Indar fisikoa
Sare sozialetan emakume batek adierazi du zer pentsatua ematen duela Sanferminetako txupinazoan gizon baino askoz emakume gutxiago ikusteak. Espazio publikoaren okupazioaz hausnartzera gonbidatzen zuen mezuak, nola ez, hamaika gizon jantziren erantzun zurrunak jaso ditu, tartean, indar fisikoa hizpide. Antza, jende andana pilatzen duen jaien hasierako ekitaldian edo entzierroan emakumeak ez egotearen arrazoia indarra da.
Txakurra zahartzen ari da, eta atletismoko jaurtitzailea zen lagunak (emakumea) badaki makila ur ertzetik gertu botatzen ez badio, txakurra ez dela bila joango. Mutil ezezagun hura gerturatu zitzaion ia hark bota zezan nahi zuen, urrutirago botatzeko ahalmena baitzuen.
Gimnasioan, halterofiliako entrenamenduan, bi mutilek haien ariketak bukatu zain zegoen emakumea, pisua hartu eta altxatzen hasteko. Amaitu zutenean, pisua kentzeko laguntza behar zuen galdetu zioten; neskak berriz, beroketa egiteko pisu gehiago jarri behar zuela erantzun.
"Jai dugu XXI. mendean hainbat eremutan emakume gutxiago egoteko arrazoiak historia aurreko argudioekin azaltzen jarraitzen badugu"
Ospitalean ingresatuta dauden gaixoak alde batetik bestera eramaten lan egiten duen emakume kirolari bati haren lankide gizonarengatik lehentasuna adierazi zion pazienteak, bera ez zelakoan gai izango.
Etxeko atarian gurpildun aulkian dagoen bizilaguna topatu nuen haren zaintzailearekin. Igogailua ez zebilen eta ezin zen etxera igo. Laguntzeko geratu nintzen eta justu bizilagun bat agertu zen, mutil gazteago bat. Bion artean altxatzeko modua adostu baino lehen, Urliari (beste bizilagun bat, mutila) deituko ote genion galdetu zidan. Hark ez zekien idazten duen honek aitaren zainketan zuen esperientzia, ezta bizitzan zehar kirolaren bitartez garatutako indarra zer nolakoa den.
Kasu horietan guztietan, historikoki emakumeak diskriminatzeko erabili den argudio nagusia –gaitasun fisikoa– azaleratzeaz gain, matxismoaren sustraietan errotuta dauden aurreiritziak aurkitzen dira. Azken batean, emakume eta gizonen gorputza, gizarteko rolen sexu banaketaren oinarri gisa, sistema produktiboa eta erreproduktiboaren bereizketaren funtsa da. Beste modu batean esanda, espazio pribatu eta publikoan emakume eta gizonei egotzi zaizkien betekizunen zimendua.
Beraz, jai dugu XXI. mendean hainbat eremutan emakume gutxiago egoteko arrazoiak historia aurreko argudioekin azaltzen eta horien arabera jokatzen jarraitzen badugu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Bi gai mahai gainean, ezinbestean.Batetik, CAF eta Palestina. Bestetik, PSOEren bueltako ustelkeria sarea. Nondik hasi eta non bukatu ere ez dakit, bulkadez betetako artikulua izango dela jakinda.
Nazio Batuen Erakundeak 40 enpresa salatu ditu, CAF tartean, eta Gazako... [+]
Atzo jakin dut euskal prentsatik Jean Reno aktoreak lehen nobela idatzi duela. Berri hori euskaraz jasotzeak munduko hiritar edo paleto global bihurtzen ote nauen oso ongi jakin gabe, nobelak idazteko arteaz egin dut gogoeta.
Tokitan dago “nobelaren heriotza”... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]
Nunquam polluta dio Baionako lemak, erran nahi baitu "sekulan zikindu gabea" edo "sekulan hartu gabea", eta erreferentzia egiten die inbasio saiakera historikoei, espainiarrengandiko, frantsesengandiko eta ingelesengandiko saiakerak ez omen baitziren... [+]
Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]