Jenioak
Bazkaldu ondoren Saber y ganar (Jakin eta irabazi) lehiaketa jartzen dut telebistan. Lo-kuluxkarako egokia da, baina aldi berean zer edo zer adiktiboa ere badauka. Urtean zehar, 7.000 puntu baino gehiago lortzen duen jokalariak Magnífico (Bikaina) estatusa hartzen du. Magnífico horiek saio berezi batzuetan biltzen dira eta berriro ere euren ezagutza apartak erakusteko aukera daukate. Aurten, saio berezi horietan, partaide guztiak gizonezkoak ziren.
Irudi horrek kezkatu ninduen. Hausnarketa sakona eginez gero, emakumeak baztertzen dituen hamaika mekanismo identifikatuko ditugu programa horretan. Gizonezkoak beti gehiengoa dira partaideen artean. Agian giroagatik: aurkezlea, gizonezkoa; galderak irakurtzen dituen off ahots baxua, oso maskulinoa da. Pilar Álvarez da bigarren aurkezlea, saio bakoitzeko bi galdera bakarrik egiten ditu eta Jordi Hurtado gaixorik dagoenean ez du ordezkari lana egiten; beste gizonezko bat bilatzen dute. Galderak androzentrikoak izan ohi dira: gizonezko ekarpenez ari dira batez ere. Gainera, diru gehiegirik lortzen ez dela kontuan izanik (pentsa, 7.000 euro horiek lortzeko bi hilabete egon daitezke jolasten), apuntatzeko motibazio nagusia jenialtasuna erakutsi nahia eta beste jenioekin lehiatzeko gogoak dira, eta horrek jabekuntzarekin harreman handia dauka. Zure burua oso kultu eta azkartzat izan behar duzu, lehiaketak ezagutza anitz, kalkulu azkarra egiteko abilezia edota gaztelaniazko hiztegia menperatzea exijitzen baitu.
Euskadi Literatura sarietan, urtez urte, irabazleen zerrendan proportzio ohikoena lau gizon eta bizpahiru emakume da. Agian, gizonek obra gehiago publikatzen dutelako? Agian, sorkuntzarako denbora eta baliabide gehiago dutelako? Edota epaimahaiek gizonen obrak gehiago baloratzeko joera izango al dute?
Blogetan Azkue Fundazioaren lehiaketako epaimahaian parte hartu dut aurten. Herritarren bozak eta epaimahaiaren bozak batzerakoan konturatu ginen sailkapen horretan gizonak ikusgaiagoak zirela. “Hoberenek irabazi behar dute” argudio meritokratikoak joera hori normalizatzen du, eta horregatik beste arrazoien bila hasi nintzen. Oztopo bat irizpideetan egon daiteke? Onena ezagutza tekniko gehien dituena, edota diseinatzaile baten zerbitzuak ordaindu dituena, edota sare sozialetan jarraitzaile gehiago dituena izango da. Izan liteke gizonek erraztasun gehiago izatea? Hausnartu nuen, baita ere, tradizionalki gizonekin lotutako esparruek (teknologia, bideojokoak, kirola) emakumeengan elikatzen diren zaletasun eta interesak baino ospe handiagoa daukatela; batez ere, moda daukat buruan. Blogetan-eko epaimahaikideek kezka hori konpartitu genuen eta antolatzaileek gure hausnarketak kontuan hartzeko konpromisoa hartu dute.
Premios enfoque kazetaritza lehiaketan finalista geratu naiz. Kazetarien zerrendak generoaren arabera bereizten dira: gizonezko kazetari hoberena aukeratzen dugu alde batetik eta emakumezko kazetari onena bestetik. Zineman paperak generoaren arabera banatzen dira, baina kazetaritzan egileen generoak ez luke garrantzirik izan behar. Seguru asko, irtenbide hori emakumeen ikusgaitasuna bermatzeko pentsatua da, baina berdintasunaren ameskeria dakar.
Euskadi Literatura sarietan, bestetik, urtez urte, irabazleen zerrendan proportzio ohikoena lau gizon eta bizpahiru emakume da. Agian, gizonek obra gehiago publikatzen dutelako? Agian, sorkuntzarako denbora eta baliabide gehiago dutelako? Edota epaimahaiek gizonen obrak gehiago baloratzeko joera izango al dute?
Lehiaketetan parekidetasun faltak sakoneko berdintasun falta identifikatzeko balio dezake. Erronka konplexua da, baina benetan premiazkoa da. Bestela inkontzienteki gizonak azkarragoak, kapazagoak, jenioagoak direla sinesten jarraituko dugu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]
Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]
Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan. Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]