Dr. Haensch Euskaltzaleak Eraman Du Munich'ko Unibersidadera


1968ko apirilaren 28an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Günter Haensch, euskaltzale eta lexikografo alemanari elkarrizketa
Euskera Alemanian
Dr. Haensch Euskaltzaleak Eraman Du Munich'ko Unibersidadera
Gure giron au, Gunther Haensch da, alemanitarra bera, ta "Sprachen und Dolmetscher-lnstitut"eko zuzendari Munich'en. Ori guzia ta euskaltzaillea gaiñera. Espaiñia'n zear, ogeitaka urteak eraman ditu, ta bere izena zabaldua dago, bere «Español-Aleman» eta ."Aleman-Español", iztegien bitartez. Ba-ditu beste iztegi bereziak ere, diplomazi-iztegia, makazaritza-iztegia, geopolitika-iztegia, lege ta turismo iztegia t. a... Gure galderei erantzun azkarra ematen die:
–Ni sarri etorri oi naiz alde ontara; urtean bi aldiz asketan. Itzbiltzailleak bere gaia erriaren aotik jaso bear du, noski.
Aragoi'ko Mendietan
Haensch doktorra, gizaki aundia ta ille-gorria da. Babieratar jatorra, iñolaz ere. Izketalari jantzia da. Orrela ikasi du gaztelera ta katalana, ta izkera auetan emanak ditu bere itzaldiak noizean bein. Euskerak bere lan ortan ba-du bere mamia.
–Noiztik ezagutzen dezu euskera?
–Aspalditik oso sartua bizi izan naiz euskal-kezketan. Ba-det liburutegi jantzia euskeraz emana. Donosti'ko «Julio Urkixo Mintegia ikusia det, eta beti ere nere ar-emanak etezeke izan ditut, Mitxelena, Irigarai, Frantzizko Etxeberria, Iribarren eta beste euskalariekin. Mitxelena' rekin batean egiña det lan bat, euskera alemanitarrei ezagutu-arazteko. Oiñarri bat da berau, Alemania'n euskera ikasi nai dutenentzat.
–Euskal-ikasaldirik egin al-dezu?
–Ez esatekorik, baiña beti ere sail ortan agerralditxo batzuek egiñak ditut. Ala ibilli izan naiz zazpi udaralditan, nere pardela bizkarrean nuala, Aragoi'ko mendietan, izkelgi. arrastoak biltzen. An, euskal-aztarraneko itz asko arkitu ditut. Onela, lendik Kruger, Giese ta A. Kuhn'ek egindako lanak, nere aldetik luzatu ditut.
Euskera Munich'en
–Ta gerokoan, euskera arrotzeko zerbait egitekotan al-zera?
–Bai orixe. Ortarakotxe nago, ain zuzen, emen. Nere lanari bere bidea zabaldu nai diot. "Euskalduna kanpotik ikusia" izeneko zerbait izango da nere egitekoa. Lan orretan, kanpoko jakintsuak, euskerari buruz ixuri dituzten iritziak bildu nai nituzke. Orrelako zerbait egiña det
Beste nere lanbidea, euskera Munich'ko Unibersidadean sartzea det asmo. Tovar'ek Tübingen, Suabia'n egin duanaren antzeko zerbait egingo genduke orrela Babiera'n ere.
T.M.

Günther Haensch, lexicógrafo y vascófilo alemán
Gunther Haensch euskaltzale ta itz-biltzalle famatuari esker Babaria'ko uri buru dan Munich'en euskera, gure euskera goxoa entzungo da.
14

GaiezHizkuntzaEuskaraIkertzailea
PertsonaiazHAENSCH1

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude