“Ez naiz inoiz izango naizen bezalakoa”
aurre egingo dieten hedabide independenteak
.jpg)
Kattalin Miner | Elkar, 2019
Lerroburruko hitz horiek irakur ditzakegu Moioren agur-gutunean. Kattalin Minerrek bere lagunari buruzko lana ondu du: agur esateko, auzi politikoa dela aldarrikatzeko, transfobiari eta suizidioari buruz argi hitz egiteko, eta gertatutakoa jasota geratzeko.
Dolua, agurra. Ikuspegi desberdinetatik kontatuko digute elkarrizketa, narrazio, kronika, argazki, gutun eta oroitzapenen bidez Moio trans hernaniarraren bizitza eta heriotza. Kattalin, Ainara, Ane, Uso, Ander, Ana, Josebe, Maialen, Iratxe, eta Brayanen ahotsak bilduz osatuko da Moioren irudia.
Ikusgarri, publiko egin. Genero ariketak liburuko hitzaurrean (2013) Ikusezina ikusten ikasten bideoari esker “gorputz kodeek eragindako zaurien tamainaz ohartu zirela” diote. Baina minaz gain aldarri politikoa ere bazegoen: gorputzaren “normak” eta gorputz “normal”-en inguruko diskurtsoak iraultzeko deia.
Transfobia. Miquel Misséren Transexualitateak (2013) liburuan ordea, transfobiaren definizioa aurki daiteke: batetik denok sentitzen dugun presioa da gizonek gizon eta emakumeek emakume joka dezaten, bestetik pertsona transen kontrako diskriminazioa da (cisek, beste transek, eta norberak eragindakoa).
Historia, genealogia. Memoria kolektiboa ezinbestekoa da Misséren ustez, norberak bere nortasuna eraiki ahal izateko, gutxiengo sozialen kasuan diskriminazioa eta biolentzia gainditzen, komunitatea sortzen eta sendotzen, eta memoria eta erreferenteak izaten laguntzen duelako. Kontzientzia piztu eta ahanztura saihestu behar ditugula dio.
Artxiboa, dokumentazioa. Ann Cvetkovichek Sentimenduen artxibo bat liburuan (2003) proposatzen du homofobiari sozialki eman zaizkion erantzunek ez dutenez asebetetzen, aktibismoa eta dolua uztartzea eta gai horren inguruan publiko bihurtu diren gertaera pribatuak dokumentatzea; ez daitezen galdu, ez ditzaten txarto irudikatu eta marko erreferentzial bihurtzeko. Izan ere, esperientzia emozionalak kultura berrientzako oinarria izan daitezke, eta sentimenduen artxiboarekin bizitza afektiboa politiko bihurtuko da. Hori da Minerrek egindakoa.
Gauzak asko aldatu dira azkenaldian transexualitatearen inguruan, baina, liburuan dioten moduan, oraindik badago zer egin gaia urrun eta arrotz sentitzen dutenen artean (senideak, lankideak, lagunak…). Liburu hau mugarri da bide horretan.
Kontra
Ane Zubeldia Mangriñá
Susa, 2025
----------------------------------------------------------------------------------
Hatz-mamiekin jarraituta irakurtzeko azalerak bildu ditu Ane Zubeldia Magriñák bere lehen poema bilduman: ur gainak, zuhaitz... [+]
Beste zerbait
Danele Sarriugarte
Consonni, 2025
------------------------------------------------------------------------------------------
Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]
Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025
------------------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025
------------------------------------------------------------------
Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]