Aspalditik egiten dira Euskal Herriko hainbat tokitan udako azoka ekologikoak. Herrietako kontsumo taldeek eta ekoizpen ekologikoaren aldeko herrialde mailako elkarteek antolatzen dituzte azoka horiek normalki, Arabako Bionekazaritzak, Bizkaiko Ekolurrek eta Gipuzkoako Biolurrek kasu. Horien arteko koordinazio eta komunikazio lanean, berriz, Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilua ere aritzen da. Aurtengo udako azoka ekologikoen inguruan hitz egin dugu haiekin. Koronabirusa dela-eta ziurgabetasun handia badago ere, azokak egiteko itxaropentsu daude. Lehena egin dute dagoeneko, uztailaren 4an, Elorrion.
“Azoken helburua elikagai ekologikoak ikusaraztea da eta dagoen aniztasun eta kalitatea plazaratzea”, dio Nagore Usabel Kontseiluko komunikazio arduradunak. Ekoizleek ziurtagiri ekologikoa izan behar dute azoketan parte hartu ahal izateko, eta horrez gain, produktuen aniztasuna ere bilatzen dute antolatzaileek: “Esnekien lau mahai izan beharrean, aukera ematen zaio barazkien beste bat jartzeari, adibidez”, dio. Herri bakoitzeko azokan parte hartzen duten ekoizleak aldatuz doaz, guztiek izan dezaten aukera, eta hurbileko nekazari eta abeltzainak izaten dira gehienetan toki bakoitzean.
Produktu ekologikoen geroz eta aukera zabalagoa dago gure inguruan, horixe da Kontseiluak azken hogei urteetan jasotako datuek erakusten dutena: 2001ean ekoizpen ekologikoan 61 ekoizle eta 373 hektarea baziren, 2021ean 515 ekoizle eta 7.420 hektarea izatera iritsi dira. Ez da aldaketa makala, baina Kontseilutik diotenez, oraindik asko dago egiteko: “Ekoizpen ekologikoak gizartearen onespena duen arren, gutxiengoa izaten jarraitzen du, eta autonomia erkidegoan, guztira, nekazaritzako lurren %4,00 lantzen da ekologikoan”, diote. 2030erako konpromisoen artean helburua %25era iristea izanda, urrun ikusten da oraindik zenbaki hori.
Jendartean elikagai ekologikoekiko geroz eta interes handiagoa sumatzen dutela dio Usabelek, eta azokek izaten duten erantzunarekin pozik daude. Gainera, bestelako ekintzak egiteko ere aprobetxatzen dituzte merkatuak. Elorriokoan, esaterako, ekoizpen ekologikoari buruzko erakusketa ibiltaria antolatu zuen Kontseiluak, eta iaz, gutizi ekologikoen ibilbidea egin zuen Biolurrek.
Bada, uda honetan hurbileko produktu ekologikoak eskuratu nahi dituenak ez du aitzakiarik.
Nafarroa:
- Iruñeko Ekomerkatua, abuztuak 7 eta irailak 4
- Noaingo Zentzumenen Parkean irailak 24, 25 eta 26
Bizkaia:
- Algorta, irailak 11
- Mungia, irailak 25
- Durango, urriak 9
Gipuzkoa:
- Zarautz, abuztuak 20
- Donostia, irailak 4
- Errenteria, irailak 11
- Zerain, irailak 19
- Aretxabaleta, irailak 25
- Eibar, urriak 2
- Leintz-Gatzaga, urriak 17
- Billabona, urriak 31
Araba:
- Zigoitia, uztailak 31
- Gasteiz, urriak 2
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]