Denbora gelditu

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Gaur paper zuri baten aurrean nago, zer idatzi ez dakidala. Blokeoa, frustrazioa eta segurtasunik eza azaleratzen dira, artikulu hau entregatzeko epemuga hurbildu ahala. Ez da gertatzen zaidan lehen aldia, baina oraingo honetan ez daukat kontatua izatea merezi duen gaurkotasuneko gairik.

Gizarte indibidualista eta azkar honetan denetarik jakin behar duzu, gai izan behar duzu edozein gairi buruzko iritziak izateko, eta jendeak balioztatzeko adinako konbentzimenduarekin eskaini behar dituzu, pertsona horiek zure planteamenduekin ados egon ala ez. Horretan bihurtu gaitu “iraultza digitalak”, gogoeta egiteko ia parentesirik ez duten izaki, eta are garrantzitsuagoa dena, zalantzarako tarterik gabeak. Antsietatea kudeatzera eta gure bertsio onena eskaintzera behartuak, sare sozialen fikziozko munduan.

Bitartean, konpartimentu txikietan gordetzen ditugu egunero zeharkatzen gaituzten emozio guztiak, gure izatearen leku ezkutu batean, askotan ez baitago merezi duten garrantzia emateko lekurik, denborarik, espaziorik. Bizi-erritmoak estutu egiten gaitu, eta ez digu uzten gertatzen zaiguna birplanteatzen, bizipenak digeritzen eta haietatik irakaspenak ateratzen.

"Bizi-erritmoak estutu egiten gaitu, eta ez digu uzten gertatzen zaiguna birplanteatzen, bizipenak digeritzen eta haietatik irakaspenak ateratzen"

Pandemia batetik ateratzen ari gara, beste gerra bat heldu da, eta noiz hasi zen gogoratzerik ere ez dugun krisia sakonagoa egiten da. Berlingo Harresia erori ondoren jaio garen belaunaldia kolapsoaren ideiak mehatxatuta hazi gara. Pribatizazioa, prekarietatea, langabezia, etxegabetzeak hitz garrantzitsuak dira gure eguneroko hiztegian.

Horrek guztiak muturreko egoerara eraman gaitu, osasun mentalaren hondamendira. Espainiako Droga Menpekotasunaren aurkako Laguntza Fundazioaren arabera, estatuko 15 eta 29 urte bitarteko bi milioi gaztek (%30) buruko arazoak izan dituzte azken urtean. Osasun Sistema Nazionalaren Osasun Mentaleko Estrategiak dio tratamendua behar duten pertsonen erdiek baino gehiagok ez dutela jasotzen, eta ehuneko esanguratsu batek ez duela egokia jasotzen.

Datu horiek lotura zuzena dute gure bizitzak itotzen dituen produktibismoarekin: osasun mentaleko arazoen %11 eta 27 artean lan-baldintzei egotz dakizkieke, UGTren txosten baten arabera. Aldi berean, osasun mentaleko arazoak dituzten hamar pertsonatik zortzik ez dute lanik, Estatistikako Institutu Nazionalaren zifrek erakusten dutenez.

Duela egun batzuk, nire erreferente handienetako bat agurtu nuen, gehien maite izan dudan pertsonetako bat: nire aitona, l 'avi. 101 urte bete zituen, hainbat faktorerengatik, baina ziur nago badirela bi zerikusi handia izan zutenak: gutxi hitz egiten zuen eta asko entzuten zuen; eta inoiz ez zituen, inoiz, gauzak azkar egiten. Beti hartzen zuen behar adina denbora prozesuak lasaitasunez  ireki eta ixteko.

Bada esaldi bat Marrakexeko bazarreko postuetan lan egiten dutenek turistei errepikatzen dietena, prezioak eztabaidatzeko astirik hartu gabe aritzen direnean erosketan dendaz denda: «Presak hil egiten du, lagun». Ez dezagun inoiz bistatik galdu, eman diezaiogun denbora denborari.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


Teknologia
Sormenerako suntsipena

Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]


2025-07-30 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Gehiago

Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]


2025-07-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Coca-Cola

Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan.  Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Eguneraketa berriak daude