Sexua bekatu?
.jpg)
Komikia da? Ikerketa? Testigantzen bilduma? Dom deituriko egileak Nafarroa Behereko zazpi 'bekatoros' elkarrizketatu ditu eta haien hitzekin eta bere irudiekin osatu du gaur aurkezten dizuegun lana. Bekatorosaren konnotazio negatiboa positibo bihurtuz gay, lesbiana eta bisexualak berbetan entzungo ditugu, letrak ere irudi bihurtzen direla tarteka, bihurgunetsu, espazioa okupatuz.
Bekatutzat, gaixotasuntzat eta delitutzat jo izan da sexualitatea heteroarautik at bizitzea denboran zehar, eta hortik datorkio izenburua. Ez da hautu isolatua izendapen horrena, izan ere, XXI. mendean egonda ere, tradizio eta erlijio kristauaren eragina pentsa baino itzal luzeagokoa da oraindik. Adibidez, iaz argitaratu zen Pecadoras capitales komiki kolektiboa edo aurtengo It’s a sin telesaila horren erakusgarri dira, Domen lanarekin batera.
Azala eta kontrazala dira kolorez jantzita agertzen zaizkigun bakarrak, barruko orrialdeetan zuri-beltza delako nagusi. Baina kanpoko aldean manifestazio bat topatuko dugu: azalean lehen lerrokoak guri begira, poza eta amorrua adierazten duten manifestariak jarraian, musika eta dantza kontrazalean, eta sexu askatasunaren aldeko aldarrikapen guztietan ikus daitekeen aniztasuna, harrotasuna eta komunitatea.
Glokala ere badela baieztatu dezakegu, Nafarroa Beherean kokatzen den arren, bertako ahotsek sexilioa aipatzen dutelako –Baionara, Iruñera, Londresera, Parisera edo Montrealera joandakoak direlako haien askatasunaren bila–.
"26 urte ditut. Bekatorosa naiz. Eta hala sortu nintzen". Horrela hasten da hitzaurrea, egilearen coming-out edo armairutik kanporako adierazpenarekin. Jarraian ditugu 25 eta 55 urte arteko elkarrizketatuen esperientziak. Amaieran, “hiztegi laguna”, Euskal Herriko hegoaldekoak ez daitezen galdu euskalkiaren bihurguneetan.
"Ni euskalduna, bisexuala eta paganoa naiz" irakurriko dugu, edo "20 urte nituelarik, homosexualitateak ez zuen euskal munduan tokirik, edo biziki guti, eta ez nuen ikusten nola integratzen ahal nintzen", zapalkuntzen eta pribilegioen intersekzionalitatea orriotara ekarriz. Homo-lesbo-fobiari aurre eginez urratu dute askapenerako bidea, irakurleari erakutsiz eurena ez dela bekatu.
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]