Tradener (Energia Trantsizio eta Demokrazia) proiektua, Ekologistak Martxan, Mugarik Gabeko Ingeniaritza (ISF/MGI) eta Euskal Herriko Unibertsitatea (EHU) erakundeek osatutakoa, azken hiru urteotan egin dugun lanaren barruan, Trantsizio Energetiko Demokratikoari buruzko azterlanak egin ditugu hainbat herrialde eta tokitan, haien garrantziagatik edo gure loturagatik beraiek eremu akademikotik hautatuak.

Berri agentziek oihukatu zuten 2019ko azaroaren 12an: “Nobel saria eman diete litio-ioizko baterien asmatzaileei, larrialdi klimatiko betean”.  Bi egun lehenago, azaroaren 10ean, Evo Morales lehendakariak dimisioa eman eta ihes egin behar izan zuen, eskuinak kaleetako liskarrez hasi ostean, poliziak eta armadak borobildutako estatu kolpearen ondorioz. Litioak bakarrik ez zuen eragingo ezker indigenistaren porrota, baina hura gabe ere ezin da ulertu.

Hala dio iragarkiak, baiki: “Egizu zugatik, egizu planetagatik”. Sikateak, uriolak, lubiziak, suteak... Milioika lagunek (7 milioik 2019ko lehen sei hilabeteetan) euren etxeak utzi behar izan dituzte hondamendien erruz. Apartheid klimatikoa da. Mendebaldeak txirotu dituen herrialdeetakoak dira, momentuz, desplazatu hauek, amortizatutako bizitzak, beraz. Baina, amortizatutako bizitzak geureak ere izango ditugu zuriok laster. Hondamendi ekologikoak ez baitaki koordenada... [+]

Urriaren 11n amaitu zuten Energia Trantsizioari eta Demokraziari buruzko Nazioarteko Konferentzia mamitsua. 21 herretako 29 hizlarik parte hartu zuten. Konferentzia TRADENER (Trantsizio Energetikoa eta Demokrazia – Ekologistak Martxan, MGI-ISF –Euskal Herriko Mugarik Gabeko Ingeniaritza– eta UPV-EHUk osatuta), Gure Energia (Energia Eredu Berri baten aldeko Plataforma), Kataluniako Globalizazioko Zorraren Behatokia (ODG), Transnational Institute (TNI), 2020 Klimaren aldeko... [+]

Brent petrolioa esaten zaio erregai horren salerosketetan erabiltzen den petrolio gozo eta arinari, munduan urre beltzaren salerosketan erreferentzia gisa gehien erabiltzen denetako bat da. 50 urte baino ez dira pasatu Ipar Itsasoaren hondoan zulatuta aurkitu zutenetik baina hasia da urritzen. Laster, ordea, Brent izena eraman dezake ingurumen arazo konpongaitz batek: iturriok agortutakoan, horiek ustiatzeko eraikitako egitura handiak nork eta zein preziotan desmuntatu.

Milaka lagun batu dira Miarritzeko aretoan, laborantza herrikoiaren azokaren baitan. Klima aldaketaren erronkari begira jarri dira hiru egunez, sustatzen dabiltzan nekazaritza eredua aterabideen artean kokatuz.

Halaxe kantatzen zuen Siniestro Totalek 1988tik. Humanitate eta planetaren suntsipenari usaina hartu genion aspaldi, harik eta usain hura hats sarkor bihurtu den arte.

“Gu” izenordea erabili dut, horretaz arituko bainaiz: “Gu” esaten duten bakoitzean zelan esan nahi duten “zuok, herritarrok”; zergatik, errepikatuaren errepikatuaz, hondamendiaren erantzule bakar bihurtu gaituzten.

“Ikus ezazue zer egiten ari zareten munduarekin plastikozko poltsak... [+]

Jacques Chirac lehendakari-ohiaren heriotzak estali du Paristik 80 kilometrora Rouen hirian gertatu den istripu kimiko izugarria: irailaren 26an autoentzako aditiboak ekoizten zituen Lubrizol konpainiaren usinak su hartu zuen, oso hurbil dauzkan hiritarrak ikaratu eta oraindik neurria hartu ez zaion kutsadura zabalduz inguruan. Kilometro askoko inguruko nekazariak harrapatu ditu kutsadurak: agintariek debekatu diete beren ekoizpenak kontsumitu edo merkaturatzea.

Klimaren egoeraren gaineko kezka areagotu da azken aldian. Ez da harritzekoa. Azken urte luzeetako udararik beroenak, euri jasa bortitzak, uholdeak, sute ikaragarriak... eguneroko ogi ditugu berrietan. Adituak ere, larritasun hori azpimarratze aldera, aldaketa klimatikotzat izendatzen genuenari “larrialdi” hitza jarri diote.

Klimaren zoratzeak bere kalteak modu deigarrienean erakusten ditu muturreko fenomeno meteorologikoetan, atzo Mozambikeko ekaitz tropikal hilgarriarekin, asteotan Europak nozitu duen beroaldiarekin... Isilago doa hedatuz bestelako eragin bat, itsasoaren maila eten gabe igo araziz. Hasi da Europan bertan ere sentitzen eta adibide argiena dira Herbehereak. Kostaldeko euskaldunek ere begiratu beharko lukete harantza.