hedakorrak barreiatzen jarraitzen du Gazako sarraskiak; eta, egia esan, hasiera batean nekez aurreikus zitekeen joairan doaz batzuk. Hilketa amai dadin edo krisia beste alde batzuetara ere eramateko balioko ote duen zabalkundeak da kontua.
Itsaso Gorriaren hegoaldeko atakara zeharraldatu da une honetan mundu mailan asaldura gehien sortzen duen uhina. Edukiontzien itsas-garraioan munduko bost konpainia handienetatik lauk –MSC, Maersk, CMA-CGM eta Hapag-Lloydek– iragarri dute ez direla Itsaso Gorritik barrena ibiliko eskifaien bizia eta segurtasuna bermatu ahal izateko. Jakina, horrek esan nahi du haien ontzi erraldoiak Afrikako hego-muturretik barrena ibili beharko dutela egoera sosegatu arte, eta ondorioz garraioa dezente garestitu eta berandutuko dela, noranzko batean zein bestean.
Boskoteko laugarrena den Cosco txinatarrak, agidanez, oraingoz, ohiko ibilbideari eutsiko dio, bere bandera gorriak eta, ahal den guztietan, alboan izango duen Djibutiko baseko gerraontziak, segurtasun nahikoa emango diotelakoan. Jeddako portuarekin duen loturak hartara behartzen du Cosco, edonola ere.
Munduko itsas garraiorako Bab al-Mandebeko itsasartea Suezko Kanala bera bezain erabakigarria dela jabetzeko nahikoa da mapari begiratzea. Baina bat ordainpekoa eta bestea “doakoa” izateaz haragokoak dira bien arteko ezberdintasunak. Suezko Kanalaren kontrola eta araubidea izan zen, Sinairen desmilitarizazioarekin batera, Kissingerrek Sadatekin eta Beginekin hitzartutako bake-itunaren giltzarria. Bab al-Mandeben inoiz ez da halakorik adostu nahitaez itunkide izan beharko luketen Yemen, Eritrea eta Djibutiren artean, eta Somaliako gerrak sututako pirateria larria izan da une batzuetan.
Horrez gain, Yemengo gerra zibilak, irabazle huthien eskuetan ipini du, hein handi batean, itsasartearen giltza. Lehorretik erasoz kolpatu dezaketelako edozein merkataritzako ontzi; gerraontziak ere ez leudeke guztiz salbu. Eta huthiak eskuera duten ahalmen hori erabiltzen hasi dira Mendebaldetik barrena, Israeli presio egiteko. “Israelekiko zerikusia” gero eta modu hedakorragoan ulertuz, gainera. Ez gara Ever Given kasuaren errepikapenaren aurrean egongo, baina luzatzen bada, okerragoa izan daiteke oraingo hau.
Itsaso Gorriko kinkak, gainera, Panamako Kanalaren estualdi larriarekin bat egiten du. Lehorteak, minimoetaraino eraman du Gatungo laku artifiziala; eta haren urak dira kanalaren uhateak hornitzen dituztenak. Pasabidearen errazionamendua ekarri du horrek, garestitze eta atzerapen ikusgarriekin batera. Itsas garraioa gorriak ikusten ari da.
Zorionez, euria hasi omen du Panaman...
Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.
"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.
Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.
Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.
Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.
Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.
Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
Telegrameko sortzaile eta kontseilari delegatu Pavel Durov larunbatean atxilotu dute Parisetik gertu dagoen aireportu batean bere jet pribatutik jaistean. 39 urte eta nazionalitate frantziarra eta errusiarrak ditu Durovek, eta Dubain bizi da azken urteotan. Iruzurra,... [+]
Bost milioi euroko fidantza ordaindu du, eta astean bitan agertu beharko du poliziaren aurrean. Hamabi delitu egotzi dizkiote, eta bere seme-alabetako baten aurkako “indarkeria larriagatik” ikerketa ireki diote Frantzian.
Israelek Gazan atxiloturiko zortzi osasun-langileren eta beste zazpi lekukoren testigantzetan oinarritzen da Human Rights Watch gobernuz kanpoko erakundearen txostena. Nazioarteko Zigor Auzitegiak egoera aztertzea nahi du GKEk. Gazako Osasun Ministerioaren datuen arabera,... [+]
Adierazi du eragiketa hori baimentzeak “arrisku gaindiezinak” ekarriko lituzkeela. Espainiako Gobernuak eskaintza jakinarazi zenetik kezka zuen enpresak Hungariako lehen ministro Viktor Orbán-ekin eta Errusiarekin izan zitzakeen loturengatik. Espainiako... [+]
Agorrilaren 27an, Gazan barna elikadura banatzera zihoazen langileei eraso egin diete, beren autoa tirokatuz. Urriaren 7az geroztik NBEko 200 langile baino gehiago hil ditu Israelek Gazan.
Espainiako Estatuan egindako ikerketa baten arabera, erretiro-adina atzeratzeak ondorio kaltegarriak dakartza, ez bakarrik lehenago hiltzeko arriskua duen langilearentzat berarentzat, baita diru-kutxa publikoarentzat ere: 8.564 eurotan baloraturiko galera soziala izango luke... [+]