Euskalgintzatik irmoki gaitzetsi dute Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak enpresa pribatuetan euskara zerbitzuak bermatzearen aurka kaleratutako epaia. Barakaldoko Udalak azpikontratatutako zerbitzuetan eman da euskararen aurkako azken erasoa, Auzitegi Nagusiak ebatzi baitu kultur egitasmoak kudeatzeko ardura zuten lanpostu pribatuetan ezin dela euskararen gutxieneko mailarik exijitu.

Udalak 2021ean ateratako lehiaketa publikoetan, B2 edota C1 euskara maila izatea zen baldintzetako bat –B2 administrari eta mantenu langileei, eta C1 teknikariei–. CCOO sindikatuak, berriz, helegitea jarri zion lehiaketari, argudiatuz baldintzek ez zutela bat egiten Barakaldoko errealitate linguistikoarekin. Asteon, EAEko Auzitegi Nagusiak arrazoia eman dio sindikatuari.

Kontseiluaren arabera, epaiak ez du legea bete

Euskalgintzaren Kontseiluak epaia “oso larritzat” jo du. Halaber, gogorarazi du ez dela lehenengo kasua justiziak euskarari “zartakoa” ematen diola, eta hizkuntza politikaren judizializazioa dela atzean dagoen arazoa; alegia, epaitegietan hizkuntza eskubideen geroz eta irakurketa murritzagoa eta desitxuratua egitea. Horren harira oroitarazi ditu Irungo udaltzainen kasua edota Laudion euskara ez exijitzea "zaila" delako.

Kontseiluak argudiatu du indarrean dagoen araubideak ahalbidetzen duela administrazio publikoetako zerbitzuak euskaraz bermatuta egoteko hizkuntza-klausulak ezartzea kontratuetan. Horregatik, Kontseiluko buru den Idurre Eskisabelek gutuna helarazi dio Barakaldoko alkateari, helegitea jartzeko eskatuz, legea alde dutelakoan: “Epai oso ahula kaleratu du auzitegiak, ez baitie erreparatu egun indarrean dauden dekretuei”.

"Eskubide kolektiboa da euskara"

Hizkuntza-eskubideen urraketen aurka lan egiten duen Behatokiak ildo beretik jo du, eta adierazi enpresa pribatuei euskara bermatzeko baldintzak eskatzea legezkoa izateaz gain, “justizia soziala” dela kolektiboa den eskubidea bermatzea.

Egoera soziolinguistikoa aintzat hartzearen harira, gaitzetsi du “injustiziak betikotzeko” erabiltzen dutela epaitegietan: “Hain justu, hutsune eta beharrak indartzeko kontuan hartu beharko litzatekeenean”.

Barakaldoko Sasiburu euskara elkarteak ere epaia salatu du eta adierazi herrian "behin eta berriz" ukatzen zaiela herritarrei euskaraz bizi ahal izateko eskubidea: "Udal zerbitzu publikoetara jotzen dugunean maiz erdaraz aritzera behartuta egoten gara". Orain dela urte batzuk baina "askoz" euskaldun gehiago direla jaso dute: duela 30 urte ez ziren 5.000 izatera iristen, eta orain 26.251 dira euskaldunak, eta beste 20.000 ia euskaldunak. Auzitegi Nagusiak Barakaldoko egoera soziolinguistikoaz egiten duen irakurketa zalantzan ipintzen du elkarteak.

Administrazio publikoa euskalduntzeko neurriak

Halaber, ELA sindikatuak ere epaiaren kontra egin du, eta euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatzeari gehitu dio euskaraz lan egitekoa. Gogora ekarri du LAB, ELA eta Kontseiluak 2022an adostu zituzten neurriak administrazio publikoa hamabost urteko epea euskalduntzeko.