Txekhov kanadiarra deitu izan diote Alice Munrori, hizpide dugun ipuin bilduma idatzi duen egileari. Sari asko jaso ditu egin duen ibilbide literario luzean, besteak beste 2013an Literaturako Nobel Saria. Epaimahaikideek esan zuten ipuin garaikideko maisua (maistra?) zela. Hamalau ipuin liburu argitaratu ditu gaur arte, lau urtean behin bat gutxi gorabehera, eta euskaraz bi liburu ditugu: 2012an Zorion handiegia itzuli zuten eta 2018an Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak.
Literatura Unibertsala sailean iaz kaleratu zen lan honetan bederatzi ipuin ditugu eta lehenak ematen dio izena bilduma osoari. Haur jolas eta kanta bana dira lehen eta azken ipuinei izenburua ematen dietenak. Bizitzako eta harremanetako norabide aldaketak topatuko ditugu narrazio hauetan, denboran aurrera eta atzera eginez idazleak erakutsiko digu ezer ez dela aurreikusten den modukoa, gauzak aldatzen direla.
Egunerokotasuna paratuko digu begien aurrean eta honek erabiltzen dituen maskarak eta maskaren atzekoak. Emakume protagonistek kontatuko dizkigute haien bizitzetan jazotakoak: bikoteen arteko harremanak, gaixotasuna eta heriotza, senideen bisitak, haur-gaztaroko oroitzapenak zahartzaroan, erlijioaren presentzia, ezkontzaz kanpoko sexua, herria eta hiriaren arteko joan-etorriak, adiskidetasuna eta maitasuna.
Ipuinotan soiltasuna topatuko dugu prosan, baina konplexutasuna pertsonaiengan. Poliki berotzen doa ura lapikoan, bor-bor hasi arte. Argi eta zehatz deskribatzen ditu pertsonaiak eta egoerak gero gertaerak aurkeztu eta sorpresa agertzeko. Zahar-etxera bisitan, kasu: “Emakumeak izaten ziren hizketari bizirik eusten ziotenak. Gizonak kikildurik bezala agertzen ziren egoera hartan; nerabeak, iraindurik. Bisita izan zutenak, berriz, (...) prozesio-buruan, etorri zen jendearekin harro, baina begirada galdurik bezala (...) bisitaren estresaz”.
87 urte dituen emakume idazle honi tribuko jakintsuaren traza hartzen diot narraziotan atzera begira jartzen dituenean protagonistak, hurrengo belaunaldiei bere esperientziak transmititu nahian. Azken ipuinean narratzaileak esaten duen bezala, “inoiz ez da jakiten”, “dena da posible”. Gainera, angelu desberdinetatik ikusten dituzte gauzak bere pertsonaiek. Hori egitera gonbidatzen zaituztet liburu honekin.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Duela gutxi ikusi nuen Ahotsak Ahozko Ondareak egindako Zer da gerra? 1936ko gerra gaztetxoen bihotz-begietan dokumental laburra. Bertan ikusten da zer ideia duen bakoitzak gerraz, eta haurren ezezagutza gazteek osatzen dutela jakiteak lasaitu egiten du bat.
Nolanahi ere, etxean gerraz hitz egin dietenek nahiz jarauntsi hori jaso ez dutenek Haur eta Gazte Literaturaren bidez ere badute ezagutza hori erdiesteko aukera: Martin Ugalderen Itzulera baten historia (1991), Bernardo Atxagaren Behi... [+]
Manu Lopez Gasenik lehen poema liburua du Aldi baterako hauxe, azaletik bertatik hasita klasizismoari emana, idazkeraz ere neurritsua, kultua eta erreferentziaz betea. Michelangeloren esklabuen antzera, poetak ere bizitza guztian idatzia baina atera gabea zeukana atera du kenduz-kenduz: “Munduaren ifrentzua/ ikusi dut/ mirailaren beste aldean/ untxi zuriaren xerka./ Une horiek guztiak/ denboran galduko dira/ malkoak euripean bezala.// Amaiera baino lehen/ esateko ordua zen”.
