Patricia Tornero Vidal duela hamabost urte etorri zen Valentziatik, abeltzaintza ikasketak egitera eta Erratzun bizi da geroztik: "Argi nuen eskala txikiko proiektu bat nahi nuela" dio. Egun Baigorriko bizilagun bati behi esnea erosten dio eta horrekin eta etxeko hiru behietatik ateratzen duenarekin egiten du gazta urdina. Salmenta zuzenaren bidez banatzen ditu bere produktuak.
Patricia Tornero Vidal valentziar baztandartuaren proiektua da Erratzuko Pittika gasnategia. Urte eta erdi eskaseko ibilbidea izan arren, aurretik martxan zuen beste egitasmo batean du jatorria egungoak. “2014an ahuntzekin hasi nintzen lanean eta baserrian gasnategia jarri genuen”, azaldu digu. Animaliekin izandako zenbait zailtasun eta osasun arazo bat tarteko, 2019an ahuntzak kentzeko eta proiektuari beste norabide bat emateko erabakia hartu behar izan zuen. Horrela jaio zen Axule, “Baztango behi gasna urdina”.
Zizurkilgo Fraisoro eskolara ikastera etorri zen Tornero duela hamabost urte, eta han bi urteko abeltzaintza ikasketak egin ondoren, Euskal Herrian gelditzea erabaki zuen. Erratzuko Dorrattipia baserrira mugitu eta abeltzaintzan dihardu geroztik. “Honetan jardun nahi izan dut betidanik, baina argi nuen eskala txikiko proiektu bat nahi nuela, animaliekiko eta ingurumenarekiko errespetuan oinarritua eta nire neurrira egina”. Valentzian abeltzaintza industriala gertutik bizi izan zuen Tornerok, eta horrek ez zuen batere zerikusirik berak martxan jarri nahi zuenarekin.
60 bat ahuntz jarri zituen hasieran eta haien esnearekin egiten zituen gaztak, baina iaz kendu egin behar izan zituen, eta berriz hutsetik abiatzea bezala izan zen hori. Baigorriko bizilagun bati behi esnea erosten eta frogak egiten hasi zen. “Abeltzain txiki bat da, gugandik oso gertu, Izpegiko gainean behiak dituena, eta gure printzipio berekin ekoizten duena”. Hari erosten dioten eta etxeko hiru behietatik ateratzen duten esnearekin egiten du gazta urdina Tornerok. “Inguru hauetan ardi gazta ekoizten da nonahi, eta hori bikaina da, baina guk zerbait desberdina egin nahi genuen”. Axule ez da Pittikako produktu bakarra, dena den: pasta biguneko behi gazta eta heltze denbora luzeko beste bat ere egiten dute. Guztia, eredu ekologikoan. “Zalantzak izan genituen zigilua eskatzerakoan, hori gabe ere modu jasangarrian ekoitzi baitaiteke, baina azkenean kontsumitzaileentzako berme moduan ziurtagiria jartzea erabaki genuen”.
Elizondon saltzen dute batez ere Axule gazta, bertako ekoizleen azokan, baina Iruñera ere mugitzen da valentziarra. “Geltokiko hileroko azoka ekologikoan parte hartzen dugu, eta Ekoalde banaketa sarean ere sartu gara”. Urte eta erdiko ibilbidean erantzun oso ona izaten ari direla dio, eta pozik dago koronabirusaren garaiotan sortutako zailtasunei aurre egitea lortu duelako.
Behi gazta gutxi egiten den eskualdean pixkanaka produktu berriak sartuz bere tokia egiten ari da Pittika gasnategia. Gazta urdinaren zaleek ez dute aitzakiarik, beraz, hurbilean eta modu jasangarrian ekoitzitakoa kontsumitzeko.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]