Biografia feminista bat

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Empar Pineda Erdozia: Gorputzak hala eskatua | Kattalin Miner | Hernaniko Udala/ Berdintasun arloa, 2020.

Gaurkoan aurkeztuko dizuedan liburua berezia da. Ez dut liburudenda askotan ikusi. Katakrakera egindako bisita batean aurkitu nuen, ez bainuen bere berririk. Akaso izango da Hernaniko Udala/ Berdintasun arloa delako argitaratzailea. Eta sarri, liburu hauek bide motzagoa izaten dute. Pena da, niretzat ezezaguna bazen ere interesgarria baita kontakizuna.

Hernaniko emakume talde batek egindako ekimen batean du hasiera liburuak, herriko emakumeek egin dituzten ekarpenak eta borrokak omendu eta balioan jartzeko asmoarekin antolatua. Ekimen horretan, liburuko protagonista den Empar Pineda Erdoziaren bizitza azaltzeko proposamena jasoa eta onartua izan zen.

Liburua Kattalin Minerrek Pinedari egindako elkarrizketaren ondorio da. Empar Pineda Erdoziaren biografia bat, azken finean. Baina biografia soil izatetik urruti, dimentsio kolektiboa ematen diote bien artean. Izan ere, Miner eta Pineda, biak ala biak dira militante feminista hernaniarrak.

Elkarrizketa batean oinarritua egonagatik ez ditugu galdera-erantzunak irakurriko. Minerrek lehenengo pertsonan kontatuko dizkigu elkarrizketaren nondik norakoak. Pinedaren erantzunak batzuetan lehenengo pertsonan egongo dira kakotx artean. Bestetan, zeharka kontatuko dizkigu autoreak. Honek tonu gertukoagoa ematen dio testuari, Minerrek bere bizipen eta oroitzapenekin lotutako hausnarketak tartekatzen dituelako. Erantzunek sortzen dioten emozio eta miresmena agerian uzten ditu. Parez pare hitz egin dutela nabari da.

Niretzat ezezaguna zen protagonista. Emakume aktiboa, segurua eta ausarta. Garaiko lesbiana ezaguna eta abortu eskubidearen defentsan aritua. Hainbat antolakunde, mugimendu eta elkarretaratze ditu hizpide. Bere historia da, baina historia orokorragotik ere badago zerbait liburuan.

Ariketa bereziki interesgarria iruditzen zait gaur egungo Euskal Herrian gure emakumeen genealogia propioa egitea. Genealogia politikoa egiten tematu gara, eta emakumeak oro har baina feministak bereziki, albo batera uzten dira liburu gehienetan. Horretarako liburu  sakon eta zehatza da Gure genealogia feministak liburua, mugimendu feministaren kronika jasotzen duena.

Minerrek idatzitako liburua argazki eta ilustrazio gutxi batzuekin dago osatuta. Baina bakarra motza dela da. Gustura jarraituko nuke emakume honen inguruan irakurtzen.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburuak
2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Barkamena inprimatzen eta saltzen

Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi  Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Laura Macaya
“Indarkerian esku hartzeko marko hegemonikoek ez diete onik egiten emakumeak suspertzeko prozesuei”

Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]


Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Giza Liburutegiak LGTBI+ pertsonen testigantzak ekarriko ditu Nafarroako sei herritara

Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]


Sabino Cuadra: “Aldez aurretik prestatutako operazioa izan zen 78ko sanferminetakoa”

‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.


2025-05-28 | Bea Salaberri
Liburuak Et’abar

Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]


ANALISIA
Harrizko igitaiak, brontzezko mailuak

Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]


Ziburuko azoka - Azokaroa
“Azoka hedatzen ari gara, baina gure neurrian, era kontrolatuan”

2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.


“Umeak ez dira ongi etorriak Debako udal liburutegian”

2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]


Debako liburutegiak “espazio mugatua” duela dio udalak, umeei ordu gehienetan bertan egotea debekatzeko

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]


Haurrek Debako liburutegian jasaten duten bazterketaren aurrean esku hartzeko eskatu diote Jaurlaritzari

Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]


2025-01-30 | Iker Barandiaran
Gure iragan eta oinarria testuinguruan

Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025

------------------------------------------------

Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]


Eguneraketa berriak daude