Inongoak ez
Ingurugiroarekin kontzientziatuta, berdintasunaren aldeko mezuak zabaltzen, arrazakeriaren kontra, LGTBI + kolektiboa aldarrikatuz, minbiziaren ikerketa sustatzeko aitzindari, Espainiako Estatuaren batasunaren alde, Kataluniako independentzia babestuz, Brexit-aren kontra… aspaldidanik agertzen zaizkigu enpresak kontzientzia sozialarekin. Enpresa munduan Gizarte Erantzukizun Korporatiboa (GEK) deitzen zaio. Marketin sailak arduratu ohi dira horretaz, eta enpresei, noski, euren marka balore jakinekin lotzeaz gain, kasu askotan “irudia garbitzen” laguntzen die, eta bide batez gizarte mugimenduetatik etor daitezkeen boikot mehatxuei aurre hartzen eta horiek desaktibatzen.
Printzipioz mozkinen zati bat gizartera bideratzeak onerako hartu beharreko jarduna dirudi, eta, nola ez, badira sinesmen osoz eta asmo zintzoekin egiten duten eragile ekonomikoak. Betiko gisan, ordea, ipuina ez da dirudien bezain polita. GEK-etan gehien inbertitzen duten enpresak multinazional handiak dira. Lobbyetan antolatu eta mozkinak galtzearen beldur sistema aldaketa handirik nahi ez duten horiek beroiek. Gizarte mugimenduetatik kritika gehien jasotzen dituzten horiexek. Maiz erabiltzen diren bi adibide argigarri jartzearren, Coca-Cola-k “edari ekologikoak” ekoizten dituela aldarrikatzen du, egun bakar batean plastikozko 110 bilioi botila munduratzen dituen bitartean. Volkswagenek, berriz, diesel motorrak “merkatuko garbienak” izango bailiran iragartzen zituen, isuriak manipulatzeko gailua instalatuta zuten urteetan.
Zuriketa morea, berdea, arrosa, urdina edo ostadar kolorekoa. Gustu guztietarako. Hipokrisia eta ekintza erretoriko hutsa batzuetan, manipulazioa besteetan. Baina, beti, karga ideologiko nabarmenarekin. Publizitate bidez dena aldatzeko borondatea agertzen dute, funtsean azaleko kontuetara arreta bideratu eta ezer alda ez dadin. Karbono isurietan arreta jartzeko, eta ez sistema kapitalistan eta garapen ereduan. Emakumeei gutxiago ordaintzea banakako erabakien multzoa izango balitz bezala, eta ez patriarkatuaren beste ertz bat.
Euskal Herritik begiratuta, erronka handiena aldarrikapen horiek guztiak herri proiektu batekin lotzea eta burujabetzak egitasmo aurrerakoi bat garatzeko duen garrantzia azpimarratzea da
Kritika bera egiten zaie azken boladan sona hartu duten zenbait mugimenduri, esaterako, Europa osoko gazteak klima aldaketaren aurka kalera atera dituen Fridays for Future (Ostiralak Etorkizunaren Alde) ekimenari. Greta Thunberg nerabe suediarraren ekintzaz eta batez ere sare sozialen bidez hedatu den ikasle greba honen atzean kapitalismo berdea interesatzen zaien multinazional eta lobbyak kokatu dituzte mugimendu ekologistatik bertatik.
Bai enpresen marketin jarduna, bai horrelako mobilizazio mediatiko eta globalak, mehatxu edo aukera gisa ikus daitezke. Gazteek ingurumen gaiekiko kontzientzia garatzea, nahiz eta azaleko kontu horien bidez izan, aukera izan daiteke mugimendu ekologistak indarra hartu eta gaia benetako ekologismo iraultzaile eta antikapitalistan kokatzeko. Horren adibide feminismoa. Han eta hemengoek martxoaren 8aren bueltan bere mezuak bidaltzeak gaia agendaratzen eta zabaltzen lagundu zezakeen, baina gero hor egon zen Euskal Herriko mugimendu feminista aldarri antikapitalista eta antipatriarkalean kokatuz eta zapalkuntza guztiak aintzat hartuz.
Euskal Herritik begiratuta, erronka handiena aldarrikapen horiek guztiak herri proiektu batekin lotzea eta burujabetzak egitasmo aurrerakoi bat garatzeko duen garrantzia azpimarratzea da. Anje Duhaldek kantatzen zuen moduan: “Munduak neuretzat hemen dauka bere hastapena eta nahi nuke ezagutzen banu dena, konpreni dezaket menperaturik dagoena, hemen hasten baita dena!”. Mehatxua aukera bihurtzen hasi beharko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]