Lemoiz eta Superphénix gelditu!
Bilbo, 1977ko uztailaren 14a. 200.000 pertsona bildu ziren Lemoizeko zentral nuklearraren proiektua geldiarazi zezaten eskatzeko. Bi aste geroago Europa osotik joandako 60.000 lagun bildu ziren Frantziako Estatuko Creys-Malvillen abian jarritako Superphénix erreaktorearen aurka.
Bilboko manifestazioa baimenduta zegoen eta ez zen inolako gorabeherarik izan. Gaueko bederatzietan, manifestazioaren burua Zabalburura iritsi zenean, oraindik milaka batzuk mugitzeke zeuden abiapuntuan. Antolatzaileek testu bat irakurri zuten Lemoizeko lanak berehala gelditzeko, Tuteran zentral bat egiteko baimena ukatzeko eta euskal kostalde nuklearraren proiektua bertan behera uzteko eskatuz.
Bilbokoa ez zen kasu bakana, mugimendu antinuklearra pil-pilean baitzegoen Europan, baina han bildutako jendetzari eta kontsentsu sozialari esker, Lemoizko zentralaren aurkako mugimendua erreferente bihurtu zen. Urtebete lehenago Europako mugimendu antinuklearraren mugarri nagusia Frantziako Isèren zegoen, Creys-Malvilleko Superphènix zentralean. Haren lekukoa hartu zuen Lemoizek.
Vital Michalonen gorpuari egindako autopsiak benetako kausa agerian utzi arren, justizia administrazioak kasua artxibatu zuen inolako erantzukizunik eskatu gabe
Pierre Messmer lehen ministroak 1974an aurkeztu zuen Superphénix proiektua, “munduko super-erreaktore ahaltsuena”. 1976an jarri zuten martxan Creys-Malvillen eta uda hartan bertan 20.000 lagun inguru bildu ziren zentrala geldiarazi zezaten. Hurrengo udan askoz ere jende gehiago bilduko zen. Bilboko manifestazioaren arrakastak hauspotuta, aste pare bat geroago, 1977ko uztailaren 31n, Europa osotik joandako 60.000 lagun bildu ziren Nazioarteko Martxa Antinuklearrean. Baina agerraldia ez zegoen baimenduta. Frantziako Gobernuak zentralera hurbiltzea debekatu zien herritarrei eta 5.000 CRS bidali zituen agindua bete zezaten. Poliziak gogor eraso zituen manifestariak, besteak beste, granadak erabiliz. Ehunka lagun zauritu zituzten, eta granada horietako baten eztandak birikak leherrarazi zizkion Vital Michalon 31 urteko fisika irakasleari. Poliziaren lehen txostenaren arabera, bihotzekoak jota hil zen.
Creys-Malvilleko zentrala ez zuten geldiarazi: 1997a arte egon zen martxan. Eta Vital Michalonen gorpuari egindako autopsiak benetako kausa agerian utzi arren, justizia administrazioak kasua artxibatu zuen inolako erantzukizunik eskatu gabe.
Gurean, bi urte geroago, José Martínez Salas guardia zibilak Gladys del Estal ekologista tiroz hil zuen Tuteran, nuklearren aurkako ekitaldi batean. Hura epaitu zuten, baina gutxieneko zigorra ezarri zioten eta ez dirudi kartzelan zapaldu zuenik ere. Gainera, handik hilabete batzuetara Guardia Zibilaren Merituaren gurutzea eman zioten, eta hamar urte geroago meritu militarraren beste domina bat.
François Bayrouk dimisioa eman eta ordu gutxitara izendatu du Emmanuel Macron Frantziako presidenteak ordezkoa: Sébastien Lecornu izango da lehen ministro berria, aurretik Defentsa ministro izandakoa eta Macronen oso gertukoa. Oposizioa haserre mintzatu da, ezker zein... [+]
Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]
Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
1994an altxatu zituzten lehen haize errotak Nafarroan, Erreniegako parke eolikoan, Iruñetik gertu. Segidan etorri ziren beste asko: Arizko parkea Leitzan eta Berueten, Izkokoa Irunberri inguruan, Oibarkoa, Cabanillasko Serralta parkea... ‘Haizearen aitzindari’... [+]
Hendaian etxebizitza larrialdi egoera bizia da: bizitokien %27 bigarren etxebizitza dira eta 700 familia alokairu sozial baten esperoan daude. Horren erdian, Herriko Etxeak Moleres izeneko 40.000 m2-ko eremuan 250 etxebizitza eraikitzeko egitasmoa jarri du mahai gainean... [+]
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.
Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]
