50 urte energia berriztagarriak erreibindikatzen eta orain uholdean datozenean ekologista gehienak kontra! Nola uler daiteke? Paradoxa hau ulertzeko argitasun izpi bat eman dit Jaume Franquesaren liburuak, Molinos y gigantes. La lucha por la dignidad, la soberanía energética y la transición ecológica-k (Errata Naturae, 2023).
Ikerketa etnografiko hori Kataluniako hegoaldean, La Fatarellan (Terra Alta), Espainiako eskualde nuklearizatuenean eta parke eolikoen dentsitate altua duen bailaran egin da. Interesgarria da oso, gizarte- eta ingurumen-gatazkak zein egungo energia-ereduaren sustrai historikoak aztertuta, sektore elektrikoaren atzean dauden logika politiko eta ekonomikoetatik asko ikasteko.
Franquesak bereizten ditu eoliko beltza deritzona, enpresa handiek monopolizatzen dutena, landa-lurralde pobretuetan kontzentratuta dagoena eta tokiko partaidetzarik ez duena; eta eoliko berdea, banatuagoa, tokiko parte-hartze handiagoarekin eta energia aurreztera bideratua dagoena.
“Trantsizio energetikoa ez da existitzen” dio. Bere ustez, Kataluniako eta Espainiako kasuan, (Hego Euskal Herrian berdin, nire ustez) proiektu eoliko eta fotovoltaiko andana proiektatzen ari dira, energia elektrikoaren ekoizpena eta irabaziak handitzeko asmoarekin, baina energia fosilak edo nuklearra murriztu edo baztertu gabe. Eta hori enpresa sustatzaileen eta erakunde politikoen artean “ateak itxita” adosturik.
Ezin da benetako trantsizio ekologikoaz hitz egin energiaren eta materialen kontsumoa (gure metabolismo soziala) murrizten ez bada
Arazo sozioekologikoak klima-aldaketatik haratago doaz, eta ezin dira energia-teknologien aldaketara mugatu. Garapen berriztagarri handia egon arren, gutxi balio du beste energia-iturri batzuk lekualdatzen edo ordezten ez badira, hala nola ikatza, petrolioa, gasa edo nuklearra.
Ezin da benetako trantsizio ekologikoaz hitz egin energiaren eta materialen kontsumoa (gure metabolismo soziala) murrizten ez bada. Nola? Sistema energetikoa gizartearen oinarrizko beharretan oinarrituta planifikatzen saiatuta eta ez metaketa kapitalistaren interesetan oinarrituta.
Energia berriztagarriak ezinbestekoak ditugu, orain eta hemen, baina ez oligopolio energetikoaren estraktibismoaren azken negozio moduan. Benetako trantsizio energetikoa lurralde antolamendua, planifikazioa eta eztabaida demokratikoan oinarritu behar da, hiri eta landa munduaren arteko harreman orekatuagoak sortzeko, adibidez. Agian, horregatik EAEko Energia Berriztagarien Plan Sektorialen alegazioen epea hauteskunde sasoian eta udalbatzak desegiten ari direnean zabaldu da. Jokaldi ederra herritarrei muzin egiteko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]
Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.
Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]
Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.
Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]
Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]
Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]