7.400 urte esnea edaten

  • Gizakiak Neolitoaren hasieran hasi ziren beste ugaztunen esnea kontsumitzen, Proceedings of the National Academy of Sciences aldizkarian argitaratu berri denez.

(Argazkia: Donbateko Trikuharria)

Bristolgo unibertsitateko Emmanuelle Casanova buru duen ikerlari taldeak Erdialdeko Europako 70 aztarnategitako 4.300 zeramikazko ontzi aztertu ditu elikagai arrastoen bila, eta ondorioztatu du duela 7.400 urte esne kontsumoa ohikoa bihurtu zela inguru haietan, nahiz eta ez zen aldaketa homogeneoa izan.

Europako Ikerketa Kontseiluko NeoMilk proiektuaren barruan egin da ikerketa eta, oraindik gaur egun gure dietan eragina duen funtsezko aldaketa hori ulertzen laguntzeaz gain, elikagaiak lortzeko praktiketan izan ziren aldaketei buruzko informazioa ematen du.


ASTEKARIA
2022ko azaroaren 06a
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Denboraren makina
Industria agortu eta gero, zer?

Beriain (Nafarroa), 1974ko otsaila. Potasas de Navarra enpresako langileek greba egin zuten, besteak beste, aurreko urtean Motor Ibérica lantegiko langileek egindako grebak bultzatuta. Ez zen, beraz, Nafarroako industriako lehen greba, ezta Potasasena ere. Baina Potasas... [+]


Harakin eta zirujau

Erroma, 1215eko apirila. Laterango IV. Kontzilioan, Eliza Katolikoak apaiz eta monjeei kirurgia egitea debekatu zien, besteak beste. Aurreko kontzilioetan ere, Reimsen eta Toursen, gaia landu zuten, lekaideek soilik arimak salbatzeaz arduratu behar zutela eta gorpuen salbazioa... [+]


280 milioi urteko faltsifikazioa

Italiar Alpeetan duela 280 milioi urteko narrasti baten fosila topatu zuten 1931n. Tridentinosaurus antiquus espezie moduan katalogatutako fosila, lehen narrastien eboluzioa aztertzeko funtsezkotzat jo izan da ia mende batez; hainbat adituk izan dute hizpide liburu eta... [+]


10.000 urteko harresia

Mecklenburgeko golkoan, Baltikoko uretan, ia kilometro bateko harrizko egitura bat identifikatu zuten arkeologoek 2021ean. Orain diziplinarteko ikerlari talde batek harresiari buruzko ikerketa argitaratu du PNAS aldizkarian.

Egiturak 10.000 urte inguru ditu eta gizakiak egina... [+]


Ahanzturaren gaixotasuna

Frankfurt (Alemania), 1901. Alois Alzheimer psikiatra eta neurologoak Auguste Deter pazientea ikusi zuen lehen aldiz. 51 urteko etxekoandre alemaniarra kasu arraroa zen. "Pazientea eserita dago eta babesgabe dirudi" jaso zuen Alzheimerrek idatziz: "Nola duzu... [+]


Eguneraketa berriak daude