Liburu honek... [+]
Brigita ez da Inma Errea, baina bada itzultzaile, emazte eta ama, liburuak zorion iturritzat dituen fikziozko pertsonaia. Orriotan argitu nahi duen afera, literatura eta emakumeen esperientziak lotzen dituzten hari fin eta ia ikusezin horiek zertan dautzan, nolakoak diren, norantz doazen. Saiakera moduko bat egiten hasi da, hortaz, work in progress, zeinak autore jakin batzuen bitartez egiten duen aurrera: Virginia Wolf, Ángeles Mastretta, Danielle Steel, are Espainiako telebista kate... [+]
Liburuak, normalean, bilduma batean kokatzen dira. Irakurleak, horrela, badaki nolakoa izan daitekeen, norentzat, zer genero edo estilotakoa… Denonartean argitaletxeak haurrentzat eginiko liburuak ez daude bildumetan, bakoitzak neurri, ezaugarri, estetika edo estilo berezia du. Liburu bakoitza ezberdina dela esan dezakegu eta, alde horretatik, ezingo genuke esan Lorena Martinezen azken lan hau berezia dela, nahiz eta ikusiko dugun bezala, oso liburu bitxia eta aparta izan.
A du... [+]
Gogoratzen duzu noiz idatzi eta bidali zenuen azken aldiz gutun edo postal bat? Eskuz idatzi zenuen? Garai batean oso zabalduta zegoen artisten artean elkarri gutunak bidaltzea. Virginia Woolfek, adibidez, orduak pasatzen zituen gutunak idazten, bere lagunekin kezkak eta gogoetak konpartitzen. Literatur genero epistolarrak eskaintzen digu nagusiki XVIII., XIX. eta XX. mendeko sortzaileen beste alderdi bat, memoriara eta historiara hurbiltzeko era intimo bat, pertsonaia historikoaren atzeko... [+]
Irati Elorrietak pertsonaia ibiltariak gorpuztu ditu Neguko argiak (Pamiela, 2018) nobelan. Joan-etorrira ohituriko pertsonaiak dira gehienak, jaioterriaz besteko hiri batean –Berlinen– gurutzatu direnak. Añes eta Marta dira protagonista nagusi bi, hiri-ibiltari direnak, zentzu askotan: bai hiri batetik bestera aldatu dutelako bizitokia (Parisetik Berlinera egin dute bidea), bai hiri-geografian barneratzeak barrenak mugiarazten dizkielako, hiriko bazterreko zokoekin bat... [+]
Hasier Larretxearen poesia ez dakit zaidan lirikoa, edo filosofikoa. Ez dakit idazten duen hotzean, edo sentimenduen berotasunak gidatzen duen bere ele apaindua. Intuitiboki irakurtzen hasi, eta orduantxe aurkitu diot nik gustua Batzuen ametsak bertzeen zelai zulatuak dira honi (Pamiela, 2018) zeinak ez baituen egiaren beharrik, memoriaren beharrik, helduleku beharrik: “Adarretan kiribildurik/ sustraitu genuen bidegurutzetik haraindi/ joaterik ez zutenen absentziaren... [+]
Ibilbide literario bat ere noizbait hasten delako, hemen aletu ditugu Hasier Etxeberria, Anjel Lertxundi, Aingeru Epaltzaren lehenengo emaitzak –ibilbide literario luzeko hiru idazle aipatzearren–. Ramon Saizarbitoriarenak Egunero hasten delako eleberri laburrean du abiapuntua, 1969an, aurten 50 urte. Eta ospatzen beharko genuke honezkero. Ez bakarrik euskal eleberrigintzaren ordularia garaiko korronte literarioekin sinkronizatu zuelako; gaur egunetik ere –oroi, 50... [+]
