Zer gertatuko ote?

"Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak". Alice Munro. (Erein eta Igela, 2018). Itzultzailea: Isabel Etxeberria Ramirez.
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Txekhov kanadiarra deitu izan diote Alice Munrori, hizpide dugun ipuin bilduma idatzi duen egileari. Sari asko jaso ditu egin duen ibilbide literario luzean, besteak beste 2013an Literaturako Nobel Saria. Epaimahaikideek esan zuten ipuin garaikideko maisua (maistra?) zela. Hamalau ipuin liburu argitaratu ditu gaur arte, lau urtean behin bat gutxi gorabehera, eta euskaraz bi liburu ditugu: 2012an Zorion handiegia itzuli zuten eta 2018an Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak.

Literatura Unibertsala sailean iaz kaleratu zen lan honetan bederatzi ipuin ditugu eta lehenak ematen dio izena bilduma osoari. Haur jolas eta kanta bana dira lehen eta azken ipuinei izenburua ematen dietenak. Bizitzako eta harremanetako norabide aldaketak topatuko ditugu narrazio hauetan, denboran aurrera eta atzera eginez idazleak erakutsiko digu ezer ez dela aurreikusten den modukoa, gauzak aldatzen direla.

Egunerokotasuna paratuko digu begien aurrean eta honek erabiltzen dituen maskarak eta maskaren atzekoak. Emakume protagonistek kontatuko dizkigute haien bizitzetan jazotakoak: bikoteen arteko harremanak, gaixotasuna eta heriotza, senideen bisitak, haur-gaztaroko oroitzapenak zahartzaroan, erlijioaren presentzia, ezkontzaz kanpoko sexua, herria eta hiriaren arteko joan-etorriak, adiskidetasuna eta maitasuna.  

Ipuinotan soiltasuna topatuko dugu prosan, baina konplexutasuna pertsonaiengan. Poliki berotzen doa ura lapikoan, bor-bor hasi arte. Argi eta zehatz deskribatzen ditu pertsonaiak eta egoerak gero gertaerak aurkeztu eta sorpresa agertzeko. Zahar-etxera bisitan, kasu: “Emakumeak izaten ziren hizketari bizirik eusten ziotenak. Gizonak kikildurik bezala agertzen ziren egoera hartan; nerabeak, iraindurik. Bisita izan zutenak, berriz, (...) prozesio-buruan, etorri zen jendearekin harro, baina begirada galdurik bezala (...) bisitaren estresaz”.

87 urte dituen emakume idazle honi tribuko jakintsuaren traza hartzen diot narraziotan atzera begira jartzen dituenean protagonistak, hurrengo belaunaldiei bere esperientziak transmititu nahian. Azken ipuinean narratzaileak esaten duen bezala, “inoiz ez da jakiten”, “dena da posible”. Gainera, angelu desberdinetatik ikusten dituzte gauzak bere pertsonaiek. Hori egitera gonbidatzen zaituztet liburu honekin.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Gure iragan femenino eta feministaz

Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024

----------------------------------------------------------------

Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]


Herriaren bihotza zabaltzeko giltza

Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]


'Guardasol gorria'
Kamikaze arduratsua

Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024

--------------------------------------------------------
 
Hau gerra bat da eta lubakiak behar ditugu. Izan ere, Bilboko Guka kolektiboak hurrengoak erakutsi dizkigu, besteak beste: Arriagako ekitaldien artean, %20 baino ez... [+]

Lore bat izan zen

Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025

--------------------------------------------------------
Liburu honetara hurbiltzen dena harrituta gera daiteke, liburu... [+]

Matxinadara!

Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024

--------------------------------------------------------------------
 

Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]


Eguneraketa berriak daude