Sexua bekatu?

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Bekatorosak | Dom Campistron | Elkar, 2021.

Komikia da? Ikerketa? Testigantzen bilduma? Dom deituriko egileak Nafarroa Behereko zazpi 'bekatoros' elkarrizketatu ditu eta haien hitzekin eta bere irudiekin osatu du gaur aurkezten dizuegun lana. Bekatorosaren konnotazio negatiboa positibo bihurtuz gay, lesbiana eta bisexualak berbetan entzungo ditugu, letrak ere irudi bihurtzen direla tarteka, bihurgunetsu, espazioa okupatuz.

Bekatutzat, gaixotasuntzat eta delitutzat jo izan da sexualitatea heteroarautik at bizitzea denboran zehar, eta hortik datorkio izenburua. Ez da hautu isolatua izendapen horrena, izan ere, XXI. mendean egonda ere, tradizio eta erlijio kristauaren eragina pentsa baino itzal luzeagokoa da oraindik. Adibidez, iaz argitaratu zen Pecadoras capitales komiki kolektiboa edo aurtengo It’s a sin telesaila horren erakusgarri dira, Domen lanarekin batera.

 Azala eta kontrazala dira kolorez jantzita agertzen zaizkigun bakarrak, barruko orrialdeetan zuri-beltza delako nagusi. Baina kanpoko aldean manifestazio bat topatuko dugu: azalean lehen lerrokoak guri begira, poza eta amorrua adierazten duten manifestariak jarraian, musika eta dantza kontrazalean, eta sexu askatasunaren aldeko aldarrikapen guztietan ikus daitekeen aniztasuna, harrotasuna eta komunitatea.

Glokala ere badela baieztatu dezakegu, Nafarroa Beherean kokatzen den arren, bertako ahotsek sexilioa aipatzen dutelako –Baionara, Iruñera, Londresera, Parisera edo Montrealera joandakoak direlako haien askatasunaren bila–.

Dom Campistron. Argazkia: Dani Blanco.

"26 urte ditut. Bekatorosa naiz. Eta hala sortu nintzen". Horrela hasten da hitzaurrea, egilearen coming-out edo armairutik kanporako adierazpenarekin. Jarraian ditugu 25 eta 55 urte arteko elkarrizketatuen esperientziak. Amaieran, “hiztegi laguna”, Euskal Herriko hegoaldekoak ez daitezen galdu euskalkiaren bihurguneetan.

"Ni euskalduna, bisexuala eta paganoa naiz" irakurriko dugu, edo "20 urte nituelarik, homosexualitateak ez zuen euskal munduan tokirik, edo biziki guti, eta ez nuen ikusten nola integratzen ahal nintzen", zapalkuntzen eta pribilegioen intersekzionalitatea orriotara ekarriz. Homo-lesbo-fobiari aurre eginez urratu dute askapenerako bidea, irakurleari erakutsiz eurena ez dela bekatu.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburuak
Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Giza Liburutegiak LGTBI+ pertsonen testigantzak ekarriko ditu Nafarroako sei herritara

Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]


Sabino Cuadra: “Aldez aurretik prestatutako operazioa izan zen 78ko sanferminetakoa”

‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.


2025-05-28 | Bea Salaberri
Liburuak Et’abar

Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]


ANALISIA
Harrizko igitaiak, brontzezko mailuak

Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]


Ziburuko azoka - Azokaroa
“Azoka hedatzen ari gara, baina gure neurrian, era kontrolatuan”

2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.


“Umeak ez dira ongi etorriak Debako udal liburutegian”

2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]


Debako liburutegiak “espazio mugatua” duela dio udalak, umeei ordu gehienetan bertan egotea debekatzeko

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]


Haurrek Debako liburutegian jasaten duten bazterketaren aurrean esku hartzeko eskatu diote Jaurlaritzari

Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]


2025-01-30 | Iker Barandiaran
Gure iragan eta oinarria testuinguruan

Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025

------------------------------------------------

Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]


Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean

6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]


2025-01-08 | ARGIA
Donostiako Hontza liburu-denda itxi egingo dute, erreleborik aurkitu ezean

Donostiako Okendo kaleko liburu-denda mitikoaren lokala salgai jarri dute eta erreleboa hartuko duen talde bat prest agertu ezean, ateak itxiko ditu. Liburu-dendako arduradunek ARGIAri azaldu diotenez ez da erraza izan erabakia hartzea, baina jabeetako batzuek erretiroa hartzeak... [+]


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


Erraldoi eta buruhandien kalejirak lagunduta aurkeztuko dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua, ostiralean Donostiako Grosen

Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


Eguneraketa berriak daude