Zergatik dugun ezinbestekoa independentzia

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Herri edo Nazio bat dagoen lekuan, gaurko Mundu honetan, Estatu propioa ezinbestekoa da, Nazio horren biziraupena ziurtatzeko, besterik gabe. Euskaldunok Historian dugun ibilbideak hori frogatu digu, eta une honetan bizi dugun garaiak are argiago agertzen digu Estatu independentea izatearen premia.

Zergatik dugu ezinbestekoa Estatu independentea? Estatu orok sistema  propioa osatzen duelako, Nazio edo Herri zehatz baten nortasun ezaugarri nagusietan ardatz hartuta. Hizkuntza, Kultura, Lurraldetasuna, Historia partekatua, Komunitate kontzientzia, hauek izan ohi dira ezaugarriak.  Euskal Herria Nazioa da ezaugarri hauek partekatzen dituen neurrian, baina gaur egun ez du ezaugarri horiek babesteko sistema propiorik, eta ez dabil bide horretan. Are okerragoa dena, Euskal Herriaren nortasun ezaugarri propioak ahultzen ari dira eta guztiz galtzeko zorian ere egon daitezke, okerreko bide honetan.

Zergatik diogu okerreko bidea dela gaurko hau? Euskal Herrian ez dugulako gaur egun proposamen politiko sinesgarririk Estatu independente bat osatzeko bide egingarria eskaintzen digunik. Izan ere, indar politiko abertzale kontsideratuak oso bestelako dinamika politikoetan  integraturik agertzen zaizkigu. Begira dezagun Ipar zein Hego Euskal Herrira: kasu batean zein bestean, Parisen edo Madrilen zein gobernu mota eratzen den eta txandakako gobernu horiekin nolako harreman mota antolatu, horra hor alderdi horien kezka politiko nagusia azkenaldian. Jarrera horien justifikazioa beti izaten da aurrera pausuak eman beharra, eta hori lortzeko bide bakartzat, norbere boto kopuruan gora egiteko premia. Zer gertatzen da, baina, ondorioz? Balizko helburu taktiko horietara bidean, indarrean diren Estatu espainiarraren eta frantziarraren sistemak indartu egiten direla, biak ala biak, eta euskaldunok sistema propioa lortzeko bidea lausotu, ilundu eta, azkenean, ezabatu.

Estatu espainiarra eta frantziarra sistema egituratu eta itxiak dira, eta horien funtzio nagusia da bere baitan beste sistema independenterik sortzeko edozein bide ezabatzea

Kontua da Estatu espainiarra eta frantziarra, biak ere, sistema egituratu eta itxiak direla, eta horien funtzio nagusia dela bere baitan beste sistema independenterik sortzeko edozein bide ezabatzea. Orduan, sistema horietan integraturik jokatzen duten euskal alderdiek azken finean Estatu bi horiek indartu egiten dituzte, eta euskal Estatu baten aukera baztertu (hitzez noizbehinka bestelakorik esan arren). Adibideak argiak dira: “elebitasun” faltsuak euskara zulora darama, espainiera konstituzioz derrigortzen delako (hau da, unibertsala bihurtzen delako) euskaldunon artean, eta euskara aldiz ez. Botere exekutibo edota legegilearen antolaketan, euskal alderdiak konpartsa bihurtzen dituzte, sistema politiko nagusia Estatu mailakoa delako (eta euskal alderdiek horrela izatea onartu dutelako). Botere judiziala deituan, beste horrenbeste.

Aldaketa kualitatiboa gertatzen ari da euskal naziotasunaren kontzientzia subjektiboan, euskal alderdien jokabide horren ondorioz. Dinamika horretan harrapaturik, belaunaldi berriek batez ere, nazio kontzientzia propioa galdu eta naturaltzat hartzen ari dira sistema espainiarra edo frantziarra, sistema bakoitzaren arlo nagusi guztietan: espainieraz edo frantsesez mintzatzen dira naturaltasun osoz, metropoliaren kultura adierazpen guztiak bereganatzen dituzte, eroso sentitzen dira nortasun horiek inposatuak direla sentitu gabe.

Euskal subjektibitate berritua sortzea da gaur egungo premia, naziogintza berrituaren bitartez. Gaur egungo krisi egoeratik prozesu berritzailera abiatu beharra.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


Teknologia
Sormenerako suntsipena

Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]


2025-07-30 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Gehiago

Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]


2025-07-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Coca-Cola

Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan.  Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Eguneraketa berriak daude