Kantatzen duen herria
Polaroid kamera batekin hiru klik, hiru egia eta hiru errealitate. Bat: Diru-Sarrerak Bermatzeko Errentaren jasotzaileen %20 langile pobreak dira eta soldata hutsalen osagarri gisa jasotzen dute laguntza. Bi: onuradunen laurdenak pentsio miserableak osatzeko jasotzen dute. Hiru: jasotzaile guztien %45 emakumeak dira. Kamerak hartutako istant hauek oso errotuta dagoen errealitatea marrazten dute.
DSBE (Diru-Sarrerak Bermatzeko Errenta) honezkero sigla aski ezaguna dugu. Horrek gutariko bakoitzari iradokitzen diona, ez da kasu denetan berdina. Euskal establishment-a tematuta dago DSBEren irudi distortsionatua barneratu dezagun. Polaroidarekin egindako argazkiak nahi adina filtro eta trikimailurekin desitxuratu, DSBE entzuten dugunean, pentsa dezagun “iruzurra”, “alferkeria”, “gehiegizko aurrekontua”, “lotsagabekeria”, “tranpatiak” edota “bizkarroiak”. Pozoia erein ostean, legitimazio osoarekin sentitu daitezen 2008an onartu zen DSBEren legeari barrenak ateratzeko.
Neurriz gorakoa ote da “barrenak atera” adierazpena? Datuek frogatuko digute ezetz, ez dela gehiegizkoa. 2018an DSBEren zenbateko orokorra 649 eurokoa zen (bakarrik bizi den onuradun batentzat) eta pentsiodun batentzat ostera 732 eurokoa. Zenbat jasoko dute 2019 urtean? Bada, hilabete askotako eszenifikazio, proposamen, promesa ostean, EAJk lege proiektu bidez onartu du zenbateko orokorra %3,5 eta pentsiodunena %4,5 igotzea.
Azken hamarkadan, prestazioa jasotzen duten pertsonen kopurua nabarmen hazi da, %62 hain zuzen ere. Zalantzarik gabe datu horrek alarmak piztu behar dizkigu
Baina ba al dakigu, 2008ko legea beteko balitz, zenbatekoak zeintzuk liratekeen? Legea beteko balitz, zenbateko orokorra 924 eurokoa litzateke eta pentsiodunena 1.050 eurokoa. Itzulpengintza ariketa bat egin dezagun, translazio bat: Eusko Jaurlaritzaren lege proiekturik gabe DSBEren kopuruak %28 inguruko murrizketa izango luke 2008ko legearekiko. Onartu berri den lege proiektuarekin %25ekoa. Inongo prentsako titularretan ageri ez den eskandaluzko sarraskia!
Azken hamarkadan, prestazioa jasotzen duten pertsonen kopurua nabarmen hazi da, %62 hain zuzen ere. Zalantzarik gabe, datu horrek alarmak piztu behar dizkigu: gizartearen geroz eta zati handiagoa pobrezia arriskuan dago. Duela urte gutxi DSBEren hainbat onuradun elkarrizketatzeko parada izan nuen. Haietako batek halaxe deskribatu zuen zaurgarritasun egoera: “Pobrezia arriskuan egotea larritasunean egotea da, etengabe erortzeko zorian egotea da”.
Babes sistema publikoan sakontzeko garaia da eta jendartea Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartaren baitan antolatu da. Duela urtebete inguru, Kartak prozesu legegilea (HEL) abian jarri zuen Hego Euskal Herrian, hain zuzen ere jomugan dagoen babes sistema indartzeko. 51.000 sinadura heldu dira Eusko Legebiltzarrera, baina tamalez, Legebiltzarrak argi gorria jarri dio lege proposamena tramitera onartzeari. Eztabaida sortu aurretik, isilarazi nahi izan gaituzte.
Euskal establishment-a ez dago zaurgarritasunarekin arduratuta. Jendarte antolatuak kezkatzen du. Jendartearen beharrizanei erantzun nahi dien jendarte antolatuak larritzen du. Gobernuak oztoporik gabe atera ditu aurrera hiru lege proposamenak. Are gehiago, DSBEri dagokionez, ezkerraren kontrako bozik gabe onartu da lege proposamena. Gure kantuak ez dituzte gustuko, hori badakigu. Baina, jakin ere badakigu: kantatzen duen herria, ez da inoiz hilko, ez da inoiz hilko, ez da inoiz hilko!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]
Bortizkeria zuzenak, agerikoak eta isilak, gainjarriak eta zeharkagarriak, mikroak eta geldoak. Bortizkeria egunerokoan irristatzen da, uneoro, boterea edo erabakitzeko ahalmena duenak ez duenaren aurrean boterea erabiltzen duenean. Hainbeste egoeratan murgiltzen gara... [+]
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]